On the Waterfront: H ταινία που διαχώρισε την ηθική από την προδοσία

Μία ταινία-σταθμός, ένα φιλμ-απολογία του Elia Kazan το οποίο απέφερε το πρώτο Όσκαρ στον Marlon Brando.

Για τον Marlon Brando δεν χωράνε πολλές κουβέντες, ειδικά μόλις συνειδητοποιήσει κανείς όλες αυτές τις δουλειές και τους εικονικούς ρόλους που έχει κάνει στην καριέρα του. Η μοναδική ικανότητα του να γεμίζει την οθόνη -όχι με τα κιλά του- είναι πραγματικά σπάνιο φαινόμενο, που κανείς δεν θα μπορέσει να πλησιάσει στον βαθμό που το κατάφερε ο ίδιος. Για τους νεότερους Brando σημαίνει Vito Corleone στο Godfather, ωστόσο για τους παλιότερους και τους πιο ψαγμένους, το ρεμάλι του Hollywood έχει ταυτιστεί με άπειρους ρόλους που συνέθεσαν τον μύθο του.

Και μια νύχτα των Όσκαρ έλαμψε περισσότερο από τον Will Smith.

Μέχρι τον μεγαλειώδη ρόλο του στην κατά τεκμήριο κορυφαία ταινία όλων των εποχών το 1972, ο Brando ήταν γνωστός ως Ιούλιος Καίσαρας στην ομώνυμη ταινία, ως Emiliano Zapata (Viva Zapata!) ή Stanley Kowalski (A Streetcar Named Desire). Από το 1954 ωστόσο ήταν για όλους ο Terry Malloy του «On the Waterfront».

 

 

Η υπόθεση

Σε μια περίοδο μυστήρια και γεμάτη σκιές, το New Jersey της δεκαετίας του ’50 μαστίζεται από το οργανωμένο έγκλημα και συγκεκριμένα τα συνδικάτα του λιμανιού βρίσκονται υπό των έλεγχο των τοπικών γκάνγκστερ. Τα αφεντικά εκμεταλλευόμενα την εργασία των εργατών βλέπουν τις τσέπες τους να φουσκώνουν την ίδια ώρα που οι δύσμοιροι εργαζόμενοι κρατάνε χαμηλά το κεφάλι υπό τον φόβο της κάννης και των παραδειγματικών τιμωριών ορισμένων επαναστατών.

Αρχηγός της σπείρας των γκάνγκστερ ονομάζεται Johnny Friendly (Lee J. Cobb) με τον Charley «the Gent» Malloy (Rod Steiger) να είναι το δεξί του χέρι.

 

 

Την ίδια περίοδο, ο Terry Malloy (Marlon Brando), πρώην μποξέρ και αδερφός του Charley, βλέπει μια μεγάλη καριέρα στο χώρο της πυγμαχίας να πηγαίνει χαμένη εξαιτίας μιας σκηνοθετημένης ήττας του για χάρη του Friendly ο οποίος είχε ποντάρει εναντίον του. Στην προσπάθειά του να επιζήσει έχει εξελιχθεί σε λιμενεργάτη ωστόσο θα γίνει άθελά του αυτόπτης μάρτυρας της άγριας δολοφονίας του Joey Doyle, ενός εκ των εργαζόμενων του λιμανιού από τη σπείρα. Έπειτα από το συμβάν η αστυνομία πιέζει τον Terry να καταθέσει εναντίον του Friendly ωστόσο ο ίδιος γνωρίζοντας τις συνέπειες αλλά και το καλό του αδερφού του, αρνείται να το κάνει. Σύντομα όμως ο Terry θα γνωρίσει και θα ερωτευτεί την αδερφή του Boyle, Edie και οι τύψεις θα αρχίσουν να τον βαραίνουν όλο και περισσότερο όσο περνάει χρόνο μαζί της.

Το δίλημμα είναι μεγάλο και βαρύ: Να συνεχίζει να κάνει τα στραβά μάτια για χάρη του αδερφού του και τη σπείρα η οποία κινεί τα νήματα ή να επιλέξει το δρόμο της ηθικής και της κατάθεσης απέναντι σε ένα στυγερό έγκλημα, όποιες και αν είναι οι συνέπειες;

 

 

Το βαρύγδουπο νόημα της ταινίας

Όπως ο Terry Malloy επέλεξε να συνεχίσει να ζει (;) στη σκιά του αδερφού του, εξίσου σκοτεινό είναι και το background του ίδιου του φιλμ.  Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Elia Kazan έχει μείνει στην ιστορία για τα μεγάλα του επιτεύγματα στο θέατρο και τον κινηματογράφο (East of Eden, The Last Tycoon, A Streetcar Named Desire) κυρίως όμως για τη στάση του να καταδώσει οκτώ ανθρώπους της κουλτούρας ως κομμουνιστές στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων, στην περίφημη «Μαύρη Λίστα του Χόλιγουντ» του περιβόητου γερουσιαστή, McCarthy.

Ξεχνάει κανείς τον Orson Welles να κατονομάζει Kazan ως προδότη;

 

 

Ο Kazan, μέλος μάλιστα του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ σόκαρε τον κόσμο με την στάση του αυτή, προκαλώντας μίσος σε μεγάλο μερίδιο του καλλιτεχνικού χώρου. Ένας εξ αυτών μάλιστα ήταν και ο Brando. Παρά το γεγονός ότι οι δυο άντρες είχαν συνεργαστεί παλιότερα στις ταινίες «Viva Zapata!» και «A Streetcar Named Desire», μόλις ο Brando πληροφορήθηκε ότι το σενάριο που του πρότειναν θα σκηνοθετήσει ο Kazan, το έσκισε χωρίς καν να το διαβάσει.

Τελικώς ο ρόλος πήγε στον Frank Sinatra ωστόσο εντελώς αναπάντεχα ο Brando άλλαξε γνώμη (θέλοντας να την «σπάσει» στο Ol' Blue Eyes) και σήμερα είναι το πρόσωπο του διάσημου Terry Malloy. Του ανθρώπου του λιμανιού, με μία από τις κλασικότερες ατάκες στην ιστορία του κινηματογράφου, αυτά στο αυτοκίνητο του αδερφού του, Charley.

 

 

Η ταινία μέχρι σήμερα θεωρείται από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και έδωσε στον Brando το πρώτο Όσκαρ Α’ Αντρικού Ρόλου στην καριέρα του, ενώ απέσπασε και τα βραβεία Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας. Παρόλα αυτά ερμηνεύτηκε από πολλούς (και δεν έχουν άδικο) ως η απάντηση του Kazan σε όσα του καταλόγιζαν για την προδοσία απέναντι στους κομμουνιστές συναδέλφους του οι οποίοι πλέον αδυνατούσαν να βρουν δουλειά, εφόσον δεν δήλωναν μετάνοια στον McCarthy.

 

 

Η αλήθεια είναι ότι στην περίπτωση του Terry Malloy το να διακρίνει κανείς το λάθος από τα «στραβά μάτια» είναι κάτι παραπάνω από εξόφθαλμο και αποδεκτό. Το κατά πόσο μπορεί να συγκριθεί με την πράξη του Kazan είναι κάτι που θα βρίσκει πάντα αντίθετη μεγάλη μερίδα του κόσμου. Παρόλα αυτά, όποιο «σύννεφο» και να επισκιάζει το συγκεκριμένο έργο αποτελεί, θα αποτελεί για πάντα, ένα κειμήλιο της Έβδομης Τέχνης.

 



©2016-2024 Ratpack.gr - All rights reserved