Σκέψου τα χαρακτηριστικά ενός αυτοκινήτου που εκτιμάς περισσότερο. Στη δική μας λίστα ψηλά βρίσκονται το προσαρμοζόμενο cruise control για τα μεγάλα ταξίδια, η παρακολούθηση τυφλών σημείων για ασφαλείς αλλαγές λωρίδας και η ασύρματη ενσωμάτωση του Apple CarPlay για απρόσκοπτο συγχρονισμό με το smartphone. Υπάρχουν χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούν και εκτιμούν οι περισσότεροι οδηγοί· και μετά υπάρχουν εκείνα που, αντί να κάνουν τη ζωή στο τιμόνι πιο εύκολη, την κάνουν πιο περίπλοκη.
Στην προσπάθειά τους να προσφέρουν περισσότερη ευκολία, ασφάλεια και μια αίσθηση τεχνολογικής πρωτοπορίας, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν γεμίσει τα οχήματα με high-tech χαρακτηριστικά που, τουλάχιστον στα χαρτιά, υπόσχονται να κάνουν την οδήγηση καλύτερη. Στην πράξη, όμως, πολλές από αυτές τις καινοτομίες καταλήγουν να μην αξιοποιούνται, να ξεχνιούνται ή και να αγνοούνται πλήρως από τους καθημερινούς οδηγούς. Είτε λόγω ασάφειας στη λειτουργία τους, είτε λόγω κακής εμπειρίας χρήστη, είτε απλώς επειδή δεν ενδιαφέρει κανέναν, κάποια χαρακτηριστικά απλώς δεν αξίζουν τα χρήματά τους.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες αποφασίζουν ποια τεχνολογία θα ενσωματώσουν στα οχήματά τους μέσα από έρευνες, ομάδες εστίασης, αξιολογήσεις, καθώς και βάσει κανονισμών και προτύπων ασφαλείας. Αυτές οι μελέτες επικεντρώνονται στο τι θέλουν οι αγοραστές και πώς η τεχνολογία μπορεί να ενσωματωθεί στα αυτοκίνητα. Δυστυχώς, τα πράγματα δεν πάνε πάντα καλά. Ορίστε τέσσερα χαρακτηριστικά αυτοκινήτων που σχεδόν κανείς δεν χρησιμοποιεί, και που είτε αγνοούνται είτε κακοχαρακτηρίζονται.
Το κόλπο που προτείνουν οι ειδικοί για να βρίσκεις πάρκινγκ
Ηλιοροφές και πανοραμικές οροφές: Ανοιχτές στον αέρα, κλειστές στη χρήση
Μια ηλιοροφή είναι συνήθως ένα αδιαφανές πάνελ που ανοίγει, ενώ μια πανοραμική οροφή είναι γυάλινη και μπορεί να είναι σταθερή ή να ανοίγει/γέρνει. Αυτά τα χαρακτηριστικά υπόσχονται μια αίσθηση πολυτέλειας, καθώς και φρέσκο αέρα και φυσικό φως για όλους. Έχουν εμφανιστεί ως ακριβές επιλογές ή και στάνταρ εξοπλισμός σε πιο πλούσιες εκδόσεις αυτοκινήτων και έχουν γίνει πιο συνηθισμένες τα τελευταία χρόνια. Όταν αγόρασα τα δύο τελευταία καινούργια αυτοκίνητά μου, έπρεπε οπωσδήποτε να έχουν πανοραμική οροφή. Το πιο πρόσφατο μεταχειρισμένο μου έχει κι αυτό, αλλά πλέον δεν με νοιάζει καθόλου, γιατί σχεδόν ποτέ δεν τη χρησιμοποιώ. Μόνο όταν το παιδί μου θέλει να βγάλει το κεφάλι του έξω (όταν είμαστε παρκαρισμένοι), την ανοίγουμε. Υπάρχουν επίσης οχήματα με πλήρη πανοραμική γυάλινη οροφή, κάτι που μοιάζει εξαιρετικά μη πρακτικό. Κάποιοι ιδιοκτήτες έχουν αναφέρει ότι οι γυάλινες οροφές έσπασαν ανεξήγητα, κάτι που δεν είναι μόνο επικίνδυνο και τρομακτικό, αλλά και πολύ ακριβό στην αντικατάσταση.
Βιομηχανικές μελέτες δείχνουν ότι αυτό το χαρακτηριστικό χρησιμοποιείται κυρίως τον πρώτο μήνα από την αγορά του αυτοκινήτου, αλλά μετά σχεδόν ποτέ. Η ελκυστικότητά του βασίζεται στην ιδέα και όχι στην πράξη. Δεν μπορείς να οδηγήσεις χωρίς να σε χτυπάει ο αέρας ή ο συνεπιβάτης σου, και επιπλέον υπάρχει ο θόρυβος στα αυτιά και ο ήλιος στα μάτια σου. Καλή τύχη όταν βρέχει ή όταν η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη ρύπους. Για όσους ζουν σε περιοχές με ψυχρό κλίμα το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, μπορείς να το ξεχάσεις εντελώς. Άλλο ένα πρόβλημα είναι η συντήρηση, αφού τα μηχανικά μέρη και οι σωληνώσεις της ηλιοροφής μπορεί να χαλάσουν ή να φράξουν, οδηγώντας σε διαρροές και ακριβές επισκευές. Ποιος θέλει νερά μέσα στο αυτοκίνητο; Κανείς.
