Μια πρόσφατη ακαδημαϊκή μελέτη δείχνει ότι τα σύγχρονα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν πλέον να «εισβάλλουν» σε online δημοσκοπήσεις και ερωτηματολόγια με τρόπους που παλιότερα φάνταζαν αδύνατοι. Ερευνητές ανέπτυξαν ένα αυτοματοποιημένο «ψηφιακό συμμετέχον», το οποίο δημιουργεί ψεύτικο προφίλ με δημογραφικά στοιχεία και συμπεριφέρεται σαν πραγματικός χρήστης: κινεί το ποντίκι φυσιολογικά, σταματά για να «διαβάσει», πληκτρολογεί σε ανθρώπινο ρυθμό και διορθώνει λάθη, ακριβώς όπως θα έκανε ένας κανονικός άνθρωπος.
Το σημαντικό είναι ότι, μετά από δεκάδες χιλιάδες δοκιμές, το bot κατάφερε να ξεγελάσει σχεδόν όλους τους μηχανισμούς ανίχνευσης, όπως τεστ λογικής και CAPTCHA, περνώντας ως αυθεντικός άνθρωπος. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι χρειάζεται μόλις ένας μικρός αριθμός τέτοιων «ψεύτικων» συμμετοχών για να επηρεάσουν το αποτέλεσμα μιας μεγάλης, εθνικής δημοσκόπησης και όλα αυτά με ελάχιστο κόστος ανά καταχώρηση. Κι αυτό δεν είναι το πιο ανησυχητικό: το σύστημα παρήγαγε άψογα κείμενα ακόμα και όταν λειτουργούσε σε γλώσσες που δεν ήταν η προεπιλεγμένη του, κάτι που ανοίγει το δρόμο για ενδεχόμενες ξένες παρεμβάσεις σε δημοσκοπήσεις άλλων χωρών. Με λίγα λόγια, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να υποδυθεί έναν πολύ πειστικό «ψηφιακό ψηφοφόρο».
Ο πολιτικός επιστήμονας που συμμετείχε στην έρευνα τονίζει ότι αυτό το φαινόμενο δεν αφορά μόνο την πολιτική σφαίρα. Η επιστημονική έρευνα, που σήμερα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε διαδικτυακές έρευνες, κινδυνεύει από παραποιημένα δεδομένα· αν δεν δράσουμε, λέει, δεν μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη ότι οι απαντήσεις προέρχονται όντως από ανθρώπους. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι κρίσιμο να ληφθούν άμεσα μέτρα ώστε να διαφυλαχθεί η αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων και η δημοκρατική λογοδοσία που προσφέρουν.
Η έρευνα φέρνει στο φως ένα σοβαρό πρόβλημα: τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης μπορούν όχι μόνον να αυτοματοποιήσουν διαδικασίες, αλλά και να «ντυθούν» με ανθρώπινα χαρακτηριστικά, καθιστώντας πολύ δύσκολο να διακρίνουμε τι είναι αληθινό και τι όχι. Αν δεν αναπτυχθούν νέοι μηχανισμοί ασφαλείας, οι δημοσκοπήσεις μπορεί να χάσουν την αξιοπιστία τους, και το κοινό μπορεί να αμφισβητεί όχι μόνο τα πολιτικά αποτελέσματα, αλλά και την εγκυρότητα της επιστημονικής έρευνας γενικότερα.
