Σε μία πρόσφατη συζήτηση με έναν σινεφίλ κολλητό (Άκης το όνομά του), με τον οποίο συνήθως διαφωνούμε σε ΟΛΑ, παρατηρήσαμε ένα σπάνιο διαπροσωπικό φαινόμενο γύρω από το «φαινόμενο», Γκάι Ρίτσι: Ότι συμφωνούμε! Με ελάχιστες διαφωνίες ως προς συγκεκριμένα έργα, άρα και ως προς μία δική μας λίστα κατάταξής τους από το χειρότερο στο καλύτερο, συμφωνήσαμε ότι πρόκειται για έναν ξεχωριστό σκηνοθέτη που ακόμη κι αν κάποιος δεν τον κατατάσσει σε έναν εκ των κορυφαίων της νέας χιλιετίας, τουλάχιστον δεν μπορεί να αρνηθεί ότι έχει καταφέρει να φέρει ένα δικό του στυλ στον σύγχρονο κινηματογράφο. Να βάλει τη δική του σφραγίδα, το δικό του ύφος και στυλ και να δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο, προσωπικό μοτίβο, στο οποίο αντανακλάται και σκιαγραφείται μέσα από σχεδόν όλες του ταινίες ένα ξεκάθαρο σκηνοθετικό και σκηνογραφικό προφίλ.
Με πρώτη του επιτυχία να αποτάξει την ταμπέλα και τη ρετσινιά του «πρώην της Μαντόνα», ο Βετανός έχει περάσει από διάφορα στάδια ως δημιουργός. Το αφηγηματικό του στυλ διαφέρει κατά πολύ από άλλους συμπατριώτες του, με τους ταχύτατους ρυθμούς που επιβάλει σε όλα τα πλάνα των ταινιών του, πράγμα που τον κάνει ιδιαίτερο ανάμεσα στους ευρωπαίους δημιουργούς.
Από το ξεκίνημά του, έχτισε μια καριέρα γύρω από νεογκανγκστερικές ταινίες με μικροαπατεώνες, με ιδιαίτερη έμφαση στη λαογραφία, στην ιδιαιτερότητα, στην έντονη, βαριά προφορά και στην πιστή αφοσίωση στην απόδοση μίας χιουμοριστικής περιπέτειας στο σεντόνι. Και ενώ ακολούθησε αυτή την καριέρα για τα επόμενα 10 χρόνια από τη στιγμή που μπούκαρε θεαματικά στον κινηματογράφο, αποσπώντας κριτικές του στυλ «άριστος στο είδος του», αποφάσισε να δώσει ακόμα περισσότερα στον κινηματογράφο. Πιάνοντας διηγήματα του φανταστικού, τα οποία προσάρμοσε στο δικό του τρόπο αφήγησης με ταχείς διαλόγους, σκληρή γλώσσα, χιούμορ και γρήγορες εναλλαγές πλάνων.
Ο Γκάι Ρίτσι κλείνει σήμερα τα 50 του χρόνια και το Ratpack φτιάχνει μία δική του λίστα από τα έργα του, κατατάσσοντας τα από το χειρότερο στο καλύτερο. Δεν ξέρω αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τη σειρά. Εδώ είμαστε να το συζητήσουμε.
9) Swept Away (2002)
Μία κακή παρένθεση στην πορεία της καριέρας του Βρετανού. Ένα έργο που δεν έχει τίποτα από Γκάι Ρίτσι, αλλά πολύ από… Madonna την οποία μάλλον θέλησε να μυήσει στον χώρο του κινηματογράφου όταν ακόμα ήταν στα «μέλια»! Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν χειρότερο κι από τον γάμο τους! Μία αποτυχημένη ταινία, ένα αποτυχημένο και μάλλον… cult remake του «Η κυρία και ο ναύτης» του 1974, που από την πιο γνωστή ταινίας της Λίνα Βέρτμιλερ έγινε η χειρότερη διασκευή και ταινία του 2002. Έρωτες και σαχλαμάρες. Δεν κολλάνε αυτά στον Γκάι Ρίτσι!
8) Revolver (2005)
Σε μία σειρά επιμέρους λίστα των Revolver, Snatch, Two Smoking Barrels και όλων των αποκλειστικά γκανγκστερικών δημιουργημάτων του, αυτό σίγουρα είναι το χειρότερο, ή μάλλον, για να είμαστε δίκαιοι, το λιγότερο καλό. Ναι, είναι άλλο ένα έργο από Γκάι Ρίτσι, αλλά δεν είναι και ένα… άλλο έργο από Γκάι Ρίτσι, όπως συνήθιζε να μας παρουσιάζει σε κάθε νέα του δημιουργία. Με πολλά σκηνοθετικά στοιχεία και τρικ που τον χαρακτηρίζουν, αλλά χωρίς ιδιαίτερη πλοκή, δίχως καμία συνοχή, με ελάχιστες καλές ερμηνείες και σκηνές, χάρη στους Στέιθαμ και Λιότα.
