Το file sharing στην Ελλάδα δεν έγινε χάρη σε κάποια διαδικτυακή ανακοίνωση. Έτσι και αλλιώς το 1999, το Internet στην Ελλάδα ήταν ακόμα σε μία τελείως προσωπική δοκιμαστική φάση για τον καθένα. Ήταν μία λαγουδότρυπα της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, όπου εμφανιζόταν ένας ολοκαίνουργιος κόσμος διαμοίρασης αρχείων. Και μάλιστα δωρεάν. Στη χώρα μας, αυτό έγινε από στόμα σε στόμα. Οι πιο γκουρού με τους υπολογιστές το είπαν στις παρέες τους. Το ένοχο αυτό μυστικό έφτασε στα σχολεία, όπου οι Millennials έβαζαν τους γονείς τους να τους αγοράζουν CD μουσικής, αλλά με τους πρώτους να μην είχαν ξανακούσει ποτέ τα ονόματα όλων αυτών των P2P προγραμμάτων που θα ερχόντουσαν αργότερα. Το Morpheus, το KaZaa, το Limewire. To Pirate Bay. Όλα όμως ξεκίνησαν με το Napster και μία δίκη που έγινε σαν σήμερα, στο μακρινό πλέον 1999.
Το Napster ιδρύθηκε το 1999 από έναν πιτσιρίκο μόλις 18 ετών. Τον Shawn Fanning. Ουσιαστικά παρείχε μια πλατφόρμα για τους χρήστες, ώστε να μπορούν να κατεβάζουν συμπιεσμένα ψηφιακά αρχεία μουσικής, από την ψηφιακή βιβλιοθήκη άλλου χρήστη. Αν δηλαδή κάποιος στην Αυστραλία είχε το Dark Side of The Moon ψηφιοποιημένο στον υπολογιστή του, ένας άλλος χρήστης από το Τορόντο, μπορούσε να κάνει download ολόκληρο το δίσκο και μάλιστα δωρεάν. Και κάπως έτσι ο κόσμος έμαθε τι σημαίνει το MP3. Σε αντίθεση με πολλές υπηρεσίες ωστόσο, το Napster περιλάμβανε έναν κεντρικό διακομιστή που αρχειοθετούσε τους συνδεδεμένους χρήστες και τα αρχεία τους, που ήταν διαθέσιμα για αναζήτηση στους υπολογιστές τους. Δεν ήταν λοιπόν μόνο το κομμάτι της δωρεάν υπηρεσίας, αλλά και το γεγονός πως όλη αυτή η διαδικασία μπορούσε να γίνει εύκολα και γρήγορα – ή τέλος πάντων όσο γρήγορα μπορούσε να γίνει με τις ταχύτητες της εποχής.
Η νέα μόδα έγινε γρήγορα σύνθημα. Με το CD να αυξάνει τις τιμές του (σ.σ.: στην Ελλάδα το 2003 κόστιζε κοντά στα 18 ευρώ) και τους πιτσιρικάδες να βλέπουν το downloading ως trend, η όλη διαδικασία του να συνδεθώ στον υπολογιστή να κατεβάσω μουσική, έγινε κουλτούρα. Μία κουλτούρα που ασπάστηκαν μικροί και μεγάλοι, την ίδια στιγμή που έσωζαν την τσέπη τους. Ένα χρόνο μετά τη λειτουργία του Napster, η A&M Records θα κατέθετε μήνυση για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Κάτι που ο Shawn Fanning ίσως το είδε να ερχόταν αλλά ποτέ δεν φαντάστηκε πως θα έφτανε ως εκεί. Αυτή η δίκη που σήμερα θεωρείται ορόσημο για το file sharing, δεν είχε κάνει τον ντόρο που θα φανταζόταν κανείς. Στην Ελλάδα, τουλάχιστον, το πιο πιθανό είναι πως κανείς δεν γνώριζε τίποτα και εκείνη την εποχή η νομοθεσία της χώρας μας, δεν είχε κάποιο συγκεκριμένο εδάφιο σχετικά με το file sharing. Ήταν όμως μία στιγμή που καθόρισε μία γενιά. Των Millennials.
