J. Edgar Hoover: Ο σκληρός ηγέτης του FBI

Λίγοι άνθρωποι στον κόσμο κατείχαν τόσο μεγάλη εξουσία για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ποια ήταν ιστορικά η πιο ισχυρή υπηρεσία πληροφοριών; Η Stasi με τη φήμη ότι μπορούσε να παρακολουθεί ταυτόχρονα και τα 17 εκατομμύρια των Ανατολικογερμανών; Η Sigurimi που κατάφερε να κρατήσει την Αλβανία πίστη στο σταλινικό δόγμα ακόμα και όταν ΕΣΣΔ αναγκάστηκε να το αποκηρύξει; Η CIA που ανεβοκατέβαζε κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική απλά με ένα Telex; Η τζεϊμσμποντική ΜΙ6; Το γεγονός ότι το FBI δεν μπαίνει στις πρώτες σκέψεις για την πιο ισχυρή υπηρεσία δεν είναι σημάδι αδυναμίας του, αλλά ένδειξη ότι μια καλή υπηρεσία πρέπει δημιουργεί όσο το δυνατόν μικρότερο αποτύπωμα δημόσιου λόγου, να δοξάζεται κρυπτόμενη.

 

hoo4

 

Για την ακρίβεια το FBI ποτέ δεν ήταν επισήμως μια υπηρεσία πληροφοριών και στην επίσημη περιγραφή του ήταν πάντα κάτι σαν ομοσπονδιακή αστυνομία σε μία χώρα με ιδιαίτερα αποκεντρωμένες τοπικές αστυνομικές υπηρεσίες. Για τον J. Edgar Hoover δεν ήταν ποτέ η αστυνόμευση η προτεραιότητά του. Από το 1924 που ιδρύθηκε η υπηρεσία, και τέθηκε ο ίδιος επικεφαλής, η συλλογή πληροφοριών ήταν ο Νο1 στόχος. Όπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις νεοσυσταθέντων οργανισμών, όταν ράβονται στα μέτρα των διευθυντών τους δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια απόλυτη συγκέντρωση εξουσιών γύρω από ένα και μοναδικό πρόσωπο. Ο Hoover έμεινε σε αυτή τη θέση για 48 ολόκληρα χρόνια εκμεταλλευόμενος την πολιτική εξουσία που του έδινε η συλλογή πληροφοριών για τα πάντα, ακόμα για τους Προέδρους των ΗΠΑ.

Η εμμονή του να παρακολουθεί όλους όσους θεωρούσε επικίνδυνους εσωτερικούς εχθρούς των ΗΠΑ δεν τον οδήγησε μόνο σε μία άνευ προηγουμένου εκστρατεία φακελώματος εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών, αλλά και σε μία κατασπατάληση ανθρωπίνων πόρων και κρατικού χρήματος που θα μπορούσαν να διατεθούν σε πιο χρήσιμες επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό ότι μετά τα μέσα της  δεκαετίας του ‘70 το FBI άρχισε να ασχολείται σοβαρά με τη μαφία, το οργανωμένο έγκλημα, τα ναρκωτικά και τους serial killers. Στους φακέλους του Hoover βρίσκονταν 800 βουλευτές και γερουσιαστές, τα ⅔ του Hollywood, ολόκληρο το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα και γενικά ό,τι και όποιον νόμιζε ότι αποτελεί εσωτερική απειλή για τις ΗΠΑ. Η αλήθεια είναι ότι όλοι αυτοί δεν ήταν καμία απειλή για τις ΗΠΑ, ήταν απειλή για τον ίδιο και την εξουσία του. Η εμμονή, η παράνοια και το σύνδρομο καταδίωξης πάνε χέρι-χέρι με τους ανθρώπους που κατέχουν απόλυτη εξουσία, το έχουμε δει σχεδόν σε κάθε περίπτωση απολυταρχικού καθεστώτος τύπου Τσαουσέσκου.

 

Ακόμα και αν οι ίδιοι οι στόχοι παρακολούθησης και παρενόχλησης δεν είναι άμεσες απειλές για την παραμονή τους στο αξίωμα, δίνουν πολιτική εξουσία για να παραμείνουν σε αυτό. Είτε εκβιάζοντας, είτε καλλιεργώντας ένα ιδιότυπο σύνδρομο Στοκχόλμης πείθουν το υπόλοιπο κράτος ότι δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αυτούς. Η απόδειξη ότι καμία προστασία της Αμερικής δεν προέκυψε από την ανελέητη παρακολούθηση και την καταστρατήγηση κάθε έννοιας ιδιωτικότητας για τόσους Αμερικανούς είναι η νίκη τελικά του κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων χωρίς να διαλύσουν τις ΗΠΑ όπως προειδοποιούσε ο Hoover. Δεν προστάτεψε τη δημοκρατία από καμία κομμουνιστική απόπειρα υφαρπαγής της εξουσίας όπως κομπορρημονούσε, αφού το ΚΚΗΠΑ δεν ήταν ποτέ κάτι περισσότερο από μια απειροελάχιστη πολιτική δύναμη περιορισμένη σε μερικές δεκάδες συνδικαλιστών και διανοούμενων χωρίς πανεθνικό κομματικό μηχανισμό και σίγουρα χωρίς την KGB από πίσω. Οι Αφροαμερικάνοι ποτέ δεν ξεκίνησαν εμφύλιο φυλετικό πόλεμο με ηγέτες τους Martin Luther King και Malcolm X, αφού εκτός από τον Hoover που το πίστευε μέχρι τον θάνατό του, ο πιο διάσημος υποστηρικτής αυτής της προφητείας ήταν ο Charles Manson, όχι ιδιαίτερα γνωστός για τη διαύγεια του πνεύματός του και την ευθυκρισία του.

