Μην νομίζετε ότι κάθε ιστορία κατασκοπίας έχει αίσιο τέλος. Οι περισσότερες δεν είναι σαν τις ταινίες και προφανώς δεν έχουν. Αν σκεφτεί μάλιστα κανείς πως οι μυστικές υπηρεσίες δεν στρατολογούν απλά τύπους James Bond αλλά καθημερινούς ανθρώπους με στόχο να διαμοιράζονται πληροφορίες, πάρα πολλά πράγματα μπορούν να πάνε στραβά. Η ιστορία του σεκιουριτά David Smith που απασχόλησε αυτές τις ημέρες το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι σίγουρα μία από αυτές.
Εμμονικός με την κατασκοπία
Ο David Smith ανήκει στις περιπτώσεις των ανθρώπων που το μυαλό τους έχει μείνει κολλημένο στον Ψυχρό Πόλεμο. Το απέδειξε η μεγάλη του συλλογή από τα μυθιστορήματα του John Le Carre, η εμμονή με τις θεωρίες συνομωσίας και οι διάφορες συλλογές Σοβιετικών και Ναζί αντικειμένων από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο φύλακας Smith που δούλευε στην Βρετανική Πρεσβεία στο Βερολίνο, θα φανταζόταν σίγουρα τον εαυτό του ως ένας εναλλακτικός Kim Philby ή Anthony Blunt, αλλά όπως προκύπτει από τις έρευνες το μοναδικό κοινό που είχε μαζί τους, ήταν η αγάπη για το ποτό – συγκεκριμένα για επτά ποτήρια μπίρας την ημέρα, πιστοποιώντας έτσι το στόρι πως δεν υπάρχει Βρετανός που σέβεται τον εαυτό του και δεν είναι αλκοολικός. Ή τελικά και κατάσκοπος.
Ο Smith εργαζόταν στην πρεσβεία από το 2016 όταν μία πηγή της ΜΙ5, ανέφερε πως υπάρχει διαρροή πληροφοριών σε Ρώσους πράκτορες. Η αλήθεια είναι πως ο φύλακας της πύλης της πρεσβείας, της οποιασδήποτε πρεσβείας, δεν είναι μέσα στους πρώτους υπόπτους μίας έρευνας – ειδικά αν σκεφτείς το πλήθος των υπαλλήλων και των ακολούθων που δουλεύουν.
Σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, ο David Smith είναι από τους πιο άχρηστους κατασκόπους στα διηγήματα του κορυφαίου John Le Carre (AP)
Το προφίλ
Σε κάθε περίπτωση ο Smith ανήκει σε εκείνους που οι Βρετανοί αποκαλούν αφρόκρεμα, παρότι ο 57χρονος γεννήθηκε στην μικρή πόλη του Paisley στη Σκωτία και είχε μία ιδιαίτερη αγάπη για την πίπιζα και την φολκ σκωτσέζικη μουσική. Υπηρέτησε όμως 12 χρόνια στη Βασιλική Αεροπορία και από αυτό ακριβώς πιάστηκε για να υπερασπιστεί τον εαυτό του στο δικαστήριο, παρουσιάζοντας ένα πιο πατριωτικό προφίλ. Οι συνεργάτες του όμως μιλούν για έναν άνθρωπο οργισμένο με την κυβέρνηση και την χώρα, σε σημείο που δήλωνε ανοιχτός υποστηρικτής του Προέδρου Putin – είχε μάλιστα στο σπίτι του ένα καρτούν σκίτσου του Ρώσου Προέδρου, που κρατάει την Angela Merkel από το λαιμό. Το αν πράγματι έβρισκε την Δύση πολύ άσχημη ή απλά προσπαθούσε να υιοθετήσει τις απόψεις των Cambridge Five, είναι ένα μυστήριο – άλλωστε ο 57χρονος δήλωνε να έχει χαθεί μέσα στις μυθιστορηματικές ιστορίες των βιβλίων του. Ήταν γνωστό πάντως πως δεν είχε ιδιαίτερες φιλίες και ότι έπεσε σε κατάθλιψη όταν η γυναίκα του, Svetlana, τον άφησε για να επιστρέψει στην Ουκρανία.
