Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη γονιμότητα, επηρεάζοντας τόσο την ορμονική ισορροπία όσο και την ποιότητα των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων. Οι ορμόνες, η διατροφή και το ψυχικό μας φορτίο συνθέτουν ένα σύστημα ισορροπιών που καθορίζει τη δυνατότητα σύλληψης.
Πώς επηρεάζει, λοιπόν, η διατροφή τη γονιμότητα -και τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό;
Η διατροφή ως σύμμαχος της γονιμότητας
Οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες βελτιώνουν τη συνολική μεταβολική λειτουργία, η οποία αποτελεί θεμέλιο για μια επιτυχημένη σύλληψη.
Η σωστή διατροφή μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα των ωαρίων και του σπέρματος. Ένα πιάτο γεμάτο χρώματα -αντιοξειδωτικά, βιταμίνες D & E, ωμέγα-3 λιπαρά- μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Η ρύθμιση των ορμονών (οιστρογόνα, προγεστερόνη, ινσουλίνη) εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις διατροφικές μας επιλογές.
Η ωορρηξία και ο κύκλος μπορούν να λειτουργήσουν πιο ομαλά, όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα παραμένουν σταθερά. Σε αυτό βοηθάει μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, όπως όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης, καθώς και ο περιορισμός των επεξεργασμένων υδατανθράκων και της ζάχαρης.
Ποιότητα ωαρίων & σπερματοζωαρίων
Η ποιότητα των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων επηρεάζεται σημαντικά από το οξειδωτικό στρες, το οποίο μπορεί να προκληθεί από κακή διατροφή, ρύπανση ή έντονο άγχος και να «φθείρει» τα αναπαραγωγικά κύτταρα. Η πρόσληψη βασικών αντιοξειδωτικών, όπως οι βιταμίνες C και E, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και το CoQ10, καθώς και η κατανάλωση τροφών όπως φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, ψάρια και ελαιόλαδο, συμβάλλουν ουσιαστικά στην προστασία τους.
Η μεσογειακή διατροφή παραμένει το πιο τεκμηριωμένα ωφέλιμο διατροφικό μοντέλο για τη γονιμότητα και τη συνολική υγεία. Παράλληλα, ορισμένα μικροθρεπτικά συστατικά παίζουν καθοριστικό ρόλο: Το φυλλικό οξύ (Β9) αυξάνει τη γονιμότητα και προστατεύει το αναπτυσσόμενο έμβρυο, η βιταμίνη D υποστηρίζει τη λειτουργία των ωοθηκών και των όρχεων, τα ωμέγα-3 βελτιώνουν τη ροή αίματος στο ενδομήτριο και στις ωοθήκες, ενώ ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος συμβάλλουν στην ωορρηξία και τη σπερματογένεση. Οι ελλείψεις σε αυτά τα θρεπτικά συστατικά συχνά περνούν απαρατήρητες, αλλά μπορεί να επηρεάζουν σημαντικά τη γονιμότητα.
Η γονιμότητα δεν είναι μόνο βιολογική διαδικασία· είναι καθρέφτης της συνολικής ισορροπίας σώματος και ψυχής.
Με συνειδητή διατροφή, φροντίδα του εαυτού και μείωση του στρες, μπορούμε να βοηθήσουμε το σώμα μας να επαναφέρει τη φυσική του αρμονία -και, ίσως, να υποδεχθεί μια νέα ζωή.
Αν σχεδιάζεις εγκυμοσύνη, ξεκίνα 3–6 μήνες πριν να φροντίζεις τη διατροφή και τον ύπνο σου. Το σώμα χρειάζεται χρόνο για να ισορροπήσει και να «ξαναμάθει» να λειτουργεί με ρυθμό ευεξίας.
Πέντε superfoods γονιμότητας που αξίζει να εντάξει κάποιος στην καθημερινή του διατροφή για να ενισχύσει φυσικά τη γονιμότητα:
- Λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί)
- Παρθένο ελαιόλαδο
- Καρύδια
- Λιναρόσπορος
- Ρόδι
Κατερίνα Αθανασίου, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος
Κέντρο Εξωσωματικής Αθηνών – IVF ATHENS CENTER
Hospitals of HUG, GHOL, HFR, Switzerland
MSc Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, Université de Genève, Ελβετία
Research Fellow OBGYN, Weill Cornell, New York, USA
Υποψήφια διδάκτωρ ΕΚΠΑ
