Τρεις μεγάλοι παραγωγοί whisky ένωσαν τις δυνάμεις τους με τη Βασιλική Εταιρεία για την Προστασία των Πτηνών (RSPB), τον μεγαλύτερο οργανισμό διατήρησης της φύσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, για τη χρηματοδότηση ενός πενταετούς έργου αποκατάστασης τυρφώνων (σ.σ.: τα σημεία που βγαίνει η τύρφη για τo whisky), στο φυσικό καταφύγιο The Oa στο Islay. Με τους απόκρημνους γκρεμούς και τα άγρια ερείπια γης, το The Oa αποτελεί σημαντικό βιότοπο για την άγρια ζωή, υποστηρίζοντας σπάνια αναπαραγόμενα πουλιά όπως ο χρυσαετός, ο φιδαετός (hen harrier) και ο κορμοράνος των καλαμιών (corncrake).
Από κοινού, οι Suntory Global Spirits, Diageo και The Glenmorangie Company της Moët Hennessy θα επενδύσουν 2,1 εκατομμύρια δολάρια για την αποκατάσταση 1.000 εκταρίων (2.471 στρεμμάτων) τυρφώνων στη απομακρυσμένη χερσόνησο, έκταση ισοδύναμη με τριπλάσιο μέγεθος από το Central Park του Μανχάταν. Συλλογικά, αυτές οι πολυεθνικές εταιρείες ποτών λειτουργούν έξι αποστακτήρια στο Islay, φημισμένα για τα καπνιστά single malt σκωτσέζικα ουίσκι τους: Ardbeg, Bowmore, Caol Ila, Lagavulin, Laphroaig και Port Ellen.
Οι εκτάσεις τύρφης καλύπτουν το ένα πέμπτο της χερσαίας έκτασης της Σκωτίας, όπου το συμπιεσμένο, μερικώς αποσυντεθειμένο φυτικό υλικό της τύρφης λειτουργεί ως εθνικής σημασίας αποθήκη άνθρακα. Οι υγιείς τυρφώνες αντισταθμίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μειώνοντας τις εκπομπές άνθρακα, βελτιώνοντας την ποιότητα του νερού και προάγοντας τη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, περίπου το 80% των σκωτσέζικων τυρφώνων είναι υποβαθμισμένοι και ξηραίνονται. Η κοπή τύρφης για οικιακά καύσιμα, η αποστράγγιση, οι καύσεις, η δασοπονία και η υπερβόσκηση έχουν καταστήσει αυτά τα τοπία ολοένα και πιο ευάλωτα, ενώ οι πιέσεις από θερμότερα καλοκαίρια, εντονότερες βροχοπτώσεις και ο αυξανόμενος κίνδυνος πυρκαγιών επιταχύνουν την υποβάθμιση του οικοσυστήματος.
Η αποκατάσταση τυρφώνων περιλαμβάνει την ενθάρρυνση της επαναβλάστησης σε εκτεθειμένες επιφάνειες τύρφης, την απομάκρυνση δασών που εγκαταστάθηκαν σε τυρφώδεις εκτάσεις ώστε να αποκατασταθούν οι φυσικές υγροτοπικές συνθήκες, και την αύξηση των επιπέδων νερού για τη δημιουργία ρηχών λιμνών που επιτρέπουν στη φυτική ζωή να ευδοκιμήσει. Αυτά τα συγκεκριμένα, σπογγώδη φυτά συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού και βοηθούν στη διατήρηση των υγρών, χαμηλού οξυγόνου συνθηκών που είναι απαραίτητες ώστε η αποσύνθεση της οργανικής ύλης να μετατρέπεται σε τύρφη και να παραμένει ο άνθρακας «κλειδωμένος».
