Η μουσική που αγαπάμε μπορεί συχνά να έχει επιδράσεις που ξεπερνούν το συναισθηματικό επίπεδο και αγγίζουν το σωματικό. Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, ότι πολλοί άνθρωποι ακούν μουσική ενώ γυμνάζονται, ούτε ότι η έκκριση ντοπαμίνης που συνοδεύει ορισμένες μουσικές στιγμές είναι αδιαμφισβήτητη. Μπορεί όμως η επίδραση της μουσικής να ξεπεράσει τη βελτίωση της διάθεσης ή της προπόνησής μας και να συμβάλει ενεργά στη βελτίωση της υγείας;
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Scientific Reports», η μουσική μπορεί πράγματι να διαδραματίσει ρόλο στην αντιμετώπιση του πόνου με έναν σημαντικό αστερίσκο: Η αποτελεσματικότητά της διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο. Οι ερευνητές εξέτασαν πέντε διαφορετικά μουσικά είδη και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «η ακρόαση ενός αγαπημένου μουσικού είδους έχει σημαντική θετική επίδραση στην ανοχή στον πόνο, ανεξάρτητα από το ίδιο το είδος».
Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, αυτό έρχεται σε αντίθεση με την άποψη ότι η κλασική μουσική είναι από τη φύση της ιδανική για την ανακούφιση από τον πόνο. Τα ευρήματα δείχνουν ότι η κλασική μουσική μπορεί όντως να βοηθήσει, αλλά μόνο εφόσον είναι ένα είδος που ο ασθενής απολαμβάνει. Με άλλα λόγια, όπως τονίζεται στη μελέτη, «η γενική μουσική προτίμηση αναδείχθηκε ως καθοριστικός παράγοντας για την ανοχή στον πόνο, ενώ η πεποίθηση ότι ένα συγκεκριμένο είδος λειτουργεί κατά του πόνου δεν φάνηκε να παίζει ρόλο».
Η Gen Z επιστρέφει στο παρελθόν και το κάνει πιο vintage από ποτέ
Η συγκεκριμένη μελέτη δεν είναι η μόνη που ασχολείται με το θέμα. Σε πρόσφατο άρθρο του Associated Press, η Christina Larson διερεύνησε ευρύτερες επιστημονικές προσπάθειες κατανόησης του τρόπου με τον οποίο η μουσική μπορεί να επηρεάσει τη χειρουργική επέμβαση και την ανάρρωση. Μίλησε, επίσης, με επαγγελματίες υγείας που έχουν ενσωματώσει τη μουσική σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα, όπως ο νοσηλευτής του UC San Diego Health, Rod Salaysay. Ο ίδιος χρησιμοποιεί μουσικά όργανα για να αντιμετωπίσει αυτό που περιγράφει ως «έναν κύκλο ανησυχίας, πόνου και άγχους» που συχνά χαρακτηρίζει τα νοσοκομεία.
Οι επιστήμονες βρήκαν ποια υπήρξε η πιο βαρετή δεκαετία για τη μουσική
Η ιδέα της χρήσης της μουσικής για τη μείωση του ιατρικού πόνου δεν είναι καινούργια· χρονολογείται ήδη από τον 19ο αιώνα. Αυτό που αλλάζει σήμερα είναι ο τρόπος με τον οποίο οι επιστήμονες κατανοούν τους βιολογικούς μηχανισμούς που βρίσκονται πίσω από αυτήν. Σε συνέντευξή του στο Nautilus το περασμένο φθινόπωρο, ο Daniel J. Levitin -νευροεπιστήμονας, γνωστικός ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου I Heard There Was a Secret Chord: Music as Medicine -εξήγησε συνοπτικά τον ρόλο της μουσικής στην ανάρρωση:
«Αν μπορείς να μειώσεις το ψυχολογικό και σωματικό στρες, επιτρέπεις στο ανοσοποιητικό σύστημα να κάνει αυτό που προορίζεται να κάνει», σημείωσε. «Η μουσική μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα IgA, να ενισχύσει την παραγωγή κυτοκινών, φυσικών κυττάρων-δολοφόνων και Τ-κυττάρων. Παράλληλα, μπορεί να αυξήσει τη σεροτονίνη, βελτιώνοντας τη διάθεση, γεγονός που με τη σειρά του πυροδοτεί έναν καταρράκτη νευροχημικών διεργασιών».
Το συμπέρασμα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό: Η μουσική που απολαμβάνουμε δεν μας προσφέρει μόνο ευχαρίστηση μπορεί και να μας κάνει πραγματικό καλό.
