Υπάρχουν κάποιες ταινίες που όσο και να τις έχεις δει, δεν κουράζεσαι ποτέ να τις ξαναβάλεις. Επειδή κάθε φορά προσφέρουν κάτι καινούργιο. Επειδή είναι φτιαγμένες με τέτοια ακρίβεια, πάθος και ισορροπία, που ακόμα και το απλό «παρατηρώ πώς γυρίστηκε αυτή η σκηνή» μετατρέπεται σε εμπειρία. Μια τέτοια ταινία είναι το «L.A. Confidential» (1997) του Κέρτις Χάνσον, ένα φιλμ νουάρ εποχής που κατάφερε να ενώσει τη λαμπερή χρυσόσκονη του Χόλιγουντ των '50s με τον σκοτεινό κόσμο της διαφθοράς και της αστυνομικής ατιμωρησίας.
10 φιλμ νουάρ ταινίες που άφησαν εποχή
Πάνω από 25 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το «L.A. Confidential» παραμένει καθηλωτικό, καλοδουλεμένο και ουσιαστικά ανεξάντλητο. Είναι από εκείνες τις ταινίες που «κυλούν σαν νερό» και όμως απαιτούν εγρήγορση. Ξαναβλέπεται όχι απλώς εύκολα, αλλά και με μεγαλύτερη απόλαυση, γιατί κάθε προβολή αποκαλύπτει και κάτι που σου είχε ξεφύγει.
Ένα χάρτινο Λος Άντζελες γεμάτο αμαρτία
Το Λος Άντζελες του 1953 είναι ένας κόσμος γεμάτος αντιθέσεις. Από τη μία, το Χόλιγουντ και η λάμψη του: οι σταρ, οι παραγωγοί, τα σκανδαλοθηρικά περιοδικά, οι γυναίκες με φορέματα που μοιάζουν βγαλμένα από διαφημίσεις. Από την άλλη, πίσω από το φωτοστέφανο της πόλης των αγγέλων, υπάρχει μια αστυνομία που φλερτάρει με τη μαφία, παραπλανά τον Τύπο, και δεν διστάζει να κάνει χρήση βίας, αρκεί το αποτέλεσμα να «βολεύει».
5 λόγοι που θα μας γοητεύουν πάντα τα φιλμ νουάρ
Η ταινία, βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζέιμς Έλροϊ, καταφέρνει να αποτυπώσει αυτή την ατμόσφαιρα καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο φιλμ του είδους. Κι αυτό δεν είναι μικρό πράγμα. Δεν περιορίζεται στο στιλ του φιλμ νουάρ – ημιφωτισμένα δωμάτια, ραδιόφωνα που παίζουν jazz, φωνές σε βαριές τηλεφωνικές γραμμές. Το «L.A. Confidential» αποδομεί και ανασυνθέτει τον ίδιο τον μύθο του Λος Άντζελες ως Πόλη των Ονείρων. Και το κάνει με ακρίβεια χειρουργού.
Τρεις πρωταγωνιστές με τρεις διαφορετικές ηθικές
Η ταινία στήνει το δράμα της πάνω σε τρεις τελείως διαφορετικούς χαρακτήρες της Αστυνομίας του Λος Άντζελες: Από τη μία ο Έντ Εξλεϊ του Γκάι Πιρς, αυστηρός, άκαμπτος ιδεαλιστής, που πιστεύει ότι ο Νόμος είναι υπεράνω όλων. Από την άλλη ο Μπαντ Γουάιτ (Ράσελ Κρόου) που ως το αντίθετο άκρο, είναι εκρηκτικός, συναισθηματικός και λειτουργεί με βάση το προσωπικό του αίσθημα δικαιοσύνης. Κάπου στη μέση είναι ο Τζακ Βίνσενς του Κέβιν Σπέισι. Κομψός, διεφθαρμένος, άνθρωπος της δημοσιότητας που έχει συμβιβαστεί με το βρώμικο σύστημα, χωρίς να είναι όμως τελείως βρόμικος.
Mickey Cohen: Ο Al Capone του Los Angeles
Το πιο εντυπωσιακό είναι το πώς η ταινία δεν σε βάζει να διαλέξεις πλευρά. Αντίθετα, παρουσιάζει την ηθική τους διαδρομή και την αμοιβαία τους μεταμόρφωση, χωρίς καμία διάθεση διδακτισμού. Το βλέμμα του θεατή ακολουθεί αυτούς τους τρεις άνδρες που ξεκινούν από διαφορετικές αφετηρίες και τελικά συγκλίνουν – όχι γιατί αλλάζουν, αλλά γιατί ο κόσμος γύρω τους το απαιτεί.
