«Η πραγματική επιτυχία ενός ηθοποιού, έρχεται όταν το κοινό συνδέει άμεσα το άκουσμα του ονόματός του με έναν διάσημο χαρακτήρα», είχε πει ο μεγάλος Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Πρέπει να περάσουν χρόνια για να κατανοήσεις την φράση του στο έπακρο, αλλά μόλις μία στιγμή για να συνδέσεις την παραπάνω εξίσωση με έναν αγαπημένο ηθοποιό.
Ο Χάρισον Φορντ είναι μία τέτοια περίπτωση καθότι στο μυαλό σου έρχονται δύο ονόματα: Ιντιάνα Τζόουνς και Χαν Σόλο. Και όταν συνειδητοποιείς πως ο Χάρισον γίνεται σήμερα 78 ετών, αντιλαμβάνεσαι μία φρικτή αλήθεια: ακόμη και οι ήρωες κάποια στιγμή βγαίνουν στην «σύνταξη».
Ήρωας από κούνια
Η παραπάνω ατάκα θα μπορούσε να θεωρηθεί άδικη και υπερβολική για τον Φορντ. Άλλωστε είναι ένας τύπος που εκτός από την δική του καριέρα και την δική του ζωή, έχει φτιάξει και εκείνες όσων συνεργάστηκαν μαζί του. Από εταιρείες παραγωγής και ηθοποιούς, μέχρι σκηνοθέτες και σεναριογράφους.
Ειδικότερα, όταν οι ταινίες σου έχουν αποφέρει συνολικά πάνω από 4 δις εισπράξεις, έχεις γνωστοποιήσει πως δεν ήσουν πυροτέχνημα στην κινηματογραφική βιομηχανία αλλά ένας φωτεινός κομήτης που ακολουθεί σταθερά ανοδική πορεία. Και αυτό γιατί ο Φορντ ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που δεν έχουν να αποδείξουν τίποτα σε κανέναν. Το είχε δει ο παραγωγός Τζέρι Τοκόφσκι όταν του έδινε να υπογράψει το πρώτο του συμβόλαιο με την Columbia για 150 δολάρια την εβδομάδα. Ίσως ήταν ο πρώτος άνθρωπος που είδε τον ήρωα να κρύβεται πίσω από τον θνητό. Το είχε πει άλλωστε και η πρώτη του γυναίκα (σ.σ.: Μαίρη Μάρκουαντ) σε συνέντευξη της. «Νομίζω πως ο Τζέρι κατάφερε να διακρίνει τον Σούπερμαν πίσω από τον Κλαρκ Κεντ». Όλα αυτά, όταν ο Χάρισον έπαιρνε μικρούς ρόλους σε τηλεοπτικές σειρές της δεκαετίας του ’60. Αυτό που σίγουρα δεν περίμενε, ήταν η επιτυχία του σε έναν άλλο γαλαξία πολύ-πολύ-πολύ μακριά.
Ο πιο διάσημος λαθρέμπορος του Γαλαξία
Στην δύσκολη περίοδο των 70s όπου η κουλτούρα των sci-fi ανήκε στους ασυνήθιστους και στους περίεργους, ένας ρόλος διαστημικού ήρωα έμοιαζε καλύτερη ιδέα για κόμιξ παρά για ταινία. Πόσο μάλλον όταν η ταινία αυτή είχε βλέψεις για συνέχειες – πράγμα που έκανε τις τσέπες των παραγωγών να τρέμουν. Όμως ο Τζορτζ Λούκας έδωσε την δική του μάχη, έπλασε τον δικό του κόσμο με το Star Wars και κατά συνέπεια τον δικό του ήρωα.
Ο Χαν Σόλο ήταν κάτι παραπάνω από γαλαξιακός ήρωας. Ξέφευγε από το καλό παιδί του Χόλιγουντ με την ηθική στο κεφάλι. Όχι. Αυτό παραήταν βαρετό για τον Λούκας. Ένας λαθρέμπορος που βρέθηκε ανάμεσα σε έναν πόλεμο δύο θρησκευτικών «αιρέσεων» της Δύναμης, ήταν σίγουρα πιο ενδιαφέρων. Δεν ήταν απλά ο ρόλος που τον έκανε γνωστό στο κοινό και τον ρίζωσε στα μυαλά μας. Ήταν η αρχή μίας νέας εποχής για το σινεμά, που είχε κερδίσει το ρίσκο σε παραγωγές που πριν 20 χρόνια θα κατέληγαν με τα σενάρια στον κάδο των αχρήστων. Ο Φορντ δεν έσωσε μόνο τον Γαλαξία, αλλά και την κινηματογραφική βιομηχανία.
Λάσο, καπέλο και χάρτης θησαυρού
Κάπου εδώ θέλω να κάνω μία προσωπική παρατήρηση. Θεωρώ πως το στιγμιότυπο του ήρωα που τον κυνηγάει μία κυκλική κοτρώνα, είναι μία από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές στις νεότερες περιπέτειες του κινηματογράφου. Ήταν μία τόσο απλή σκηνή αλλά ως πιτσιρικάς μου μετέδωσε τέτοια ένταση και αγωνία, που ο ήρωας της -ο οποίος απέφευγε τις παγίδες την μία μετά την άλλη- δεν γινόταν να ήταν βαρετός.