H ουσία της απόφασης του δικαστηρίου ήταν αρκετά ξεκάθαρη, αλλά δεν θα σταματούσε το κύμα που ερχόταν. Ουσιαστικά, το δικαστήριο αποφάσισε πως η λήψη ενός MP3 δεν αλλάζει το γεγονός ότι ένα τραγούδι παραμένει ιδιοκτησία εταιρείας και καλλιτέχνη και παρόλο που το Napster δεν επωφελήθηκε οικονομικά από τα downloads η «επαναλαμβανόμενη και εκμεταλλευτική αντιγραφή έργων που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα, ακόμα κι αν τα αντίγραφα δεν προσφέρονται προς πώληση» θα μπορούσε να θεωρηθεί εμπορική χρήση που απαιτεί εξουσιοδότηση από τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων. Τα δημιουργικά έργα, όπως τα εν λόγω τραγούδια, είναι «πιο κοντά στον πυρήνα της επιδιωκόμενης προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων». Με λίγα λόγια, η απόφαση ήταν με το μέρος των εναγόντων.
Το Napster θα προσπαθούσε να ανασυγκροτηθεί από όλη αυτή την κατάσταση. Ξεκίνησε βάζοντας χρέωση στα κομμάτια για downloading, αλλά ο κόσμος δεν ήταν διατεθειμένος να αλλάξει συνήθειες. Ένα χρόνο αργότερα, η εταιρεία θα χρεωκοπούσε. Ωστόσο το φαινόμενο του file sharing όχι μόνο δεν σταμάτησε αλλά γιγαντώθηκε. Η άφιξη των torrents, η πληθώρα των προγραμμάτων ανταλλαγής αρχείων αλλά και η ακρίβεια που υπήρχε σε κάποιες χώρες, έκαναν το downloading ένα αναγκαίο κακό. Οι εταιρείες τεχνολογίες είδαν πως το mp3 είναι trends γι’ αυτό και άλλωστε ξεκίνησαν τα mp3 players με κορυφαίο όλων το iPod που έγραψε ιστορία. Παρότι φημισμένοι καλλιτέχνες καταδίκασαν το file sharing (σ.σ.: οι Metallica έκαναν και δική τους μήνυση στο Napster), υπήρξαν και εκείνοι που είδαν το φαινόμενο να αγγίξει η μουσική τους ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό. Το 2005 με την επίσημη έναρξη του YouTube, οι χρήστες διέθεταν πλέον και βίντεο περιεχόμενο για downloading πολύ πριν ξεκινήσει το συστηματικό streaming, όπου θα μιλούσαμε για YouTubers και influencers.
Το πρόβλημα σε όλο αυτό ήταν η ακατάσχετη χρήση. Ο κόσμος ανακάλυψε μία φλέβα χρυσού με την οποία δεν γνώριζε πώς να συμπεριφερθεί. Παρότι αρχικά το κίνητρο ήταν η ταχύτητα και η δωρεάν συνδρομή, όλο αυτό το φαινόμενο έγινε κομμάτι της καθημερινότητας μίας γενιάς, που αντιμετώπιζε με την ίδια ατζαμοσύνη και περιέργεια και όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες του Internet. Όλα όμως ξεκίνησαν εκεί. Από την ιδέα ενός πιτσιρικά όπου ο κόσμος θα αντάλλαζε δωρεάν περιεχόμενο, προτού καταλήξουμε καν να σκεφτούμε τα social media. Άθελα του έγραψε ιστορία.
Μία ιστορία που θα γέμιζε τα mp3 players των εκστασιασμένων πιτσιρικάδων, σε όποια γωνιά της Γης και αν βρισκόντουσαν.
