Ο Abraham Lincoln ήταν ο τελευταίος Αμερικανός επαναστάτης

Μία επανάσταση τελειώνει όταν κατακτήσει την εξουσία ή όταν πετύχει τους αρχικούς της στόχους;

Τον Φλεβάρη του 1809 ο Thomas Jefferson ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει τον Λευκό Οίκο ολοκληρώνοντας μια πολιτική καριέρα την οποία ξεκίνησε ως βασικός συντάκτης της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας. Την ίδια στιγμή ερχόταν στη ζωή ο Abraham Lincoln και παρά το γεγονός ότι τον χώριζε χάσμα γενεών με τους Founding Fathers, δεν μπορεί να παρά τα θεωρηθεί ουσιαστικός συνεχιστής της πολιτικής τους. Οι Jefferson, Adams, Washington, Madison και οι υπόλοιποι Founding Fathers ήταν πρώτα επαναστάτες και μετά πολιτικοί, ένα χαρακτηριστικό που ακολούθησε και τον Lincoln

Για πολλούς αναγνώστες της ιστορίας μια επανάσταση είναι μια στιγμιαία πράξη, περιορισμένη στο χρονικό περιθώριο που δίνουν οι 24 ώρες της ημερομηνίας κατά την οποία γιορτάζεται στα χρόνια που ακολουθούν. Αμέσως μετά την κήρυξή της ακολουθεί αμέσως η οικοδόμηση του νέου status quo και κάπου εκεί οποιαδήποτε αναφορά στην έννοια της επανάστασης αποκτά μια απόμακρη, σχεδόν μεταφυσική, ανάγνωση αποκομμένη από το ιστορικό συνεχές. Είναι μία ανάγνωση επιβαλλόμενη κυρίως από το κατεστημένο το οποίο εγκαθίσταται στην εξουσία μετά την επανάσταση. Το αφήγημα που θέλει την επανάσταση ως κάτι μακρινό και αφηρημένο εξυπηρετεί τη σταθερότητα των αρμών της εξουσίας και την προστατεύει από μία παρόμοια βίαιη εκδήλωση αμφισβήτηση στο μέλλον. 

 

 

Για τους περισσότερους επαναστάτες αυτή είναι μία συνθήκη που δυσκολεύονται να τη χωνέψουν. Η κατάληψη της εξουσίας είναι μόλις ένα από τα πρώτα στάδια, από τα πολλά που πρέπει να ακολουθήσουν μέχρι να επιτευχθούν, αν όχι όλοι, οι περισσότεροι από τους στόχους τους οποίους είχε θέσει. Βέβαια το σώμα των επαναστατών δεν είναι κάτι ενιαίο και έχει τεράστια διαστρωμάτωση. Κάποιοι δεν συμφωνούν με ολόκληρη την ατζέντα, κάποιοι συμμετέχουν οπορτουνιστικά, κάποιοι κουράζονται στην πορεία και μην ξεχνάμε πως κάποιοι πεθαίνουν κιόλας γι’αυτήν. Δεν είναι περίεργο που η ηγεσία μιας επανάστασης τείνει να έχει εντελώς διαφορετική σύνθεση στο τέλος της από αυτή που είχε στο ξέσπασμά της. 

Για τον Jefferson και τον Madison η επανάσταση δεν είχε δικαιωθεί πλήρως με την κατάληξη της επανάστασης. Όμως οι νεαρές ΗΠΑ ήταν ένα εύθραυστο καθεστώς που προσπαθούσε να γίνει η πρώτη σύγχρονη δημοκρατία. Ήταν κι ένα νεαρό έθνος, οριακά μπορούσε κάποιος να θεωρήσει έθνος τότε τις ΗΠΑ, το οποίο έπρεπε να βγάλει ρίζες, να μεγαλώσει και μετά να ανθίσει. Αυτές οι αντικειμενικές δυσκολίες έβαλαν για λίγο στον πάγο την ολοκλήρωση της επανάστασης. Για τους Founding Fathers ήταν ας πούμε ένα μικρό διάλειμμα για ανάπαυλα και ανασυγκρότηση. Η επόμενες γενιές έπρεπε να συνεχίσουν τον αγώνα τους από εκεί που τον άφησαν.

Είναι σχεδόν αδύνατο να εκτιμηθεί τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αλλά τα πράγματα πήραν τελείως διαφορετική τροπή από τις επιθυμίες των Πατέρων. Στη θέση των Άγγλων αποικιοκρατών ήρθαν κάποιοι ελάχιστα καλύτεροι αριβίστες που θεώρησαν τις ΗΠΑ τσιφλίκι τους. Ο αμερικανικός νότος ήταν στην κυριολεξία ένα απέραντο τσιφλίκι με το όνειδος του ανθρώπινου είδους, τη δουλεία, να συνεχίζει να είναι το μεγαλύτερο μέσο παραγωγής. Μπορεί ο ίδιος ο Jefferson να έχει κατηγορηθεί για υποκρισία στο θέμα αυτό, όντας ιδιοκτήτης σκλάβος ο ίδιος, αλλά ήταν μια κατάσταση που οι νεαρές ΗΠΑ είχαν κληρονομήσει. Από την αρχή καλούσε σε μία σταδιακή κατάργηση αυτής φρικαλεότητας που ξεκίνησε με τον περιορισμό της αγοραπωλησίας ανθρώπων, την κατάργηση του δουλεμπορίου από την Αφρική με το θέμα της ιδιοκτησίας να παραμένει η τελευταία εκκρεμότητα. Εκκρεμότητα η οποία «ξεχάστηκε» για πολλά χρόνια ακόμα.  

