Η Πτώση του Τείχους του Βερολίνου και το πέρασμα από την διχόνοια στη συμφιλίωση

Πόσα νέα Τείχη είμαστε ικανοί να γκρεμίσουμε σήμερα;

Για τους πολιτικούς αναλυτές και τους ιστορικούς, η Πτώση του Τείχους του Βερολίνου ξεκινά στην Ουγγαρία. Με την άνοδο του μεταρρυθμιστή πρωθυπουργού Μίκλος Νέμεθ -και μετά την υπόσχεση του Γκορμπατσόφ ότι τα τανκ δεν θα εισβάλλουν στη χώρα- κόβει το συρματόπλεγμα που χωρίζει την Ουγγαρία από την Αυστρία. Είναι η πρώτη πτώση του σιδηρούν παραπετάσματος. Ένα κομμάτι από αυτό, θα φτάσει μέχρι τα χέρια του Προέδρου Μπους του Πρεσβύτερου όπου θα δηλώσει την πρώτη κατάρρευση ενός -μέχρι τότε- συστήματος που έδειχνε ότι δεν έκφραζε τις δημοκρατικές διαδικασίες.

Oι πιο συντηρητικοί αξιωματούχοι και μέλη του Πολιτμπιρό αντιμετώπιζαν τον Γκορμπατσόφ με καχυποψία, θεωρώντας τις πολιτικές του επικίνδυνες και αποσταθεροποιητικές. Για αυτούς, η απελευθέρωση του Τύπου, οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και η χαλάρωση του ελέγχου στις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ έμοιαζαν με προδοσία των αρχών του σοσιαλισμού. Καθώς το 1989 προχωρούσε και τα κομμουνιστικά καθεστώτα στην Ανατολική Ευρώπη κατέρρεαν το ένα μετά το άλλο, πολλοί στην ηγεσία άρχισαν να βλέπουν τον Γκορμπατσόφ όχι ως μεταρρυθμιστή, αλλά ως τον άνθρωπο που άθελά του επιτάχυνε τη διάλυση της αυτοκρατορίας.

Τα πράγματα για το Ανατολικό Βερολίνο ξεκίνησαν να γίνονται δύσκολα.  Γερμανοί πολίτες εγκλωβίζονται στην πρεσβεία της Δυτικής Γερμανίας στην Πράγα. Εκεί γίνεται κάτι το κοσμοϊστορικό. Λόγω της ασφυκτικής κατάστασης, ο γ.γ. της Ανατολικής Γερμανίας Έριχ Χόνεκερ, επιτρέπει στους 3.000 περίπου πολίτες να περάσουν με τρένο στη Δυτική Γερμανία. Για το καθεστώς, είναι η αρχή του τέλους. Ο Χόνεκερ δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι τις μεταρρυθμίσεις του Γκορμπατσόφ, αλλά αυτό δεν εμποδίζει τις πρώτες διαδηλώσεις στο Ανατολικό Βερολίνο.Δύο ημέρες μετά τους εορτασμούς των 40 χρόνων για το κράτος της Ανατολικής Γερμανίας, χιλιάδες άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους.  Κύριο σύνθημα είναι το  «Γκόρμπι (σ.σ.: Γκορμπατσόφ δηλαδή), σώσε μας». Καθημερινά, οι διαδηλώσεις προσελκύουν όλο και περισσότερο κόσμο, ο οποίος δεν ψάχνει πια ένα τρόπο να φύγει ο ίδιος, αλλά ο Χόνεκερ. Θα το καταφέρουν μια εβδομάδα μετά, όπου μαζί με εκείνον αποχωρεί και ο υπουργός Προπαγάνδας. Στις 9 του μήνα, ο νέος γ.γ. της Ανατολικής Γερμανίας, Έγκον Κρενζ, θα ανακοίνωνε το ψήφισμα όπου θα επιτρεπόταν οι πόλιτες να επισκέπτονται την Δυτική Γερμανία, με προϋπόθεση να έχουν βίζα. Αλλά ο νόμος δεν πρόλαβε να ψηφιστεί.

