Τι είπε ο Φορτούνης στην απολογία του για όσα είπε μετά το γκολ που πέτυχε στο ματς με την ΑΕΚ; «Είδα στο βίντεο τον εαυτό μου και αυτό που είδα δεν μου άρεσε. