Έχουμε διαβάσει σχεδόν τα πάντα για τα τατουάζ. Τα ξέρεις και τα ξέρω. Όμως αυτό που δε γνωρίζουμε, είναι τι ακριβώς συμβαίνει στο μελάνι όταν μπαίνει στο σώμα μας. Παρόλο που η πρακτική των τατουάζ είναι χιλιετιών, η επιστήμη δεν έχει ακόμα καταφέρει να εξηγήσει πλήρως τι επιπτώσεις έχουν τα τατουάζ στην υγεία μας σε βιοχημικό επίπεδο. Όχι επειδή δεν έχει προσπαθήσει. Πολλές έρευνες έχουν συσχετίσει τα τατουάζ με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, για να έρθουν άλλες και να πουν ότι δεν υπάρχει καμία αποδεδειγμένη σχέση. Οπότε ποια είναι η αλήθεια; Μετά από δεκαετίες ερευνών, οι επιστήμονες μπορούν να πουν με σιγουριά μόνο ένα πράγμα: δεν γνωρίζουν ακόμα. Η σχέση ανάμεσα στα τατουάζ και τον καρκίνο παραμένει υπό συζήτηση, πράγμα που σημαίνει ότι δε χρειάζεται να ακυρώσεις το επόμενο ραντεβού σου για τατουάζ. Αντίθετα, ρίξε μια ματιά στα πιο πρόσφατα ευρήματα παρακάτω και αποφάσισε μόνος σου αν το επόμενο τατουάζ αξίζει τον κόπο.
Όταν το δέρμα τρυπιέται και το μελάνι εγχέεται μέσα του, το σώμα αντιδρά σαν να δέχεται επίθεση από ιό ή βακτήριο. Ενεργοποιεί μια ανοσολογική αντίδραση που περιλαμβάνει τους λεμφαδένες, μικρούς, φασολόσχημους αδένες που υπάρχουν σε όλο το σώμα. Αυτοί περιέχουν μακροφάγα, κύτταρα του ανοσοποιητικού που «καταπίνουν» ξένους εισβολείς. Οι λεμφαδένες απορροφούν το μελάνι, κάτι που είναι φυσιολογικό: το σώμα αντιδρά σε μια ξένη ουσία και προσπαθεί να την αποβάλλει. Αυτή η αντίδραση είναι και ο λόγος που τα τατουάζ μένουν μόνιμα. Κανονικά, τα μακροφάγα διαλύουν τις ξένες ουσίες και τις μετατρέπουν σε απόβλητα. Όμως δεν μπορούν να διασπάσουν το μελάνι, και έτσι παγιδεύεται μέσα τους. Όταν τα μακροφάγα πεθαίνουν, το μελάνι απελευθερώνεται και απορροφάται ξανά από νέα μακροφάγα, ένας φαύλος κύκλος που κάνει το τατουάζ να διαρκεί για πάντα.
Τι προκαλεί την πιθανή σύνδεση μεταξύ τατουάζ και καρκίνου;
Η βασική ανησυχία έχει να κάνει με τα συστατικά του μελανιού. Το μαύρο είναι το πιο συνηθισμένο χρώμα τατουάζ και περιέχει συχνά carbon black, μια ουσία που θεωρείται καρκινογόνα. Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες για το carbon black εστιάζουν στην εισπνοή του, κυρίως σε σχέση με τον καρκίνο του πνεύμονα.
Το μελάνι περιέχει επίσης χημικές ενώσεις που ονομάζονται πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH), οι οποίες θεωρούνται καρκινογόνες επειδή μπορούν να μεταλλάξουν το DNA και να προκαλέσουν τη μετατροπή υγιών κυττάρων σε καρκινικά. Επιπλέον, τα έντονα χρώματα περιέχουν πρωτογενείς αρωματικές αμίνες και βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδο και νικέλιο, που επίσης θεωρούνται επικίνδυνα. Στα σώματα ανθρώπων με τατουάζ έχουν βρεθεί υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου του τιτανίου, μιας λευκής χρωστικής που χρησιμοποιείται σε πολλά χρώματα τατουάζ.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το διοξείδιο του τιτανίου και άλλες χρωστικές που εγχέονται στο δέρμα έχουν βρεθεί αργότερα σε όργανα όπως το ήπαρ και οι πνεύμονες. Ο κίνδυνος να κυκλοφορούν στο σώμα κύτταρα γεμάτα μελάνι και να φτάνουν σε άλλα όργανα είναι ένας από τους λόγους που ο ΠΟΥ αναφέρει ότι «η καρκινογένεση που προκαλείται από τατουάζ δεν μπορεί να αποκλειστεί».
Νωρίτερα φέτος, επιστήμονες βρήκαν αυξημένο κίνδυνο για λέμφωμα και καρκίνο του δέρματος σε άτομα με τατουάζ, ιδίως σε όσους έχουν σχέδια μεγαλύτερα από το μέγεθος μιας παλάμης, σε σχέση με ανθρώπους χωρίς τατουάζ. Μια άλλη μελέτη εκτίμησε ότι ο κίνδυνος για λέμφωμα ήταν κατά 21% υψηλότερος σε άτομα με τατουάζ.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι κάθε άτομο με τατουάζ έχει υπογράψει εν αγνοία του «συμβόλαιο με τον καρκίνο»; Όχι ακριβώς. Υπάρχουν επίσης μελέτες που δεν βρήκαν καμία σχέση μεταξύ τατουάζ και αιματολογικών καρκίνων ή που έδειξαν ότι οι περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος σχετίζονται πιο συχνά με κόκκινο μελάνι.
Πιο πρόσφατα, μια μελέτη του Αυγούστου 2025 έκανε τον γύρο των ΜΜΕ με έναν τολμηρό ισχυρισμό: ότι τα πολλά τατουάζ μπορεί να προστατεύουν από τον καρκίνο του δέρματος. Οι ερευνητές, που εξέτασαν πάνω από 1.000 άτομα, διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν τέσσερα ή περισσότερα τατουάζ είχαν μικρότερο κίνδυνο για μελάνωμα σε σχέση με εκείνους που είχαν τρία ή κανένα. Επίσης, ο κίνδυνος μειωνόταν σημαντικά για όσους είχαν κάνει το πρώτο τους τατουάζ πριν τα 20.
Ωστόσο, η μεθοδολογία της έρευνας εγείρει ερωτήματα. Είναι πιθανό η μείωση του κινδύνου να μην οφείλεται στα ίδια τα τατουάζ, αλλά στο ότι οι άνθρωποι με τατουάζ είναι πιο προσεκτικοί με την αντηλιακή προστασία ή αποφεύγουν τα σολάριουμ. Οι ερευνητές κατέγραψαν αυτά τα στοιχεία μόνο για όσους δεν είχαν τατουάζ. Επιπλέον, δεν είναι γνωστό σε ποια σημεία του σώματος βρίσκονταν τα τατουάζ, ίσως απλώς ήταν καλυμμένα από ρούχα και προστατευμένα από τον ήλιο.
Με άλλα λόγια, ίσως δεν είναι η καλύτερη ιδέα να πας για τατουάζ με σκοπό την πρόληψη του καρκίνου. Από την άλλη, το να αποφύγεις ένα τατουάζ από φόβο για καρκίνο είναι καθαρά προσωπική απόφαση. Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να επενδύσεις χρόνο για να μάθεις τι περιέχει το μελάνι που θα χρησιμοποιηθεί, κάτι εξίσου σημαντικό με το να επιλέξεις ένα καθαρό και αξιόπιστο στούντιο.
