Σε έναν κόσμο συνεχών ειδοποιήσεων, ατελείωτων ανανεώσεων ειδήσεων και γρήγορης ψυχαγωγίας, μπορεί να νιώθεις ότι ο εγκέφαλός σου είναι «τηγανισμένος», «αποσπασμένος» ή ανίκανος να ηρεμήσει. Πλέον, αυτό το συναίσθημα περιγράφεται με μια σύγχρονη φράση: Eγκέφαλος ποπ κορν.
Ο εγκέφαλος ποπ κορν δεν αποτελεί ιατρική διάγνωση, αλλά είναι ένας τρόπος να περιγράψεις την αίσθηση ότι το μυαλό σου «σκάει» συνεχώς με νέα ερεθίσματα. Ίσως δυσκολεύεσαι να εστιάσεις σε μεγαλύτερες εργασίες, βρίσκεις τη σιωπή άβολη ή νιώθεις ανήσυχος όταν δεν κάνεις κύλιση ή multitasking. Δες τι γνωρίζουμε για τον εγκέφαλο ποπ κορν, γιατί συμβαίνει και τι μπορείς να κάνεις για να ανακτήσεις την ηρεμία και την προσοχή σου.
Μπορεί το reverse dieting να σε βοηθήσει να χάσεις κιλά;
Τι είναι ο εγκέφαλος ποπ κορν
Ο όρος «εγκέφαλος ποπ κορν» περιγράφει την κατάσταση όπου ο εγκέφαλός σου έχει συνηθίσει τόσο πολύ στον γρήγορο ρυθμό ψηφιακής διέγερσης, που οι πιο αργές, καθημερινές δραστηριότητες φαίνονται δύσκολες, βαρετές ή άβολες. Σχετίζεται με την κόπωση της προσοχής, τους κύκλους ανταμοιβής ντοπαμίνης και τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος προσαρμόζεται στη συνεχή διαθεσιμότητα άμεσης ψυχαγωγίας ή πληροφοριών.
Ίσως δυσκολεύεσαι να παραμείνεις συγκεντρωμένος στην ανάγνωση, στις εργασίες ή στις συνομιλίες. Μπορεί να νιώθεις την ανάγκη να ελέγχεις το τηλέφωνό σου ακόμη και χωρίς ειδοποιήσεις ή να δυσκολεύεσαι να χαλαρώσεις το βράδυ. Επίσης, ίσως μεταβαίνεις γρήγορα μεταξύ εφαρμογών, καρτελών ή εργασιών και νιώθεις ψυχική ανησυχία σε στιγμές ηρεμίας.
Γιατί συμβαίνει ο εγκέφαλος ποπ κορν
Κάθε φορά που βλέπεις κάτι νέο -ένα μήνυμα, έναν τίτλο, ένα βίντεο -ο εγκέφαλός σου απελευθερώνει μικρές εκρήξεις ντοπαμίνης. Αυτές οι ανταμοιβές ενισχύουν τη συνήθεια της αναζήτησης του επόμενου ερεθίσματος.
Η τεχνολογία είναι σχεδιασμένη για να σε κρατά σε εγρήγορση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι εφαρμογές ψυχαγωγίας και οι πλατφόρμες email βασίζονται σε γρήγορους βρόχους εμπλοκής: κύλιση, ανανέωση, κλικ, σάρωση. Με τον καιρό, αυτό εκπαιδεύει τον εγκέφαλό σου να περιμένει συνεχή διέγερση. Η επανειλημμένη εναλλαγή μεταξύ εργασιών δεν είναι αληθινή πολυδιεργασία· κατακερματίζει την προσοχή και αυξάνει το γνωστικό σου φορτίο, αφήνοντας τον εγκέφαλό σου κουρασμένο αλλά ακόμα ανίκανο να επιβραδύνει. Όταν ο εγκέφαλός σου συνηθίσει στη συνεχή δραστηριότητα, η καθημερινή ζωή, η αναμονή σε ουρές, η παρακολούθηση σε μια συνάντηση ή η ανάγνωση ενός μακρού άρθρου μπορεί να φαίνεται ασυνήθιστα αργή.