7) King Arthur: Legend of the Sword (2017)
Ίσως και να διαφωνείτε πολύ με την τελευταία χρονικά ταινία του Ρίτσι, ωστόσο προσωπικά δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα κιόλας. Ήταν το ίδιο ακριβώς «flat» συναίσθημα που μου δημιούργησε η είδηση της νέας ταινίας του Βρετανού, η οποία από το όνομά της και μόνο, αφενός προκάλεσε ένα συναίσθημα «ρουτίνας» και αναμασήματος και αφετέρου δεν κολλούσε στο ύφος των ταινιών του. Η πολυειπωμένη ιστορία του Αρθούρου, μέσα από την σίγουρα πάντα ενδιαφέρουσα ματιά του Ρίτσι. Είναι περιττό να πει κάποιος την ιστορία του θρυλικού βασιλιά, αφού κάθε σκηνοθέτης που αναλαμβάνει να την αφηγηθεί λέει πάνω-κάτω την ίδια, προσθέτοντας ένα με δύο στοιχεία παραπάνω. Η ταινία αποτυγχάνει να δώσει τον παλμό της μεσαιωνικής-φανταστικής εποχής γιατί πολύ απλά δεν νοείται να βάζεις προσωπικές πινελιές σε τέτοιου είδους ταινίες! Πινελιές από Ρίτσι βέβαια υπήρχαν και δεν εννοούμε τα εφέ (σε πολλές σκηνές περιττά), αλλά τις δόσεις μαύρου χιούμορ που ο σκηνοθέτης μάς έχει συνηθίσει σε παλιότερα φιλμ.
6) Sherlock Holmes: A Game Of Shadows (2011)
Εδώ μπορεί και να διαφωνείτε ακόμη περισσότερο ως προς την χαμηλή θέση της εν λόγω ταινίας (ok, ο ανταγωνισμός είναι υψηλός) ή το γεγονός ότι έρχεται… πίσω από το πρώτο «Sherlock Holmes». Θα σας πω με πολύ απλά λόγια γιατί: Διότι περίμενα αυτό το κάτι παραπάνω από τις πολύ υψηλές προσδοκίες που δημιούργησε με την πρώτη. Παρ’ όλα αυτά, εξίσου έξυπνη, διασκεδαστική, γρήγορη, αν και όχι το ίδιο θεαματική. Βέβαια, με τόσο απολαυστικό δίδυμο από τους Ρόμπερτ Ντάουνι και Τζουντ Λο, δεν θα μπορούσε να μην αποσπάσει θετικές κριτικές.
5) The Man from the U.N.C.L.E (2015)
Ένα πράγμα που μπορείς να αναγνωρίσεις στον Γκάι Ρίτσι είναι ότι του αρέσουν οι προκλήσεις. Μία τέτοια ήταν κι αυτή, την οποία από δημοφιλή σειρά των 60s θέλησε να μεταφέρει συνοπτικά στον κινηματογράφο. Με φόντο τις αρχές της δεκαετίας του ’60, στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, ένας πράκτορας της CIA και ένας άλλος της KGB ξεκινούν να «σκοτώνονται» και λίγο αργότερα αναγκάζονται να… συνεργαστούν και να σκοτώσουν. Έξυπνοι διάλογοι, διασκεδαστική αλά Ρίτσι εξέλιξη, μία όμορφη και δυναμική γυναικείες παρουσίες (όπως πάντα άλλωστε), αλλά λίγο παιδιάστικο τέλος. Πιστός στον αγαπημένο του σουρεαλισμό ο Βρετανός, ο οποίος τον διευκολύνει στην απόδοση μίας ακόμη ψυχαγωγικής περιπέτειας.