 

Στις 9 Νοεμβρίου του 1989 και ενώ ο Κρενζ έκανε δηλώσεις, ο κόσμος μαζεύτηκε στην πύλη του Βραδεμβούργου. Ο κόσμος μαζεύτηκε στο φυλάκιο μπροστά στα έκπληκτα μάτια των συνοριοφυλάκων, οι οποίοι δεν είχαν οδηγίες από τους ανωτέρους τους και δίστασαν να ανοίξουν πυρ. Εκεί, τις πρώτες βραδινές ώρες, δημοσιογράφοι και φύλακες, φωτορεπόρτερ και ο απλός κόσμος, είδαν τις μπάρες να σηκώνονται. Ο κόσμος έφυγε τρέχοντας προς την άλλη πλευρά. Άνθρωποι που είχαν να δουν τους συγγενείς και φίλους για χρόνια. Άλλοι που έχασαν κάποιον δικό τους ενώ πήγε να περάσει παράνομα το Τείχος. Και έφηβοι οι οποίοι είχαν γεννηθεί στην Ανατολική Γερμανία και δεν είχαν δει ποτέ την απέναντι πλευρά. Το επόμενο πρωί, σε γνωστές εικόνες και βίντεο που όλοι έχουμε δει κάποια στιγμή στο διαδίκτυο, άνθρωποι με αξίνες και σφυριά ξεκίνησαν να κατεδαφίζουν το Τείχος. Οι εξελίξεις που θα ακολουθούσαν, μαρτύρησαν την αναγκαιότητα της κίνησης που εκτός από ουσιαστική υπήρξε και συμβολική.

Μια ημέρα μετά, ο Ζίρκοφ στην Βουλγαρία χάνει την θέση του και γλιτώνει την εκτέλεση σχεδόν από θαύμα. Μια βδομάδα αργότερα, ξεκινούν οι εξεγέρσεις στην Πράγα  και μαζί, ξεκινάει το πιο σημαντικό κομμάτι της νεολαίας του ’89: Η Βελούδινη Επανάσταση. Μια κατάρρευση ενός απολυταρχικού καθεστώτος, χωρίς αυτή τη φορά να μην υπάρξει καμία αιματοχυσία. Για την ιστορία, ο τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ που έμενε στην εξουσία, θα ήταν ο Τσαουσέσκου.

Η Πτώση του Τείχους δεν συμβολίζει σήμερα μόνο την επανέωση της Γερμανίας, αλλά την επανένωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Την κυριολεκτική κατεδάφιση των παλιών ιδεών και της άλλοτε προοδευτικής πορείας, με στόχο την αναγέννηση και τον εκδημοκρατισμό ολόκληρης της Ανατολικής Ευρώπης. Ήταν μια νέα ευκαιρία για καινούργιες πολιτικές, καινούργιες ιδέες και, φυσικά, καινούργιες φιλίες. Μέσα από το φάσμα μιας νέα οικουμενικής Ευρώπης, έγιναν πολλές σωστές αλλά και πολλές λάθος πολιτικές. Όλες όμως, είχαν το κοινό πως εκτελέστηκαν από δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις.

Σε ένα σημερινό αμφίβολο κόσμο και με πολιτικές θέσεις που δημιουργούν ερωτηματικά, η Πτώση του Τείχους είναι εδώ για να θυμίζει όλες εκείνες τις παραφωνίες που επιβάλλονται να πέσουν για χάρη της ανθρωπότητας. Την αναγκαιότητα για αλλαγή, η οποία δεν πρέπει ποτέ να μένει στάσιμη. Η μόνη ερώτηση που κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει στον εαυτό του, είναι το πόσα τείχη είναι ικανός να γκρεμίσει σήμερα. 

 

 



©2016-2025 Ratpack.gr - All rights reserved