«Είμαι ο Werner Herzog. Αυτό θα είναι το Instagram μου».
Η λεζάντα της πρώτης ανάρτησης του Herzog στο timeline του Instagram, τον Αύγουστο, ήταν χαρακτηριστική του 83χρονου Γερμανού σκηνοθέτη. Είναι ένας τραχύφωνος τιτάνας του σύγχρονου κινηματογράφου. Ακλόνητος και αποφασιστικός. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του “Φιτζκαράλντο, ο Τυχοδιώκτης του Αμαζονίου”, έβαλε το συνεργείο του να σπρώξει ένα ατμόπλοιο 320 τόνων πάνω σε έναν λόφο στη ζούγκλα του Περού. Όταν ένας φίλος του πέθαινε στο Παρίσι, περπάτησε 800 χιλιόμετρα μέσα στο καταχείμωνο από το Μόναχο για να τον δει. Η ασθένεια του φίλου του υποχώρησε όταν έφτασε. Το 2006, σε μια συνέντευξη στο Λος Άντζελες, τον πυροβόλησαν με αεροβόλο και εκείνος απλώς είπε: «Δεν είναι σπουδαία σφαίρα».
Και τώρα, είναι στο Instagram, ανάμεσα στο καρουζελάκι των φωτογραφιών μίας “φίλης” σου από το κυριακάτικο brunch στην Κυψέλη και σε ένα “suggested for you” για τη μεταμόσχευση μαλλιών κάποιου ποδοσφαιριστή. «Δε χρησιμοποιώ κινητό τηλέφωνο ή κάτι τέτοιο», λέει στο βίντεο-καλωσόρισμα, στεκούμενος σε έναν κήπο μπροστά από μια μπριζόλα που ψήνεται στα κάρβουνα, «αλλά ένιωσα ότι πρέπει να μοιραστώ μαζί σας δουλειές και καθημερινά πράγματα, οπότε ανοίγω έναν λογαριασμό στο Instagram για εσάς».
Μέχρι στιγμής, τα “δουλειές και καθημερινά πράγματα” περιλαμβάνουν:
– να δείχνει το τιτάνιο πιολέ που χρησιμοποίησε στο ντοκιμαντέρ “Η σκοτεινή λάμψη των βουνών Γκάσερμπρουμ”
– να ποζάρει μ’ έναν τραγουδιστή μαριάτσι στα γενέθλιά του
– μία ζουμαρισμένη selfie με τη σύζυγό του Lena για την 30ή τους επέτειο
– κι ένα unboxing video, στο οποίο αναρωτιέται με θαυμασμό: «Τριών ετών παιδιά έχουν γίνει εκατομμυριούχοι, απλώς ανοίγοντας κουτιά», πριν πάρει ένα μαχαίρι κουζίνας και ανοίξει μερικά δέματα.
Σε ένα feed γεμάτο με σαβούρα τεχνητής νοημοσύνης, clickbait και απελπιστικά cringey brand περιεχόμενο, τύποι όπως ο Herzog κρατούν τον πήχη του Instagram σχεδόν μόνοι τους. Ενώ οι περισσότεροι από εμάς βασανιζόμαστε για να δείχνουμε «αυθεντικοί» ή «cool», εκείνος και μια ομάδα άλλων ηλικιωμένων, διάσημων αντρών, ποστάρουν διαμάντια χωρίς να ιδρώσουν καν. Όντας στο λυκόφως της καριέρας τους, δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από τα social media κι αυτή η απουσία ανάγκης είναι το μυστικό τους.
Ο εστιάτορας Keith McNally, ιδιοκτήτης του Balthazar και άλλων διάσημων μαγαζιών στη Νέα Υόρκη, έχει γίνει διαβόητος για τα 100% αφιλτράριστα posts του: αποκάλεσε τον James Corden «μικρό Κρετίνο» επειδή ήταν αγενής σε έναν σερβιτόρο, ενώ εναλλάξ κράζει και επαινεί τους πάντες, από τον πρίγκιπα William μέχρι τον Zohran Mamdani.