4) Sherlock Holmes (2009)
Αυτό για τις προκλήσεις που λέγαμε παραπάνω; Ο εκμοντερνισμός του θρυλικού αστυνομικού χαρακτήρα, του έδωσε μία περισσότερο «κόμικ» απόδοση του η οποία όμως ήταν αρκετά έξυπνη, δραστήρια και διασκεδαστική για να μην σε κουράσει και κυρίως για να μην σου χαλάσει την αισθητική και τον σεβασμό του πατροπαράδοτου Σέρλοκ. Προσπαθεί με ευφυή τρόπο να μεταφέρει τον μύθο του στις νέες γενιές, χάρη στην γρήγορη εικόνα, στην ατελείωτη δράση, την γοητευτική και χιουμοριστική ευστροφία, στην εύστοχη ενδυμασία και φυσικά στους Ρόμπερτ Ντάουνι και Τζουντ Λο.
3) Lock, Stock and Two Smoking Barrels (1998)
Πλέον περνάμε στο βάθρο των μεταλλίων, όπου θεωρώ ότι καθαρά αντικειμενικά και δικαιωματικά αυτή η ταινία μαζί με τις επόμενες δύο ανήκουν, ωστόσο η σειρά της τριάδας αποτελεί καθαρά προσωπική επιλογή με καθαρά υποκειμενικά κριτήρια.
Είναι η πρώτη του ταινία με την οποία ο Γκάι Ρίτσι συστήνεται στη νέα εποχή κινηματογράφου, βάζοντας την υπογραφή του στον τέλειο συνδυασμό της δράσης, της ψυχαγωγίας και του έξυπνου χιούμορ. Ένα άναρχο, μα… σεναριακά δομημένο σενάριο, με τα πρώτα σκηνοθετικά τρικς του Βρετανού να λανσάρουν μία νέα κινηματογραφική σχολή, χάρη βέβαια και στην εκπληκτική ερμηνεία των Τζέισον Στέιθαμ και Βίνι Τζόουνς που μοιάζουν περισσότερο με καρικατούρες και θηριώδεις, μα πάντα διασκεδαστικούς, ήρωες κόμικ.
2) RocknRolla (2008)
Έχοντας καταφέρει πια να εδραιωθεί και να εδραιώσει τη φιλοσοφία του, έρχεται για να εκτοξευτεί (εμπορικά) και να επανέλθει κινηματογραφικά με αυτή τη συναρπαστική και απολαυστικά ψυχαγωγική περιπέτεια συνθέτοντας έτσι μία «θετή» τριλογία, ή έστω τριπλέτα μετά τα «Lock, Stock & Two Smoking Barrels» και «Snatch». Με αυτή την ταινία, επιστρέφει ουσιαστικά στην γκανγκστερική περιπέτεια-κωμωδία και μάλιστα το κάνει με τον πιο εμφατικό και διασκεδαστικό τρόπο, υπό τους ήχους τρομερών soundtracks που «στοίχειωσαν» τα αυτιά μας για τα επόμενα χρόνια. Αστραπιαία πλοκή και εξέλιξη, με συνέπεια στο μοντάζ, με οπτικό και φραστικό χιούμορ, και με ερμηνείες που δημιουργούν πληρότητα σε έναν θεατή που ψάχνει δράση, έξυπνο χιούμορ και λίγη ώρα ψυχαγωγίας.
1) Snatch (2000)
Για μένα, ό,τι και να γίνει, όσες ταινίες και να βγάλει ο Ρίτσι, ήταν είναι και θα είναι η καλύτερη του δημιουργία, η οποία καθιερώθηκε ως η πλέον κλασική γκανγκστερική ταινία. Το Snatch καταπιάνεται με το έγκλημα του Λονδίνου, όπου με το χαρακτηριστικό χιούμορ του σκηνοθέτη και μία κομψή κατεύθυνση, καταφέρνει να μετατρέψει αυτό το φιλμάκι σε μια σπουδαία επιτυχία. Ένα διαμάντι που λείπει, Τούρκοι επιχειρηματίες, Ρώσοι μαφιόζοι, Εβραίοι μαφιόζοι, Ιρλανδοί τσιγγάνοι(;) και πολλά στοιχήματα. Βαβέλ; Όχι. Όλοι μαζί θα μπλέξουν σε μια περιπέτεια κυνηγιού και συμπτώσεων. Στα plus της ταινίας, οι ερμηνείες, όπως αυτή του Τζέισον Στέιθαμ που ερμηνεύει ρεαλιστικά τον αφηγηματικό και πρωταγωνιστικό ρόλο, με τον Μπραντ Πιτ να μετατρέπει επιτυχώς την προφορά του σε ιρλανδική-τσιγγάνικη και να εκτοξεύει με την παρουσία όπως φυσικά και με την ερμηνεία του το έργο. Μία απολαυστική ταινία, ακόμα για αυτούς που δεν δηλώνουν φανς των μαφιόζικων έργων.
