Στον 7ο ουρανό όλοι αδέρφια. Η Ελλάδα στην κορυφή της Ευρώπης. Όχι δεν έπαθα Γιώργο Χελάκη για το Euro 2004, αλλά 20 χρόνια μετά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2024, η Ελλάδα παραμένει στην κορυφή της Ευρώπης ως προς την καθυστερημένη αποχώρηση των νέων από το πατρικό σπίτι. Θέλεις και το καλύτερο; Την ίδια ώρα οι δείκτες επιβάρυνσης από το κόστος στέγασης καταγράφουν αρνητικό ρεκόρ. Καλά -δεν- πήγε αυτό.
Τι καταγράφουν τα στοιχεία της Eurostat; Φτιάξε πικρό καφέ και κάτσε να στα πω. Οι Έλληνες νέοι αφήνουν το πατρικό τους σπίτι κατά μέσο όρο στην ηλικία των 30,7 ετών, τοποθετώντας τη χώρα μας στην ίδια κατηγορία με την Ιταλία (30,1) και την Ισπανία (30,0). Στον αντίποδα, στις σκανδιναβικές χώρες η ανεξαρτητοποίηση έρχεται πολύ νωρίτερα: στη Φινλανδία στα 21,4 έτη, στη Δανία στα 21,7 και στη Σουηδία στα 21,9. Ίσως να παίζουν καλύτεροι μισθοί. Λέω εγώ τώρα.
Φυσικά η καθυστερημένη ανεξαρτητοποίηση στην Ελλάδα συνδέεται άμεσα με το δυσβάσταχτο κόστος στέγης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 30,3% των νέων ηλικίας 15-29 ετών ζει σε νοικοκυριά που ξοδεύουν πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους μόνο για στέγαση. Η χώρα μας είναι πρώτη στην Ευρώπη, ξεπερνώντας ακόμη και τη Δανία (28,9%) και πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (9,7%).
Αντίθετα, χώρες όπως η Κροατία (2,1%), η Κύπρος (2,8%) και η Σλοβενία (3,0%) καταγράφουν τα χαμηλότερα ποσοστά επιβάρυνσης.
Το φαινόμενο στην Ελλάδα είναι διπλό: οι νέοι μένουν περισσότερο με τους γονείς τους, αλλά όταν τελικά φύγουν, έρχονται αντιμέτωποι με ακραία κόστη στέγασης. Πρόκειται για μια αντίφαση σε σχέση με άλλες χώρες: όπου οι νέοι φεύγουν νωρίς (π.χ. Δανία, Ολλανδία, Σουηδία), το κόστος στέγης είναι επίσης υψηλό, ενώ όπου καθυστερούν να φύγουν (π.χ. Κύπρος, Κροατία), το κόστος είναι χαμηλότερο.
Στην Ελλάδα, το μείγμα υψηλών τιμών ενοικίων, χαμηλών μισθών και περιορισμένων κοινωνικών πολιτικών οδηγεί σε ένα από τα πιο σφιχτά οικονομικά περιβάλλοντα για τους νέους της Ευρώπης. Ποια είναι η λύση; Να αυξηθούν οι μισθοί, να πέσουν τα ενοίκια και γενικότερα το κόστος ζωής, όπως η ακατανόητη ακρίβεια στα supermarkets. Αν δε γίνει αυτό, τότε μια βαλίτσα, το διαβατήριο στο στόμα και το καπελάκι μας γι’ άλλες Πολιτείες. Συγγνώμη αλλά μια ζωή την έχουμε και κάπως πρέπει να τη ζήσουμε.