Υαλοκαθαριστήρες με αισθητήρα βροχής: Καμία σχέση με… έκτη αίσθηση
Όταν εμφανίστηκαν στην αγορά, φάνταζαν ως ιδιοφυής λύση στο να μη χρειάζεται να ρυθμίζεις τους διακοπτόμενους υαλοκαθαριστήρες. Ποιος διάνοια σκέφτηκε ένα σύστημα που αισθάνεται τη βροχή και ενεργοποιεί τους υαλοκαθαριστήρες χωρίς να κάνεις τίποτα; Ουάου! Στα χαρτιά, οι αισθητήρες βροχής είναι θαύμα σύγχρονης αυτοκινητιστικής άνεσης. Στην πράξη; Χάλια. Οι αισθητήρες σπάνια λειτουργούν σωστά. Τοποθετημένοι συνήθως κοντά στον εσωτερικό καθρέφτη, μπορεί να ενεργοποιήσουν τους υαλοκαθαριστήρες επειδή… φτερνίστηκε μια μύγα στο παρμπρίζ, ή να μην τους ενεργοποιήσουν καν όταν γίνεται χαλασμός από τη βροχή. Όπως και να 'χει, είναι απλώς ενοχλητικοί.
Πολλοί οδηγοί, όπως κι εγώ, είτε τους απενεργοποιούν είτε δεν τους ενεργοποιούν ποτέ. Προτιμούν τη χειροκίνητη λειτουργία και απλές ρυθμίσεις ανάλογα με τη βροχή. Η ασυνέπεια κάνει τους οδηγούς να θέλουν να αναλάβουν τον έλεγχο οι ίδιοι. Κι αυτό είναι σημάδι ότι η τεχνολογία ενοχλεί: όταν οι οδηγοί προτιμούν να κάνουν κάτι χειροκίνητα αντί να εμπιστευτούν ένα αυτόματο σύστημα που υποτίθεται ότι τους διευκολύνει. Επιπλέον, πολλοί μπερδεύονται με τις πολλές λειτουργίες του μοχλού, και τελικά χρησιμοποιούν μόνο τα βασικά γιατί βαριούνται να διαβάσουν το manual. Εν τέλει, μπορεί να είναι χρήσιμοι στη θεωρία, αλλά σπάνια ανταποκρίνονται στις προσδοκίες. Οι περισσότεροι επιστρέφουν στη χειροκίνητη χρήση που προσφέρει προβλεψιμότητα και ηρεμία. Εγώ πάντως αυτό κάνω. Δυστυχώς, αυτό που δεν ανιχνεύει το σύστημα είναι η ενόχλησή μου.
Φωνητικές εντολές: Μιλάω άλλη γλώσσα;
Ξέρουμε πως ορισμένοι κατασκευαστές έχουν καλά συστήματα αναγνώρισης φωνής, αλλά για τους περισσότερους, το χαρακτηριστικό αυτό μοιάζει πολύ καινοτόμο για να χρησιμοποιείται συχνά. Ναι, χρησιμοποιούμε τη Siri, την Alexa και το Google Assistant σαν να είναι κολλητοί μας, αλλά τα ενσωματωμένα συστήματα των αυτοκινητοβιομηχανιών δεν είναι το ίδιο καλά. Η ιδέα είναι απλή: κρατάς τα χέρια στο τιμόνι και τα μάτια στο δρόμο ενώ δίνεις φωνητικές εντολές για πλοήγηση, μουσική, κλιματισμό ή κλήσεις. Στην πράξη όμως, το voice control παραμένει ένα από τα λιγότερο χρησιμοποιούμενα – και συχνά πιο εκνευριστικά – χαρακτηριστικά.
Παρά τις βελτιώσεις με τα χρόνια, τα περισσότερα συστήματα ακόμα δυσκολεύονται με την αναγνώριση φυσικής γλώσσας. Δεν καταλαβαίνουν την εντολή, ή πρέπει να μιλήσεις με έναν ακριβή τρόπο για να “πιάσουν” τι λες. Οι οδηγοί καταλήγουν να επαναλαμβάνονται, να φωνάζουν, ή απλώς να τα παρατάνε. Πρόσφατα δοκίμασα να δώσω μια απλή διεύθυνση στο σύστημα πλοήγησης και ήταν σαν να έλεγα στη γυναίκα μου ότι θέλω να αγοράσω πούρα Κούβας αξίας 500 ευρώ. Καμία αντίδραση. Ένα απλό πράγμα, όπως το να βάλεις έναν προορισμό ή να καλέσεις μια επαφή, γίνεται παιχνίδι υπομονής. Αν έχεις προφορά, θόρυβο στο αυτοκίνητο ή ένα περίεργο όνομα, ξέχνα το.