Ο Francis Ford Coppola, άλλος ένας τρανταχτός σκηνοθέτης, μπήκε στο Instagram το 2023, υποτίθεται για να προωθήσει το Megalopolis, αλλά κυρίως ανεβάζει μακροσκελείς στοχασμούς για την τέχνη και την πολιτική, φωτογραφίες με φίλους όπως τον Spike Lee και τον David Lynch, και παλιές του φωτογραφίες. Σε μια ανάρτηση με τον Robert De Niro στα γυρίσματα του The Godfather Part II γράφει: «Προσκαλώ εγκάρδια όλους τους φίλους και ακόλουθούς μου να βάλουν δημιουργικές λεζάντες στη φωτογραφία παραπάνω!»
Ο Anthony Hopkins, που ποστάρει από το 2016, αφιερώνει χώρο στις ζωγραφιές του αλλά ακόμη περισσότερο σε φωτογραφίες του εαυτού του σε γοητευτικά χαλαρές στιγμές:
Ανακατεύει μια κατσαρόλα σάλτσα ντομάτας με λεζάντα «When in Rome… ♥️??».
Σε μια πισίνα με γυαλιά ηλίου: «Sunny-Side-Up Saturday ???☀️».
Φωτογραφίες και βίντεο με τις γάτες του. Τον αγαπώ!
Ο πολιτικός επιστήμονας Francis Fukuyama είναι προσωπικό αγαπημένο: γεμίζει το account του με ξυλουργικές και υπολογιστικές κατασκευές και φωτογραφίες με διάφορους αξιωματούχους. Μια φωτογραφία πινακίδας που γράφει «Karen & John’s Wedding Dinner» έχει λεζάντα: «Son John now married», θυμίζοντας τον μινιμαλισμό ενός boomer μπαμπά που στέλνει SMS. Ή μια αυθόρμητη διπλή ανάρτηση από την Ελβετία: πρώτα, αυτός χαμογελαστός δίπλα σε αφίσα με τη φωτογραφία του, μετά μία selfie μπροστά από τη λίμνη Λουγκάνο.
Γιατί λοιπόν οι ηλικιωμένοι άντρες είναι τόσο καλοί στο Instagram; Για να φτάσουμε εκεί, πρέπει πρώτα να ρωτήσουμε κάτι άλλο: γιατί ανεβάζουν τόσες πολλές φωτογραφίες του εαυτού τους; Στα προφίλ τους, είναι συνέχεια τα πρόσωπά τους, να χαμογελούν, να παίρνουν γκριμάτσες, να πλησιάζουν υπερβολικά την κάμερα. Χαρακτηριστικό των boomers.
Το να ανεβάζεις φωτογραφίες του εαυτού σου είναι θεμελιώδες στο Instagram, μια πράξη που ενισχύει ένα τοξικό μείγμα ματαιοδοξίας και ανασφάλειας. Αλλά αν είσαι πάνω από 70, είσαι, ας το πούμε ευγενικά, εκτός «αγοράς» αναφορικά με τα γκομενικά σου.
Δε σε νοιάζουν οι καλές γωνίες ή το πώς φαίνεσαι. Ανεβάζεις φωτογραφίες σου απλώς για να πεις: «Γεια! Είμαι εγώ! Εμφανίζομαι στην οθόνη σου!» και εκεί να ξεκινήσει ένα γαϊτανάκι.
Η κυρίαρχη αισθητική της πλατφόρμας αρχίζει να προσαρμόζεται σε αυτό το ύφος. Το να είσαι “cool” στο Instagram σήμερα σημαίνει να δείχνεις ανέμελος και αδιάφορος: Θολά, επίτηδες άσχημες selfies. Ασύνδετα φωτογραφικά dumps. Πολλά από αυτά είναι προσποιητά και φαίνεται.
Αλλά όταν ένας ηλικιωμένος άντρας χρησιμοποιεί μια εφαρμογή που δεν καταλαβαίνει πλήρως, ξέρεις ότι είναι αληθινό.
Ίσως ένας έξυπνος μάνατζερ να τους οδήγησε αρχικά στο Instagram, αλλά οι αναρτήσεις είναι καθαρά δικές τους. Γι’ αυτό δεν μπορούμε με καλή συνείδηση να σου πούμε να «ποστάρεις σαν γέρος». Απλώς δεν έχεις το vibe που έχουν εκείνοι. Αντίθετα, σβήσε το Instagram. Ξέχασέ το για μερικές δεκαετίες και ζήσε τη ζωή σου. Γέμισε αναμνήσεις. Κι όταν αρχίσεις να παίρνεις σύνταξη, αν ποτέ έρθει αυτή η ώρα, κατέβασέ το ξανά.
Τότε, η δόξα σε περιμένει.