Και πώς θα ήταν άλλωστε; Ανακάλυπτε χαμένους θησαυρούς, ήταν ικανός στη μάχη, είχε την εξυπνάδα και τις γνώσεις ενός καθηγητή Πανεπιστημίου και κέρδιζε το κορίτσι. Δεν είναι μόνο πως οι περιπέτειες του Ιντιάνα Τζόουνς ζωντανεύουν μέχρι και σήμερα το παιδί μέσα σου, αλλά σου ξυπνούν και μία νοσταλγία για όλους εκείνους τους αστέρες της εποχής που τότε «έχτιζαν όνομα» και σε μεγάλωσαν. Δηλαδή, τώρα που το καλοσκέφτομαι, ο Χάρισον Φορντ έχει μόλις ένα χρόνο διαφορά από τον πατέρα μου.
Όταν τείνεις να βλέπεις τις αγαπημένες του ταινίες -του κάθε ηθοποιού- χάνεις την επαφή με τον χρόνο. Πιστεύεις ότι είναι άφθαρτοί. Ότι συνεχίζουν να κυνηγούν κειμήλια, να χαρακώνουν εχθρούς με το λάσο τους και να πηδούν από αυτοκίνητα και γκρεμούς. Έρχονται κάτι ημέρες σαν και αυτές που, ακόμη και αν σχεδιάζονται 15 ακόμη ταινίες Ιντιάνα Τζόουνς, αντιλαμβάνεσαι πως η θνησιμότητα είναι η κατάρα των πάντων.
Οι πραγματικοί ήρωες δεν κρεμάνε την κάπα τους
«Το καλό είναι πως μέχρι και σήμερα, αδιαφορώ να είμαι ο Χάρισον Φορντ. Προτιμώ να είμαι ο Ιντιάνα Τζόουνς ή ο Τζακ Ράιαν. Δεν θέλω τον Χάρισον Φορντ. Παίρνω την δουλειά μου στα σοβαρά αλλά ποτέ τον εαυτό μου». Και δεν μπορείς να πεις πως έχει άδικο. Όσο και αν σιχαίνεται να αποκαλεί τον εαυτό του action hero, οι καθημερινές του δραστηριότητες στα 76 -πλέον- του χρόνια, μόνο συνταξιοδοτημένο άνθρωπο δεν θυμίζουν. Προσέχει την διατροφή του, δεν πίνει, κάνει ορειβασία και τρέξιμο, ενώ έχει δίπλωμα για οτιδήποτε πετάει – από ελικόπτερο μέχρι μονοκινητήριο αεροπλάνο.
Το τελευταίο του κατόρθωμα σαν κινηματογραφικός ήρωας, ήταν στο Blade Runner 2049 αλλά ελπίζει να καταφέρει να ανταποκριθεί το 2020 στη νέα ταινία Ιντιάνα Τζόουνς. Άλλωστε όπως είχε πει «Μπορεί να βαρεθείτε να με βλέπετε αλλά δεν θα τα παρατήσω».
Από την άλλη, σκέφτεσαι και αυτό: οι ήρωες σαν τον Χάρισον Φορντ δεν γερνάνε ποτέ. Δεν γερνάνε ρε. Γεμίζουν μπαταρίες για την επόμενη μεγάλη περιπέτειά τους και ξαναβγαίνουν σε αυτό το ανελέητο ανθρωποκυνηγητό, όμοιο με εκείνο που μας χάρισαν σαν πιτσιρικάδες. Και αν πέσουν, θα πέσουν σαν ήρωες γιατί μόνο έτσι έχουν μάθει να αντιδρούν.
Ο Χαν Σόλο και ο Ιντιάνα Τζόουνς, είναι αυτοί που είναι γιατί έχουν μέσα τους ένα κομμάτι του Χάρισον Φορντ. Το καλύτερο. Το ειλικρινές. Αυτό που διαχωρίζει τους ήρωες από όλους τους υπόλοιπους θνητούς και τους δίνει το δικαίωμα να κοροϊδεύουν κατάμουτρα την θνητή τους φύση. Έχω πλέον αυτή την μεγάλη φοβία πως ένα πρωί θα ξυπνήσω και οι ήρωες αυτοί δεν θα βρίσκονται ανάμεσά μας. Έφαγα την πρώτη κρυάδα με την Ρόμπιν Γουίλιαμς και έκτοτε σκέφτομαι το ίδιο για κάθε ήρωα. Όμως όχι ο Χάρισον. Ο Χάρισον απλά θα φύγει για εκείνον τον Γαλαξία πολύ-πολύ-πολύ μακριά.
Αυτά όμως είναι όλα κουραφέξαλα. Είναι φοβίες ενός θνητού και καθόλου action hero 33άρη. Είναι λόγια ενός ανθρώπου που ο Χάρισον Φορντ αηδιάζει και αποκαλεί «παράπλευρες απώλειες» στις περιπέτειες του. Γιατί εγώ δεν έχω μάθει να είμαι ήρωας σαν τον Χάρισον. Δεν ξέρω πως είναι να είσαι. Έχω μάθει να σώζει εκείνος την ημέρα. Και αν άκουγε όλες αυτές τις μπούρδες των τελευταίων σειρών για μελλοντικά πρωινά χωρίς ήρωες, θα έπαιρνε το ειρωνικό υφάκι του απαντώντας:
‘‘Kid…I got this’’.
