Νεότερα δεδομένα ρίχνουν φως σε μία πολύ διαδεδομένη άποψη: μήπως ο καφές δεν είναι τόσο… επιβαρυντικός για την καρδιά; Μία πρόσφατη κλινική δοκιμή, που έχει ήδη προκαλέσει αρκετές συζητήσεις στην επιστημονική κοινότητα, έρχεται να ανατρέψει τη συμβατική σοφία περί αποφυγής καφεΐνης από ασθενείς με αρρυθμίες.
Στη μελέτη συμμετείχαν άτομα που ήδη αντιμετώπιζαν κολπική μαρμαρυγή — μια κατάσταση που είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Αντί να ζητηθεί από αυτούς να μειώσουν την κατανάλωση καφέ, όπως πολλές φορές συνηθίζεται στις ιατρικές συμβουλές, οι ερευνητές επέλεξαν την εμπειρική προσέγγιση: ζήτησαν από το ένα μισό των συμμετεχόντων να καταναλώνει καθημερινά τουλάχιστον έναν καφέ για έξι μήνες, ενώ το άλλο μισό να αποφεύγει εντελώς την καφεΐνη. Το αποτέλεσμα; Εκείνοι που συνέχισαν να πίνουν καφέ εμφάνισαν σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό υποτροπής της αρρυθμίας σε σχέση με όσους απέχουν από την καφεΐνη.
Διάβασε επίσης: Μήπως ο καφές είναι το κλειδί για την μακροζωία;
Πιο συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν καφέ είχαν περίπου 39% μικρότερη πιθανότητα να βιώσουν ένα νέο επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής σε σύγκριση με όσους δεν έπιναν καθόλου καφέ. Αυτό δείχνει ότι η καφεΐνη δεν είναι απλώς «ουδέτερη» για το συγκεκριμένο πρόβλημα καρδιάς — ίσως να παίζει έναν προστατευτικό ρόλο. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί που εξηγούν αυτή την ευεργετική δράση: η καφεΐνη ενδεχομένως αυξάνει τη φυσική δραστηριότητα, ασκεί μια ήπια διουρητική δράση που μπορεί να επηρεάζει θετικά την αρτηριακή πίεση, ενώ έχει και αντιφλεγμονώδη οφέλη που δεν είχαν εκτιμηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα.
Η μελέτη αυτή χαρακτηρίζεται από τους ίδιους τους επιστήμονες ως σημαντική, καθώς πρόκειται για την πρώτη κλινική δοκιμή που εξετάζει άμεσα την επίδραση του καφέ σε άτομα με κολπική μαρμαρυγή — δεν είναι δηλαδή απλά μια επιδημιολογική παρατήρηση, αλλά ένα δομημένο, ελεγχόμενο πείραμα. Μέχρι τώρα, οι γιατροί συχνά συνέστηναν στους ασθενείς με αρρυθμίες να περιορίζουν την καφεΐνη, σε μια προσπάθεια μείωσης των πιθανών κινδύνων. Τα νέα στοιχεία, όμως, κάνουν καθαρό ότι αυτή η προσέγγιση ίσως πρέπει να επανεξεταστεί. Αντιθέτως, η κατανάλωση ενός ή δύο καφέδων την ημέρα μπορεί τελικά να λειτουργεί προστατευτικά.
Φυσικά, δεν είναι ώρα για γενικεύσεις και παραινέσεις ανεξέλεγκτης κατανάλωσης καφεΐνης: η δοκιμή αφορά συγκεκριμένη ομάδα — άτομα με ήδη διαγνωσμένη κολπική μαρμαρυγή — και τα ευρήματα δεν σημαίνουν ότι ο καφές είναι πάντοτε «καλύτερος» ή ότι εξασφαλίζει πλήρη ασφάλεια σε όλους όσοι έχουν καρδιακά ζητήματα. Απαιτούνται περαιτέρω έρευνες, μεγαλύτερου εύρους και για περισσότερα χρόνια, για να επιβεβαιωθούν οι μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Παρά ταύτα, αυτή η δοκιμή ανοίγει νέα παράθυρα στην κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στον καφέ και την καρδιά: δεν είναι πλέον τόσο απλό «κόψε τον καφέ αν έχεις αρρυθμία» — ίσως, αντίθετα, ο αγαπημένος μας καφές να μην είναι πάντα ο εχθρός αλλά, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, ένας απρόσμενος σύμμαχος.