Ο Lincoln δεν την ξέχασε όμως ποτέ, βαδίζοντας στα χνάρια των πρώτων επαναστατών. Από πολύ μικρός, φοιτητής νομικής ακόμα και πριν από την ενασχόλησή του με τα κοινά, φρόντιζε να είναι η ενοχλητική μύγα που υπενθύμιζε ότι κάτι σάπιο υπάρχει σε μια δημοκρατία που είχε τη λέξη ελευθερία ως προμετωπίδα του συντάγματος της. Δεν έφτανε μόνο η φωνή του για θυμίσει στους συμπατριώτες του την υπόσχεση που είχαν δώσει οι πρόγονοί τους. Για να το πετύχει χρειαζόταν μία ακόμα επανάσταση και την κήρυξε. 

 

 

Οι Αμερικανοί δεν ξύπνησαν ένα ωραίο πρωινό και εξέλεξαν τον Lincoln πρόεδρο το 1860, ούτε φυσικά τον ακολούθησαν σαν τρελοί κι ερωτευμένοι στον εμφύλιο που ακολούθησε με τη συνομοσπονδία των αποσχιστών δουλοκτητών στον νότο. Για να γίνουν όλα αυτά προηγήθηκε η συγκρότηση ενός στρατού. Δεν είναι σχήμα λόγου, τις εκλογές τις πήρε πράγματι με τη βοήθεια ενός επαναστατικού στρατού. 

Οι επαναστάσεις του 1848 που συγκλόνισαν την Ευρώπη μπορεί να άφησαν παγερά αδιάφορες τις ΗΠΑ, αλλά τις επηρέασαν με διαφορετικό τρόπο. Πολλοί από τους ηττημένους βετεράνους αυτών των επαναστάσεων που πνίγηκαν στο αίμα βρέθηκαν ως πρόσφυγες στις ΗΠΑ. Εκεί συναντήθηκαν με τους νεαρούς εχθρούς της δουλείας οι οποίοι είδαν την ευκαιρία της συγκρότησης ενός μετώπου. Έτσι σχηματίστηκαν οι Wide Awakes που έφεραν τον Lincoln στην εξουσία λίγα χρόνια αργότερα.

Με σύγχρονους όρους θα μπορούσε κάποιος να τους χαρακτηρίσει ως παραστρατιωτικές ομάδες. Φορούσαν το ίδιο πηλίκιο και το ίδιο μαύρο παλτό από κερωμένο ύφασμα σαν στολή, περιφρουρούσαν τις πολιτικές καμπάνιες των Ρεπουμπλικάνων, έφεραν νέους ψηφοφόρους στις κάλπες και διοργάνωναν εκδηλώσεις και πορείες. 

Στις εκλογές του 1856 οι Δημοκρατικοί με τον Buchanan αντί για έναν υγιή περίπατο, όπως νόμιζαν, πέτυχαν μια πύρρειο νίκη απέναντι στον Ρεπουμπλικάνο Filmore και όλα έδειχναν ότι στις επόμενες εκλογές ένα κατακλυσμιαίο φαινόμενο θα συνέβαινε εκτός συγκλονιστικού απροόπτου. Στις επόμενες εκλογές όλοι περίμεναν ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα κατέβουν με κάποιον πιο μετριοπαθή υποψήφιο για να προσελκύσουν και κάποιους Δημοκρατικούς. Έκαναν το ακριβώς αντίθετο και σάρωσαν στις εκλογές του 1860.

 

 

Ο Abraham Lincoln δεν έκανε προεκλογική καμπάνια, αλλά κήρυξε τη συνέχιση της επανάστασης που έμεινε στη μέση. Οι Wide Awakes έφεραν ακόμα περισσότερους στις κάλπες. Παρά το γεγονός ότι σε 10 πολιτείες του νότου ο Lincoln δεν πήρε ούτε μία ψήφο (δεν έφτασαν ποτέ τα ψηφοδέλτιά του) πήρε περισσότερες ψήφους από ποτέ και μάλιστα περισσότερες από τις διπλάσιες από τον αντίπαλό του. 

Ο στρατός του Lincoln είχε κερδίσει την πρώτη του μεγάλη μάχη. Αυτή τη φορά όμως η επανάσταση δεν θα τελείωνε στις κάλπες. Οι εκλογή του Lincoln ως ο 16ος Πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν απλά δεν ήταν μόνο η αφορμή για το ξέσπασμα του εμφυλίου, ήταν και η έναρξη της τελευταίας μάχης της Αμερικανικής Επανάστασης για να σπάσουν τα δεσμά τους και οι τελευταίοι σκλάβοι. 

 



©2016-2024 Ratpack.gr - All rights reserved