Είναι δύσκολη μία εκτίμηση για το κάτα πόσο πίστευε ότι όλοι αυτοί οι «ανεμόμυλοι» που κυνηγούσε τους ένιωθε ως μία πραγματική απειλή ή τους έφτιαχνε συνειδητά. Όσοι βρέθηκαν κοντά του, όσο κοντά μπορούσαν να βρεθούν σε έναν άνθρωπο που έβλεπε παντού εχθρούς, υποστηρίζουν ότι σταδιακά κατρακυλούσε προς την παράνοια. Η σχέση του με τον Richard Nixon ήταν ένα από πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια και ίσως το πιο ενδεικτικό. Γνωρίστηκαν το 1937, όταν ο νεαρός τότε Nixon έκανε αίτηση πρόσληψης στο FBI, αλλά τελικά δεν πέρασε από τη «συνέντευξη» του Hoover. Αυτό δεν ήταν αιτία για να ξεχάσει την ύπαρξη του φιλόδοξου και οπορτουνιστή Nixon. Από την αρχή της πολιτικής του καριέρας, αμέσως μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Nixon ήταν η γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ του FBI και των επιτροπών του κογκρέσου που άπτονταν θεμάτων που αφορούσαν τον Hoover όπως η επιτροπή αντιαμερικανικών ενεργειών του γερουσιαστή McCarthy. Όταν στην ηλικία των μόλις 40 ετών ο Nixon αναρριχήθηκε στο αξίωμα του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, ο o Hoover δήλωνε πως η διαστημική εκτόξευση του Nixon στο πολιτικό στερέωμα ήταν δικό του δημιούργημα. Αυτή η δήλωση σίγουρα περιείχε κάτι περισσότερο από ψήγματα αλήθειας.

 

 

Λόγω της στενής τους σχέσης ο Nixon ήξερε πόσο τοξικός ήταν και ήταν ίσως ο μοναδικός πρόεδρος που προσπάθησε τουλάχιστον τρεις φορές να τον πείσει να παραιτηθεί μετά από τόσα χρόνια στην ηγεσία του FBI. Ισάριθμες φορές ο Hoover έφευγε από τις συναντήσεις τους ακόμα πιο γαντζωμένος από την καρέκλα του. Το αρχείο του ήταν το καλύτερο διαπραγματευτικό του όπλο, και για τον Nixon είχε αρκετά ράμματα για τη γούνα του. Εντελώς ειρωνικά την ιδέα για αυτό που εξελίχθηκε αργότερα στο σκάνδαλο Watergate την έβαλε ο Hoover στον Nixon αποδεικνύοντας ακόμα μία φορά πόσο έξοχος μαριονετίστας ήταν. Με το που ανέλαβε Πρόεδρος του είπε πως η κυβέρνηση του Lyndon Johnson είχε φυτέψει άπειρα μικρόφωνα σε ολόκληρο τον Λευκό Οίκο και ότι το Δημοκρατικό κόμμα είχε ακόμα πρόσβαση σε αυτά. Από εκείνη τη στιγμή του μπήκε η ιδέα ότι παρακολουθείται και πρέπει να κάνει το ίδιο και αυτός. Όσο προχωρούσε η τοξική παράνοια του Hoover τόσο τον ακολουθούσε και ο πολιτικός protégé του. Του έδειξε πως να φτιάξει το δικό του εσωτερικό «FBI» μέσα στον Λευκό Οίκο, τους γνωστούς και ως White House Plumbers.

hoo2

 

Οι «Υδραυλικοί»κυνηγώντας μια αστήρικτη θεωρία του Hoover για παράνομη χρηματοδότηση του Δημοκρατικού κόμματος κατέληξαν όχι μόνο σε μία παράνομη παρακολούθηση, αλλά και την παράνομη χρηματοδότηση της καμπάνιας επανεκλογής του Nixon. Ο Hoover τελικά φεύγει από το FBI όπως ακριβώς ήθελε, μόνο όταν πέθανε παίρνοντας μαζί του μυστικά, δολοπλοκίες, εκβιασμούς, κλείνοντας με τη ζωή του και ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια των ΗΠΑ. Στην είδηση του θανάτου του, ο Πρόεδρος Nixon θα δηλώσει συντετριμμένος κάνοντας αναφορά σε έναν μεγάλο στυλοβάτη της Αμερικής που χάθηκε. Με το που θα κλείσουν οι κάμερες θα του ξεφύγει ένα «επιτέλους το γερο-κάθαρμα». Ήταν όμως ήδη πολύ αργά για την προεδρία του Nixon. Τον πνεύμα του Hoover καθοδηγούσε ακόμα την έρευνα των Plumbers. Λίγο αργότερα η προεδρία και η πολιτική καριέρα του Nixon θα ενταφιαζόταν δίπλα στον Hoover. Η πολιτική επιρροή του FBI ποτέ δεν έφτασε ξανά σε αυτά τα επίπεδα επιρροής.



©2016-2024 Ratpack.gr - All rights reserved