Οι rock stars συνήθως χτίζουν τον μύθο τους με φωτιές, φώτα και δόξα, ή απλώς «λέγοντάς την στον Μεγάλο» όπως έλεγε και ο Jack Black στο School of Rock. Μέσα σε όλους όμως υπάρχουν και εξαιρέσεις που μεγαλουργούν με τη σιωπή και την ταπεινότητα, με τον Bruce Springsteen να είναι σίγουρα ανάμεσά τους.
Ήταν περίπου φθινόπωρο του 1981, λίγο μετά το θρίαμβο του The River, όταν ο «Boss» έχει όλο τον κόσμο στα πόδια του, ο κόσμος τον θαυμάζει και περιμένει την επόμενη εκρηκτική του εμφάνιση. Εκείνος όμως, κόντρα σε όλους και σε όλα, βυθίζεται στο σκοτάδι, επιστρέφει στο Νιου Τζέρσεϊ, στο σπίτι και στα φαντάσματά του, για να ανακαλύψει πως η επιτυχία δεν γιατρεύει τίποτα. Ούτε την παιδική μοναξιά, ούτε τον θυμό, ούτε το βλέμμα ενός πατέρα που δεν τον αναγνώρισε ποτέ.
Jeremy Allen White: Μπορεί ο «Carmy» να γίνει ο Bruce Springsteen;
Και κάπου εκεί γεννιέται το «Nebraska», ακολουθεί το «Born in the USA» αλλά το δεύτερο τραγούδι δεν θα μας απασχολήσει τόσο στο (anti-)biopic του Scott Cooper, Deliver Me From Nowhere.
Διότι ο σκηνοθέτης του Crazy Heart δεν κάνει ένα ακόμα μουσικό biopic, αλλά κάτι ακόμα πιο θαρραλέο, μια εσωτερική ανατομία. Το Springsteen: Deliver Me From Nowhere δεν είναι ταινία για το πώς γεννήθηκε ο μύθος του Bruce Springsteen αλλά για το πώς ένας άντρας πάλεψε να κρατήσει τον εαυτό του ζωντανό όταν όλα γύρω του φώναζαν «παίξε τον ρόλο σου». Το Nebraska, το πιο σκοτεινό, ανεπεξέργαστο άλμπουμ του πιο στιλάτου Rock Star, γίνεται το φόντο και ο καθρέφτης αυτής της κρίσης. Μια σειρά από τραγούδια-εξομολογήσεις, ηχογραφημένα πρόχειρα σε ένα κασετόφωνο, όχι όμως σε στούντιο, αλλά σε ένα ενοικιαζόμενο σπίτι στη μέση του πουθενά.
Ο άνθρωπος πίσω από τον μύθο
Ο Jeremy Allen White (The Bear) δεν είναι ότι μεταμορφώνεται σε Sprinsteen, αυτό μπορεί ο καθένας να το κρίνει βλέποντάς τον. Αν κάνει όμως κάτι καλά είναι ότι καταφέρνει να κουβαλήσει όλο αυτό το βάρος της ψυχής που τόσο απεγνωσμένα ψάχνει να τον αλαφρύνει. Με σκυφτή πλάτη, βλέμμα που βουλιάζει και μια ενέργεια που πάλλεται ανάμεσα στη σιωπή και την έκρηξη, ο Γουάιτ φτιάχνει έναν Bruce σχεδόν εύθραυστο, καμία σχέση με τον τύπο που έχουμε στο μυαλό μας.
Ένα rock icon, δηλαδή, που δίνει πόνο στη σκηνή και λιώνει ανάμεσα στις χορδές και τις νότες. Είναι ο άντρας που ψάχνει την αξία του στα μάτια ενός πατέρα που δεν χαμογέλασε ποτέ. Είναι ο καλλιτέχνης που αντιλαμβάνεται ότι η δόξα δεν είναι λύτρωση, απλώς ένα περιτύλιγμα. Σαν ένα εντυπωσιακό κουτί για δώρο, που μέσα του δεν βρίσκεται απολύτως τίποτα.
Ο Cooper χτίζει την ταινία με την ίδια λιτότητα που έχτισε κι ο Bruce το Nebraska: ωμό, με σχεδόν ασπρόμαυρες αποχρώσεις, κι ένα σκηνικό που μυρίζει υγρασία και ιδρώτα. Δεν υπάρχουν επιτυχημένα μοντάζ, ούτε επικά ανκόρ.
