Υπάρχουν ιστορίες που ακούγονται τόσο επικές, που μοιάζουν με μύθο. Και ύστερα υπάρχει ο Φειδιππίδης. Ο άνθρωπος που κυριολεκτικά έτρεξε μέχρι θανάτου για να μεταφέρει ένα μήνυμα. Ο πρώτος «μαραθωνοδρόμος» πριν καν υπάρξει ο Μαραθώνιος. Ένας Αθηναίος που, χωρίς GPS, ενεργειακά gels και carbon παπούτσια, διένυσε κοντά στα 600 χιλιόμετρα σε λιγότερο από μία εβδομάδα.
Η ιστορία του είναι τόσο συναρπαστική, που ενέπνευσε την ίδια τη δημιουργία του Μαραθωνίου δρόμου. Αλλά πίσω από το ρομαντικό «Νενικήκαμεν» κρύβεται ένας πραγματικός άνθρωπος, που έκανε κάτι σχεδόν αδιανόητο, όχι για δόξα, αλλά για καθήκον.
Από τον πόλεμο γεννιούνται οι θρύλοι
Βρισκόμαστε στο 490 π.Χ. Οι Πέρσες, η υπερδύναμη της εποχής, αποβιβάζονται στον Μαραθώνα για να κατακτήσουν την Αθήνα. Οι Αθηναίοι ξέρουν πως είναι λιγότεροι και αδύναμοι απέναντι στον αριθμητικά υπέρτερο στρατό του Δαρείου. Έχουν μόνο ένα όπλο: την αποφασιστικότητα.
Χρειάζονται όμως βοήθεια. Και μάλιστα, από τους χειρότερους εχθρούς τους, τους Σπαρτιάτες. Οι δύο πόλεις είχαν μακρά ιστορία συγκρούσεων, αλλά η απειλή των Περσών ήταν κοινή. Έπρεπε να σταλεί κάποιος αγγελιοφόρος για να ζητήσει τη βοήθειά τους. Κάποιος που μπορούσε να τρέξει 220 χιλιόμετρα, μέσα σε αφόρητη ζέστη, χωρίς φαγητό, χωρίς παπούτσια, μέσα σε βουνά και φαράγγια.
Αυτός ο κάποιος ήταν ο Φειδιππίδης.
Το πρώτο “ultra marathon” στην ιστορία
Ξεκίνησε από την Αθήνα για τη Σπάρτη. 220 χιλιόμετρα απόσταση. Ο Φειδιππίδης κάλυπτε περίπου 110 χιλιόμετρα τη μέρα, δηλαδή σχεδόν τρεις μαραθωνίους την ημέρα. Χωρίς να φοράει Nike ή Adidas, χωρίς μπάρες ενέργειας ή αναβολικά Όταν έφτασε στη Σπάρτη δύο μέρες αργότερα, εξαντλημένος αλλά όρθιος, παρέδωσε το μήνυμα των Αθηναίων. Ζήτησε βοήθεια. Οι Σπαρτιάτες άκουσαν, αλλά αρνήθηκαν να κινητοποιηθούν πριν την πανσέληνο, ένα θρησκευτικό έθιμο που δεν μπορούσαν να παραβούν.
Ο Φειδιππίδης, αντί να ξεκουραστεί ή να εγκαταλείψει, πήρε τον δρόμο του γυρισμού. Δύο ακόμα μέρες δρόμος, άλλα 220 χιλιόμετρα. Μέσα σε τέσσερις μέρες είχε διανύσει 440 χιλιόμετρα. Όταν έφτασε ξανά στην Αθήνα, οι συμπολεμιστές του βρίσκονταν ήδη στον Μαραθώνα. Δεν σκέφτηκε στιγμή. Πέταξε τη χλαμύδα του, φόρεσε την πανοπλία και έτρεξε άλλα 42 χιλιόμετρα για να πολεμήσει.
Τον επόμενο Μαραθώνιο θα τον βγάλεις με τα παπούτσια του Harry Styles
Από αγγελιοφόρος σε πολεμιστή
Στον Μαραθώνα, οι Αθηναίοι πολεμούν και κόντρα σε κάθε λογική, νικούν. Ο μικρός στρατός της Αθήνας, με τη βοήθεια των Πλαταιέων, καταφέρνει να διαλύσει τους Πέρσες. Ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη του ελληνικού κόσμου απέναντι στην αυτοκρατορία της Ανατολής.