Διάβασε επίσης: Η ιστορία του Kim Philby - Ένας κατάσκοπος ανάμεσα σε φίλους
Η παρακολούθηση και η σύλληψη
Οι βρετανικές υπηρεσίες εντόπισαν τον Smith to 2018 να συλλέγει απόρρητες πληροφορίες, αλλά θέλησαν να κρατήσουν την επιχείρηση υπό παρακολούθηση και να βεβαιωθούν ότι ήταν πράγματι πληροφοριοδότης των Ρώσων. Ο 57χρονος έστειλε ένα γράμμα στη Ρωσική πρεσβεία το 2020 αναφέροντας πως έχει «νεότερες λεπτομέρειες» και η ΜΙ6 δεν δυσκολεύτηκε να εντοπίσει πως ήταν ο μοναδικός υπάλληλος που έμενε κοντά στο ταχυδρομείο από όπου επέλεξε να αποστείλει την επιστολή. Έγινε αμέσως ο νούμερο ένα ύποπτος της έρευνας, από ένα αδιανόητα απρόσεκτο λάθος – ειδικά για έναν εν δυνάμει κατάσκοπο.
O David Smith κατά την διάρκεια συνάντησής του με την πράκτορα των Βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών (AP / Metropolitan Police.
Για την ακρίβεια ο Smith τα έκανε όλα λάθος. Δεν κατέστρεψε καμία τηλεφωνική SIM κινητού, φρόντισε να φαίνεται σε όλες τις κάμερες παρακολούθησης και έπεσε τόσο εύκολα στην παγίδα που του έστησαν οι Βρετανικές Υπηρεσίες, σε σημείο που θα μπορούσε να είναι απλά ένας αφελής δημόσιος υπάλληλος με πολύ κακό εργασιακό φάκελο. Μια υπάλληλος της Υπηρεσίας τον συνάντησε με το ψευδώνυμο Irina και παρότι ο Smith έδειξε στην αρχή επιφυλακτικός, στη συνέχεια παραδέχτηκε την εμπλοκή του και μάλιστα χρησιμοποίησε άσχημους χαρακτηρισμούς για τις Βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες. Την επόμενη μέρα, οι γερμανικές αρχές τον συνέλαβαν με την κατηγορία της κατασκοπίας.
Μία καριέρα που τελείωσε πριν αρχίσει
Το μόνο μυστήριο σε όλη αυτή την σοβαρή αλλά και συνάμα αστεία υπόθεση, είναι το πώς κατάφερνε να πληρώνεται από τον Ρώσο σύνδεσμο του, καθότι δεν βρέθηκε καμία απολύτως ηλεκτρονική συναλλαγή ή κάποια ανάληψη από ταχυδρομείο. Σε κάθε περίπτωση όμως, όποιο οργισμένο ισχυρισμό και αν χρησιμοποίησε ο Smith, στο τέλος της ημέρας το δικαστήριο ανέφερε συγκεκριμένα πως έκανε ό,τι έκανε για τα χρήματα – και ενδεχομένως για να κλέψει λίγη από την δόξα του Philby. Για να είμαστε ειλικρινείς, όλοι οι πράκτορες εκείνης της εποχής ήταν γερά ποτήρια, αλλά κάλυπταν τα βήματα τους προσεχτικά και χωρίς να κοκορεύονται σε αγνώστους πίνοντας επτά ποτήρια μπίρα. Κάπως έτσι η καριέρα του David Smith ξεκίνησε πριν τελειώσει και πολύ φοβόμαστε ότι δεν πρόκειται να πείσει κανένα δικαστήριο για τον πατριωτισμό του ή ότι έπαιρνε τις πληροφορίες για…προσωπική χρήση.
Σε κάθε περίπτωση αν σας πλησιάσουν για να σας κάνουν πράκτορα, να θυμάστε ότι την πάτησαν και οι πιο έξυπνοι. Και σίγουρα όχι εκείνοι που χάθηκαν μέσα στα μυθιστορήματα. Καλά πήγε και αυτό…