Σημαντικό κομμάτι στην αφήγηση βέβαια, επιμερίζεται στον μάνατζέρ του, John Landau (Jeremy Strong του Succession) και τον Stephen Graham που εμφανίζεται μέσω περιορισμένων flashbacks ως πατέρας Springsteen.
Δεν γίνεται να μην αγαπάς τον Bruce Springsteen
Ο Landau εδώ είναι κάτι περισσότερο από μάνατζερ. Είναι ο φίλος που προσπαθεί να κρατήσει τον Bruce όρθιο όταν όλα μέσα του καταρρέουν. Αν και κάποιες φορές η ταινία τον αγιοποιεί υπερβολικά, λειτουργεί ως καθρέφτης της σχέσης κάθε άντρα με εκείνον που του δείχνει τον δρόμο. Σαν τον βοσκό με το κοπάδι, τον «άλλον» τύπο που του δίνει κουράγιο όταν δεν έχει να δώσει τίποτα στον εαυτό του.
Όσο για τον Graham, παρουσιάζει έναν πατέρα-φάντασμα, πληγωμένο, αλκοολικό, βουβό. Δεν είναι απλώς ο κακός της υπόθεσης, είναι εκείνος που δεν μπόρεσε ποτέ να βγει από το δικό του Nebraska. Και τι εννοούμε με αυτό;
Το Nebraska ως εξομολόγηση
Το Nebraska ήταν ο αντι-δίσκος της δεκαετίας του ’80. Κανένα single, καμία προώθηση, μόνο ιστορίες για χαμένους, αποτυχημένους ανθρώπους που δεν τα κατάφεραν. Ο Cooper, εμπνευσμένος από το βιβλίο του Warren Zanes, φωτίζει τη στιγμή που ο Springsteen αποφασίζει να στραφεί προς τα μέσα, σαν μια πράξη αντίστασης απέναντι στη βιομηχανία, στις προσδοκίες και στον ίδιο του τον μύθο.
Ο σκηνοθέτης δεν ενδιαφέρεται να δείξει τον Boss σαν «Rock God» αλλά σαν άντρα που απευθύνεται στην προσευχή και τη βρίσκει μέσα από τις χορδές της κιθάρας του. «Deliver me from nowhere» τραγουδά, και είναι σαν να παρακαλά τον εαυτό του να αντέξει λίγο ακόμα.
Η αλήθεια πίσω από το rock’n’roll
Ο Deliver Me From Nowhere δεν είναι για όλους και σίγουρα δεν είναι η τέλεια ταινία. Οι φανατικοί του Born in the U.S.A. μάλιστα είναι βέβαιο ότι θα ξενερώσουν, γιατί άλλο περίμεναν, άλλο είδαν. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, είναι ότι ο Cooper επιτέλους παρουσιάζει τι συμβαίνει πίσω από τη σκηνή για να δείξει τι συμβαίνει για να βγει το δυναμικό αποτέλεσμα πάνω στη σκηνή. Και τούμπαλιν.
O Bruce Springsteen ήταν το Boss στα αντρικά κουρέματα των 70’s
Το Springsteen: Deliver Me From Nowhere δεν είναι η ταινία που θα σε κάνει να ζητωκραυγάσεις για τον Sprinsteen, αλλά που σίγουρα θα σε κάνει να σωπάσεις. Είναι ένα σκοτεινό, μελαγχολικό ψυχογράφημα για τη δημιουργία, τη ματαιότητα και τη σιωπή ανάμεσα στις νότες. Ένα φιλμ που, όπως και το Nebraska, δεν αποθεώνει αλλά αποδομεί.
Δεν μιλά για έναν rock star, αλλά για όλους τους ανθρώπους και τον τρόπο που αντιμετωπίζει κάθε άντρας τον εαυτό του, όταν βρέθηκε μπροστά στον καθρέφτη και αναρωτήθηκε αν είναι αρκετός.
«One Battle After Another»: Μια ταινία-καταιγίδα που δεν θες να τελειώσει
Κλείσε τα μάτια, και θυμήσου ότι εκεί που όλα μοιάζουν μάταια, η λύτρωση έρχεται τις στιγμές που δεν σε προσέχουν όλοι, αλλά όταν τολμάς να σωπάσεις.