Η Σκωτσέζικη Κυβέρνηση έχει δεσμεύσει 320 εκατομμύρια δολάρια για την υποστήριξη της αποκατάστασης 250.000 εκταρίων τυρφώνων έως το 2030, σε συνεργασία με δημόσιους, ιδιωτικούς και τρίτους φορείς. Η Υπηρεσία Φύσης της Σκωτίας, NatureScot, συντονίζει τα έργα αποκατάστασης μέσω του προγράμματος Peatland ACTION. Περισσότερα από 50.000 εκτάρια έχουν αποκατασταθεί στη Σκωτία από το 2012, προσφέροντας σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης σε αγροτικές κοινότητες. Η Suntory Global Spirits διαθέτει αποδεδειγμένο ιστορικό στήριξης της αποκατάστασης τυρφώνων μέσω του προγράμματος Peatland Water Sanctuary, το οποίο έχει περιλάβει και κοινές πρωτοβουλίες με την RSPB για την αποκατάσταση τυρφώνων στη χερσόνησο The Oa. Τον Νοέμβριο του 2025, η Diageo δεσμεύτηκε επίσης να επενδύσει 6,5 εκατομμύρια δολάρια για την αποκατάσταση 3.000 εκταρίων υποβαθμισμένων τυρφώνων σε όλη τη Σκωτία, σε συνεργασία με την Caledonian Climate, ενώ είχε χρηματοδοτήσει και έργο αποκατάστασης στο Islay το 2016 στο πλαίσιο του Ταμείου για τη 200ή επέτειο του Lagavulin. Η τελευταία επένδυση των τριών εταιρειών ουίσκι για το The Oa, σε συνεργασία με την RSPB, αντιπροσωπεύει επιπλέον 0,6% της αξίας της κρατικής χρηματοδότησης και αντικατοπτρίζει την αύξηση του κόστους ανά εκτάριο αποκατάστασης τυρφώνων από το 2020.
Φυσικά, οι τυρφώνες του The Oa δεν αποκαθίστανται για να συγκομιστεί τύρφη για την παραγωγή καπνιστών ουίσκι· αυτό γίνεται αλλού στο Islay. Ωστόσο, ο κλάδος επιδιώκει να διασφαλίσει τη συνέχιση της εξόρυξης τύρφης για βυνοποίηση, ώστε να προστατεύσει θέσεις εργασίας, εμπορικά σήματα και τη φήμη του, υποστηρίζοντας ενεργά προγράμματα αποκατάστασης τυρφώνων.
Ενώ οι τομείς της κηπουρικής και της ενέργειας έχουν αντιμετωπίσει περιορισμούς και απαγορεύσεις σχετικά με την τύρφη τα τελευταία χρόνια, οι εταιρείες σκωτσέζικου ουίσκι έχουν υποβαθμίσει τις σχετικά μικρές ποσότητες τύρφης που εξορύσσονται για την παραγωγή ουίσκι. Πολλά νέα αποστακτήρια άνοιξαν τον 21ο αιώνα, όπως τα Kilchoman, Isle of Raasay, Ardnahoe και Torabhaig, και υιοθέτησαν επίσης την τάση των καπνιστών ουίσκι, αυξάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις τη ζήτηση για τυρφώδη βύνη. Ωστόσο, άλλα νέα αποστακτήρια επέλεξαν να παράγουν αποκλειστικά μη καπνιστό ουίσκι για λόγους βιωσιμότητας, όπως το Nc’nean. Η επιλογή μη χρήσης τύρφης δεν αφορά μόνο τις νεοσύστατες επιχειρήσεις· το ιστορικό αποστακτήριο Glenturret ανακοίνωσε ότι καταργεί σταδιακά την τύρφη το 2024 και από το 2026 θα χρησιμοποιεί μόνο μη καπνιστή βύνη.
Οι παραγωγοί ουίσκι διερευνούν επίσης πιο αποδοτικούς τρόπους προμήθειας και χρήσης της τύρφης, όπως τη μείωση της ποσότητας που καίγεται στον κλίβανο για την παραγωγή κάθε τόνου καπνιστής βύνης, την ανάπτυξη μεθόδων σύλληψης και επανακυκλοφορίας του καπνού τύρφης, και τη συμπλήρωση των προμηθειών με τύρφη που απομακρύνεται κατά τις κατασκευαστικές εργασίες για νέες κατοικίες, μεταφορές και ενεργειακές υποδομές. Συνολικά, αυτές οι προσπάθειες δείχνουν έναν κλάδο που αρχίζει να αντιμετωπίζει την εξάρτησή του από την τύρφη και την ευθύνη του να προστατεύσει το σκωτσέζικο τοπίο, τις κοινότητες και τον φυσικό κόσμο που καθιστούν δυνατά τα ουίσκι του.