Και φυσικά, οι περισσότεροι οδηγοί πλέον προτιμούν να χρησιμοποιούν τα Apple CarPlay ή Android Auto, με τα οποία είναι ήδη εξοικειωμένοι και προσφέρουν πολύ καλύτερη φωνητική αναγνώριση. Έτσι, παρακάμπτουν τελείως τα ενσωματωμένα συστήματα. Παρότι το concept παραμένει υποσχόμενο, η εφαρμογή του χρειάζεται ακόμα πολύ δουλειά. Μέχρι οι κατασκευαστές να φτάσουν την απόδοση των mobile assistants, η φωνητική εντολή θα παραμείνει… αχρησιμοποίητη.
Βοήθεια στο παρκάρισμα (Auto Park Assist): Αργό και με μηδενική εμπιστοσύνη
Έχουμε δοκιμάσει αυτό το χαρακτηριστικό σε διάφορα αυτοκίνητα. Άλλα λειτουργούν καλύτερα, αλλά ποτέ δεν είναι πραγματικά καλή εμπειρία, κυρίως γιατί είναι πολύ αργά και το να αφήσεις το τιμόνι όπισθεν μοιάζει σαν να αφήνεις το παιδί σου να παίξει με οξυγονοκόλληση.
Το Auto Park Assist έχει σχεδιαστεί για να βοηθά σε δύσκολες περιπτώσεις: παράλληλο παρκάρισμα σε στενά ή όπισθεν σε γκαράζ. Χρησιμοποιεί αισθητήρες, κάμερες και αλγορίθμους για να εντοπίσει θέση και να παρκάρει μόνο του, ενώ ο οδηγός απλώς χειρίζεται φρένο, ταχύτητα και γκάζι – ή και τίποτα. Σοβαρά τώρα; Ναι, έτσι νιώθουμε.
Για όσους δεν ξέρουν να παρκάρουν, ίσως είναι σωτήριο. Για τους υπόλοιπους, είναι τρομακτικό. Αφήνεις τον έλεγχο στο αυτοκίνητο και σκέφτεσαι: Θα φάει πεζοδρόμιο; Μετράει σωστά; Αν περάσει πεζός; Και γιατί πήρα τόσο μεγάλο αυτοκίνητο; Το άγχος είναι συχνά μεγαλύτερο από τα οφέλη.
Επίσης, είναι πολύ πιο αργό από έναν καλό οδηγό. Εγώ παρκάρω παράλληλα σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα (χωρίς να ακουμπήσω πεζοδρόμιο!), ενώ το σύστημα το σκέφτεται, ξαναμετράει, και πάει με ρυθμό χελώνας. Σε δρόμους με κίνηση, είναι ντροπιαστικό. Θες κι άλλο; Χρειάζεται πολύ χώρο δεξιά και αριστερά για να δουλέψει, κάτι που σπάνια ισχύει στην πράξη. Συχνά δεν βρίσκει τη θέση γιατί την προσπεράσαμε λίγο γρήγορα ή σταματήσαμε αργά. Κι όταν τη βρει, πρέπει να το ενεργοποιήσεις, να πάρεις τα χέρια από το τιμόνι και να κάνεις τον σταυρό σου. Όχι, ευχαριστώ. Μέχρι να γίνει πιο γρήγορο, πιο έξυπνο και πλήρως ενσωματωμένο, οι περισσότεροι θα βασίζονται ακόμα στις δικές τους ικανότητες – έστω κι αν δεν είναι τέλειες. Φαντάσου να το χρησιμοποιείς συνέχεια και να χάσεις την ικανότητα να παρκάρεις. Μετά χαλάει το σύστημα και… καλή τύχη.
Τελικές σκέψεις
Το σύγχρονο αυτοκίνητο είναι γεμάτο χαρακτηριστικά που υποτίθεται ότι κάνουν την οδήγηση ευκολότερη, ασφαλέστερη και πιο απολαυστική. Αλλά όπως δείχνουν τα παραδείγματα των ηλιοροφών, των αισθητήρων βροχής, των φωνητικών εντολών και του αυτόματου παρκαρίσματος, η τεχνολογία δεν οδηγεί πάντα σε καλύτερη εμπειρία – ειδικά όταν είναι παρεξηγημένη, αναξιόπιστη ή απλώς δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των οδηγών. Καταλαβαίνουμε πως κάποιοι αγαπούν αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά πολλά είναι πρόχειρα ή αχρείαστα, συμβάλλοντας στο "θάνατο" βασικών οδηγικών δεξιοτήτων.
Οι κατασκευαστές συνεχίζουν να καινοτομούν, αλλά η πραγματική πρόκληση ίσως δεν είναι να προσθέσουν περισσότερα χαρακτηριστικά — αλλά να διασφαλίσουν ότι αυτά που ήδη προσφέρουν λειτουργούν σωστά, είναι εύχρηστα και βελτιώνουν πραγματικά την οδηγική εμπειρία.