Αυτό είναι και ένα από τα μεγαλύτερα ατού της ταινίας: η αφηγηματική της ισορροπία. Σε έναν κόσμο γεμάτο ηθικές γκρίζες ζώνες, η ιστορία δεν προσπαθεί να προσφέρει εύκολες απαντήσεις. Το κακό δεν είναι συγκεντρωμένο σε έναν κακό τύπο – είναι διάχυτο, δομικό. Και όμως, μέσα σε αυτό το χάος, κάποιοι χαρακτήρες καταφέρνουν να δείξουν ενσυναίσθηση, ήρωες χωρίς να είναι άγιοι.
Διάβασε επίσης: Τζέιμς Έλροϊ - Ο συγγραφέας της Δυτικής Ακτής που πότισε τις σελίδες του με αίμα
Χτίσιμο κόσμου και σκηνοθετική ακρίβεια
Ο Κέρτις Χάνσον δεν ήταν ποτέ flashy σκηνοθέτης. Η δύναμή του ήταν πάντα η αφαίρεση. Στο «L.A. Confidential» σκηνοθετεί με αυτοπεποίθηση, αφήνοντας το σενάριο (που συνέγραψε μαζί με τον Μπράιαν Χέλγκελαντ) να «μιλήσει». Το μοντάζ είναι αυστηρό, το στήσιμο των πλάνων γεμάτο λεπτομέρεια, και η μουσική υπόκρουση ενισχύει την ατμόσφαιρα χωρίς να την επισκιάζει.
Οι λεπτομέρειες είναι παντού. Από τα περιοδικά «Hush-Hush» του Ντάνι ΝτεΒίτο μέχρι το σκηνικό της Λιν Μπράκεν (Κιμ Μπάσιντζερ) – μιας γυναίκας που μοιάζει με την Βερόνικα Λέικ και ξέρει ακριβώς γιατί αυτό είναι επικερδές. Η αισθητική της ταινίας είναι τόσο προσεγμένη που σε τραβάει μέσα της από το πρώτο λεπτό. Δεν είναι απλά μια ρετρό αναπαράσταση: είναι ένας ζωντανός κόσμος.
Γιατί θέλουμε να το ξαναδούμε;
Γιατί παρά το ότι είναι περίπλοκη, είναι κρυστάλλινα κατανοητή. Γιατί έχει ρυθμό και ένταση, χωρίς να ξεπέφτει στην υπερβολή. Γιατί προσφέρει πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης: μπορείς να τη δεις ως ένα σκοτεινό αστυνομικό θρίλερ, ή ως μελέτη χαρακτήρων, ή ακόμα και ως κοινωνικό σχόλιο για τη δύναμη του Τύπου και τη διαφθορά της εξουσίας. Και φυσικά, για τις ερμηνείες. Ο Ράσελ Κρόου και ο Γκάι Πιρς ήταν τότε σχεδόν άγνωστοι στο αμερικανικό κοινό – και όμως, η χημεία τους είναι καθηλωτική. Ο Σπέισι λάμπει στον ρόλο του χαρισματικού αλλά εσωτερικά σπασμένου Βίνσενς. Η Μπάσιντζερ, με μια ερμηνεία λιγότερο στιλιζαρισμένη απ’ όσο θα περίμενε κανείς, κέρδισε Όσκαρ για έναν ρόλο που μοιάζει δευτερεύων αλλά είναι κεντρικός.
Bugsy Siegel: O μαφιόζος playboy που «έστησε» το Las Vegas
Το «L.A. Confidential» δεν είναι απλώς μια καλή ταινία. Είναι μια τέλεια ισορροπημένη ταινία. Δεν έχει αδύναμα σημεία. Όλα λειτουργούν: από την αφήγηση μέχρι τη φωτογραφία, από τις ερμηνείες μέχρι τη μουσική. Δεν είναι μοντέρνο θρίλερ, δεν έχει εκρήξεις ή CGI. Είναι όμως σινεμά στην πιο αγνή του μορφή: μια ιστορία για ανθρώπους, σε έναν κόσμο που μοιάζει μακρινός αλλά είναι τρομακτικά οικείος.
Πόσο εύκολα την ξαναβλέπεις;
