Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι το πιο «καυτό θέμα» σε σε ολόκληρο τον κόσμο. Από την τεχνολογία και την εκπαίδευση μέχρι την τέχνη και τον κινηματογράφο, η επιρροή της γίνεται όλο και πιο αισθητή. Το ερώτημα που τίθεται είναι διαρκώς το ίδιο: «Είναι κάτι καλό ή μήπως ανοίγει επικίνδυνες πόρτες;».
Το μήνυμα: «Δεν χρησιμοποιήθηκε Τεχνητή Νοημοσύνη»
Σε μια πρόσφατη προβολή της ταινίας τρόμου Heretic (2024), μια φράση στους τίτλους τέλους τράβηξε τα βλέμματα: «Δεν χρησιμοποιήθηκε Τεχνητή Νοημοσύνη στη δημιουργία αυτής της ταινίας». Ένα είδος «αντί-πιστωτικού δελτίου» που μοιάζει να δηλώνει ηθική υπεροχή -μια στάση «καθαρής τέχνης». Αυτό ξεχώρισε γιατί σπάνια, αν όχι ποτέ, βλέπουμε κάτι τέτοιο σε μια σύγχρονη παραγωγή.
Σε αντίθεση με το Late Night wth the Devil (2023), που αξιοποίησε την Τεχνητή Νοημοσύνη στο δημιουργικό στάδιο με εντυπωσιακά αποτελέσματα, το Heretic πήρε σαφή θέση: «Καμία AI δεν συμμετείχε».
Μπιλ Γκέιτς: Τα τρία επαγγέλματα που θα επιβιώσουν από την τεχνητή νοημοσύνη
Η αλήθεια είναι πως η Τεχνητή Νοημοσύνη -ιδίως η γενετική AI που δημιουργεί εικόνες, ήχο και βίντεο- έχει ήδη εισβάλει στις τέχνες. Κάποιοι τη βλέπουν ως απειλή για τη δημιουργικότητα, άλλοι ως ένα ακόμη εργαλείο, όπως κάποτε ήταν η φωτογραφική μηχανή ή το μοντάζ. Ας θυμηθούμε ότι η χειραγώγηση εικόνων και η τεχνική παρέμβαση είναι σχεδόν τόσο παλιές όσο και ο ίδιος ο κινηματογράφος. Από το The Cabinet of Dr. Caligari (1920) και το Nosferatu (1922), έως τη χρήση green screen, CGI και color grading, η τεχνολογία πάντα βρισκόταν στο πλευρό της φαντασίας.
Οπότε, γιατί η Τεχνητή Νοημοσύνη προκαλεί τόση ανησυχία; Ίσως επειδή αυτή τη φορά το εργαλείο δείχνει να έχει… άποψη.
Τα εργαλεία δεν λένε ιστορίες, οι άνθρωποι το κάνουν
Όταν βλέπουμε μια ταινία, δεν σκεφτόμαστε με ποια κάμερα γυρίστηκε ή ποιο software χρησιμοποιήθηκε. Αυτό που μετράει είναι αν η ιστορία μας αγγίζει.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν αφαιρεί την ανθρώπινη διάσταση της δημιουργίας -τουλάχιστον, όχι ακόμη. Μπορεί να παράγει εικόνες, αλλά δεν μπορεί να νιώσει· και άρα δεν μπορεί να αφηγηθεί. Η ουσία παραμένει η ίδια: Η ανθρώπινη κατάσταση, η ανάγκη μας να δημιουργούμε, να αφηγούμαστε, να κατανοούμε.
Το μέλλον (και οι τίτλοι τέλους) είναι ακόμα μπροστά
Η χρήση της AI στις τέχνες βρίσκεται στα πρώτα της βήματα. Σίγουρα θα φέρει νομικές, κοινωνικές και ηθικές επιπτώσεις. Όμως, ίσως το μέλλον της τέχνης δεν είναι να επιλέξουμε αν θα χρησιμοποιούμε Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά πώς.
Πέρα από το meta-σχόλιό του για τη δημιουργία, είναι μια αρκετά διασκεδαστική ταινία τρόμου με τον Hugh Grant σε έναν ειρωνικά «διαβολικό» ρόλο.
Και ίσως, ναι, αξίζει να τη δεις... έστω κι αν δεν συμμετείχε καμία μηχανή.