Αλλά κανείς στην Αθήνα δεν ήξερε τι είχε συμβεί. Οι γυναίκες και τα παιδιά περίμεναν, έτοιμοι για το χειρότερο. Αν έφτανε η είδηση ότι οι Πέρσες είχαν νικήσει, οι Αθηναίοι είχαν ορκιστεί να αυτοκτονήσουν ομαδικά για να μην υποδουλωθούν. Κάποιος έπρεπε να μεταφέρει τα νέα. Και ποιος άλλος θα το έκανε, παρά ο Φειδιππίδης, ο άνθρωπος που είχε ήδη αποδείξει ότι μπορεί να υπερβεί τα ανθρώπινα όρια.
Το τελευταίο του τρέξιμο
Φορώντας ακόμα την πανοπλία του, τραυματισμένος αλλά ζωντανός, ξεκίνησε να τρέχει από τον Μαραθώνα προς την Αθήνα. 42 χιλιόμετρα. Μόνος του. Η διαδρομή που σήμερα χιλιάδες άνθρωποι τρέχουν κάθε Νοέμβριο, με chip στο παπούτσι και χειροκροτήματα στις λεωφόρους, τότε ήταν ένα μονοπάτι ανάμεσα σε θάμνους, πέτρες και σκόνη.
Κανείς δεν τον περίμενε να φτάσει. Και όμως, ο Φειδιππίδης μπήκε στην πόλη, βρήκε την Αγορά γεμάτη αγωνία και, με την τελευταία του πνοή, είπε μόνο μία λέξη: «Νενικήκαμεν». Νικήσαμε.
Και αμέσως έπεσε νεκρός.
Δεν ήταν τραγωδία. Ήταν ολοκλήρωση. Ο άνθρωπος που αφιέρωσε το σώμα του και την ψυχή του στην πόλη του, έγινε θρύλος. Χάρη σε αυτόν, η Αθήνα δεν πανικοβλήθηκε, δεν αυτοκαταστράφηκε, και έζησε για να γράψει την ιστορία της Δημοκρατίας.
Από τον θρύλο στον Μαραθώνιο
Η ιστορία του Φειδιππίδη πέρασε μέσα στους αιώνες, μισή ιστορία, μισός μύθος. Αιώνες αργότερα, το 1896, ο Γάλλος λόγιος Μισέλ Μπρεάλ διάβασε την ιστορία του και εμπνεύστηκε κάτι: έναν αγώνα δρόμου που θα ένωνε την αρχαιότητα με τον σύγχρονο αθλητισμό. Έτσι, στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, γεννήθηκε ο Μαραθώνιος.
Όταν συμμετέχεις σε «μαραθώνιο» παρά τη θέλησή σου
Η απόσταση, 42 χιλιόμετρα και 195 μέτρα, καθιερώθηκε αργότερα, για να ταιριάζει στη διαδρομή του Λονδίνου το 1908. Όμως το πνεύμα του αγώνα δεν άλλαξε ποτέ. Είναι η δοκιμασία της αντοχής, της ψυχής και της θέλησης. Μια σιωπηλή υπόκλιση στον άνθρωπο που πρώτος απέδειξε τι σημαίνει να τρέχεις για κάτι μεγαλύτερο από εσένα.
Το «Νενικήκαμεν» που δεν πέθανε ποτέ
Περισσότερα από 2.500 χρόνια μετά, το όνομα του Φειδιππίδη ζει σε κάθε μαραθωνοδρόμο που στέκεται στη γραμμή εκκίνησης. Όταν οι δυνάμεις τελειώνουν στο 35ο χιλιόμετρο και το σώμα λέει «όχι», εκεί μπαίνει στο παιχνίδι το μυαλό, το ίδιο μυαλό που έκανε έναν αρχαίο Έλληνα να συνεχίσει να τρέχει, ενώ όλα μέσα του φώναζαν να σταματήσει.
Ο Μαραθώνιος δεν είναι απλώς ένας αγώνας. Είναι μια υπενθύμιση του τι σημαίνει ανθρώπινη θέληση. Ο Φειδιππίδης δεν ήταν ήρωας με τη σημερινή έννοια, δεν έτρεχε για μετάλλιο, για σπόνσορες, ούτε για ρεκόρ. Έτρεχε για την ελευθερία, για την πόλη του, για το μήνυμα.
Η δόξα απείχε 42 χιλιόμετρα για τον Χαράλαμπο Πιτσώλη
Και αυτό το μήνυμα, 2.500 χρόνια μετά, είναι ακόμα ζωντανό.
Όσο υπάρχει κάποιος που φοράει νούμερο στο στήθος και ξεκινά να τρέχει, κάπου βαθιά μέσα του κουβαλάει λίγο από το «Νενικήκαμεν».
Γιατί κάθε Μαραθώνιος ξεκινά από τον ίδιο τόπο, τον Μαραθώνα, και κάθε Μαραθωνοδρόμος τερματίζει με το ίδιο μήνυμα:
Ότι τα όρια υπάρχουν μόνο για να τα ξεπερνάς.
