Η κυβέρνηση της Ιρλανδίας ανακοίνωσε ότι θα καταστήσει μόνιμο το πρόγραμμα βασικού εισοδήματος για καλλιτέχνες, μετά από μια ιδιαίτερα επιτυχημένη τριετή πιλοτική εφαρμογή. Το πρόγραμμα αυτό, μοναδικό στον κόσμο, παρέχει σε επιλεγμένους δημιουργούς ένα σταθερό εισόδημα χωρίς όρους, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν στην καλλιτεχνική τους δραστηριότητα χωρίς την πίεση της οικονομικής ανασφάλειας.
Η πιλοτική φάση ξεκίνησε το 2022 και περιελάμβανε περίπου 2.000 καλλιτέχνες από διάφορους κλάδους - όπως μουσική, θέατρο, χορό, εικαστικά, λογοτεχνία και κινηματογράφο. Κάθε συμμετέχων λάμβανε εβδομαδιαίο ποσό 325 ευρώ, ανεξάρτητα από άλλα εισοδήματα ή επιχορηγήσεις. Ο στόχος ήταν να διαπιστωθεί αν ένα σταθερό βασικό εισόδημα μπορεί να βελτιώσει τη δημιουργικότητα, την παραγωγικότητα και την ψυχική ευεξία των καλλιτεχνών.
Τα αποτελέσματα της πιλοτικής περιόδου κρίθηκαν εξαιρετικά θετικά. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι το πρόγραμμα τους επέτρεψε να αφιερώσουν πολύ περισσότερο χρόνο στη δημιουργία, να σχεδιάσουν μακροπρόθεσμα έργα και να αποφύγουν την οικονομική εξάντληση που συχνά συνοδεύει τη ζωή των καλλιτεχνών. Επιπλέον, παρατηρήθηκε μείωση του άγχους και βελτίωση της συνολικής ψυχικής υγείας τους.Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, η κυβέρνηση αποφάσισε να εντάξει το πρόγραμμα στον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό και να το διατηρήσει σε μόνιμη βάση από το 2026. Ο υπουργός Πολιτισμού της Ιρλανδίας χαρακτήρισε το πρόγραμμα «φθόνο του κόσμου» και τόνισε ότι πρόκειται για ένα τεράστιο επίτευγμα που αποδεικνύει τη δέσμευση της χώρας στην υποστήριξη των τεχνών.
Οικονομικές μελέτες έδειξαν επίσης ότι το πρόγραμμα δεν αποτελεί απλώς μια κοινωνική παροχή, αλλά και μια επένδυση με θετικό αντίκτυπο: κάθε 1 ευρώ που δαπανάται αποδίδει σχεδόν 1,4 ευρώ σε κοινωνικό και οικονομικό όφελος, μέσω αύξησης της παραγωγικότητας, φορολογικών εσόδων και μείωσης της ανεργίας. Η Ιρλανδία φιλοδοξεί τώρα να επεκτείνει το πρόγραμμα και να το καταστήσει πρότυπο για άλλες χώρες. Σε μια εποχή που οι καλλιτέχνες παγκοσμίως αντιμετωπίζουν επισφάλεια, χαμηλές αμοιβές και ασταθείς συνθήκες εργασίας -ιδίως μετά την πανδημία- η ιρλανδική πρωτοβουλία δείχνει ότι η δημιουργικότητα μπορεί να στηριχθεί με σταθερό και βιώσιμο τρόπο.
Το μόνιμο αυτό βασικό εισόδημα δεν αντιμετωπίζεται ως φιλανθρωπία, αλλά ως δομική επένδυση στον πολιτισμό και στην κοινωνία, που αναγνωρίζει τη συμβολή των καλλιτεχνών στη συλλογική ζωή και ταυτότητα της χώρας.
