Υπάρχει κάτι το… ρομαντικό στις ληστείες έργων τέχνης. Όχι απλώς επειδή μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε πίνακες, αλλά γιατί συνδυάζουν το έγκλημα με την αισθητική. Είναι το πιο στιλάτο είδος παράνομου ρίσκου.
Απάτη με χολιγουντιανό σενάριο στην Καρδίτσα
Η πρόσφατη ληστεία στο Λούβρο, με έργα τέχνης ανεκτίμητης να εξαφανίζονται μέσα σε λίγα λεπτά, ξύπνησε ξανά τη συλλογική φαντασία. Όχι μόνο για το «πώς» έγινε, αλλά για το «γιατί». Τι ωθεί κάποιον να ρισκάρει τα πάντα για ένα έργο τέχνης; Είναι το χρήμα; Είναι το πάθος; Ή μήπως η ιδέα πως κάποια κομμάτια του πολιτισμού δεν πρέπει να βρίσκονται πίσω από γυαλί;
Αυτό το μείγμα ιδιοφυΐας, αδρεναλίνης και αισθητικής παρανομίας έχει εμπνεύσει αμέτρητες ταινίες.
Από το Entrapment με τον Sean Connery σε ρόλο mastermind και την Catherine Zeta-Jones να χορεύει ανάμεσα σε λέιζερ, μέχρι και το Black Panther όπου ο Killmonger «δανείζεται» ένα αρχαίο τεχνούργημα για να θυμίσει σε όλους ότι η τέχνη της Αφρικής δεν ανήκει στα ευρωπαϊκά μουσεία.
Με αφορμή το χτύπημα στο Λούβρο, θυμόμαστε τρεις πραγματικές ληστείες που έγιναν ταινίες και απέδειξαν ότι το έγκλημα, όταν έχει στιλ, μένει στην Ιστορία. Διότι αν μας θυμίζει κάτι η πρόσφατη ληστεία στο Λούβρο είναι το εξής:
Η τέχνη μπορεί να προστατεύεται από λέιζερ, κάμερες και αλεξίσφαιρα τζάμια αλλά τίποτα δεν την προστατεύει από την ανθρώπινη εμμονή.
This Is a Robbery
Η νύχτα της 18ης Μαρτίου 1990 στο Μουσείο Isabella Stewart Gardner στη Βοστόνη μοιάζει με σενάριο του Ocean’s Eleven. Δύο άντρες ντυμένοι αστυνομικοί μπαίνουν «για έλεγχο». Δε βγαίνουν ποτέ. Δένουν τους φύλακες, αρπάζουν 13 πίνακες αξίας μισού δισεκατομμυρίου και εξαφανίζονται.
Ο Vermeer, ο Rembrandt, ο Manet, όλοι εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνος και μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει καμία απόδειξη ή στοιχείο πίσω από το έγκκημα. Το Netflix έκανε το ντοκιμαντέρ This Is a Robbery και απέδειξε ότι ο καλύτερος πίνακας μπορεί να είναι... αυτός που λείπει από τον τοίχο.
The Missing Piece: Mona Lisa, Her Thief, the True Story
Πριν η Mona Lisa γίνει meme, ήταν απλώς ένας ακόμα πίνακας στο Λούβρο, μέχρι που το 1911, ο Vincenzo Peruggia, ένας Ιταλός εργάτης του μουσείου την έκλεψε χωρίς να τον καταλάβει κανείς. Την έβαλε κάτω από το παλτό του, βγήκε στην πόρτα, και εξαφανίστηκε για δύο χρόνια.
Όταν τον έπιασαν, είπε πως το έκανε «για την πατρίδα». Οι Ιταλοί τον είπαν «ήρωα», οι Γάλλοι «κλέφτη», και ο κόσμος απέκτησε εμμονή με τη Mona Lisa. Χρειάστηκε ένα έγκλημα για να γίνει το πιο διάσημο χαμόγελο στην Ιστορία.
Με λίγα λόγια, there is no such thing as bad publicity.
Museo
Παραμονή Χριστουγέννων 1985, δύο φοιτητές κτηνιατρικής (όχι επαγγελματίες ληστές) κάνουν ντου στο Εθνικό Μουσείο Ανθρωπολογίας στο Μεξικό και αρπάζουν πάνω από 140 αρχαία τεχνουργήματα, μεταξύ τους και μια νεκρική μάσκα αξίας 20 εκατομμυρίων.
Το απίστευτο; Δεν τους σταμάτησε κανείς. Ούτε ένας φύλακας. Τρία χρόνια αργότερα, τους ανακάλυψαν, όχι όμως στο πλαίσιο κάποιας έρευνας αλλά από… ατύχημα. Στην προκειμένη περίπτωση σε επιχείρηση για ναρκωτικά.
Η ταινία Museo με τον Gael García Bernal πήρε την αληθινή ιστορία και την έκανε υπαρξιακό θρίλερ θέτοντας σε όλους μας ένα μεγάλο ερώτημα: Μήπως τελικά τα μουσεία είναι οι πιο «καλοβαλμένες» μορφές ληστείας;