Τρεις στάσεις γιόγκα για να κάνεις από την καρέκλα σου
Ο εγκέφαλος ποπ κορν είναι η ανήσυχη, υπερδιεγερμένη πλευρά των ψηφιακών σου συνηθειών, ενώ η ψηφιακή εξουθένωση είναι το αντίθετο: Όταν οι συνεχείς απαιτήσεις οδηγούν σε συναισθηματική κόπωση. Μπορεί να βιώνεις και τα δύο ανάλογα με την εργασία και τη ζωή σου που σχετίζονται με οθόνες. Σημείωσε ότι δυσκολίες στον ύπνο ή υπερδιέγερση μπορεί να σχετίζονται και με άλλες καταστάσεις, όπως ΔΕΠΥ ή άγχος.
Αν ανησυχείς για την ψυχική σου υγεία, απευθύνσου σε γιατρό ή επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Πώς να μειώσεις το «εγκεφαλικό ποπ κορν» και να επαναφέρεις την εστίασή σου
Μπορείς να ξεκινήσεις εισάγοντας μικρές εστίες ψηφιακής ησυχίας. Αρχικά, μείνε πέντε λεπτά χωρίς το τηλέφωνο, χωρίς μουσική ή podcast και χωρίς εναλλαγή μεταξύ εργασιών. Απλώς παρατήρησε τι συμβαίνει γύρω σου ή άφησε τις σκέψεις σου να ηρεμήσουν. Απενεργοποίησε τις ειδοποιήσεις που δεν χρειάζεσαι πραγματικά, γιατί κάθε διακοπή εκπαιδεύει τον εγκέφαλό σου να περιμένει συνεχή εισροή πληροφοριών. Με αυτόν τον τρόπο παίρνεις πίσω τον έλεγχο και ηρεμεί το μυαλό σου.
Αντί να προσπαθείς να κάνεις πολλά ταυτόχρονα, αφιέρωσε τον χρόνο σου σε μία μόνο εργασία. Ορίσε χρονόμετρο για δέκα ή δεκαπέντε λεπτά και υποσχέσου στον εαυτό σου ότι θα παραμείνεις στην εργασία μέχρι να τελειώσει το χρονόμετρο. Με τον καιρό, η συγκέντρωσή σου θα βελτιωθεί και η επιθυμία για εναλλαγή εφαρμογών ή καρτελών θα μειωθεί.
Δημιούργησε ζώνες ή ώρες χωρίς τεχνολογία. Ο καθορισμός συγκεκριμένων ωρών ή τόπων όπου οι συσκευές απαγορεύονται μπορεί να μειώσει την υπερδιέγερση και να δώσει χώρο για πιο ήρεμες ρουτίνες και ουσιαστικές συνδέσεις με τους γύρω σου.
Προτίμησε δραστηριότητες που εμπλέκουν τις αισθήσεις σου στον πραγματικό κόσμο, όπως περπάτημα, μαγείρεμα, κηπουρική, χειροτεχνία ή συναντήσεις με φίλους. Αυτές οι εμπειρίες σε γειώνουν στην παρούσα στιγμή και μειώνουν την ανήσυχη ενέργεια που συνδέεται με τον εγκέφαλο ποπ κορν.
Δοκίμασε ασκήσεις ενσυνειδητότητας ή γείωσης. Ακόμα και λίγα λεπτά την ημέρα εστιάζοντας στην αναπνοή σου ή στο σώμα σου μπορούν να ηρεμήσουν το νευρικό σύστημα και να ενισχύσουν την ικανότητά σου να παραμένεις συγκεντρωμένος.
Τέλος, προστατέψτε τον ύπνο σου με υγιεινές συνήθειες. Απομάκρυνε τις οθόνες πριν τον ύπνο και διατήρησε σταθερή ρουτίνα. Ο ποιοτικός ύπνος υποστηρίζει την προσοχή, τη μνήμη και τη συναισθηματική ισορροπία, αντισταθμίζοντας τις επιπτώσεις του εγκεφάλου ποπ κορν. Τουλάχιστον έτσι φαίνεται να προκύπτει από μελέτες.
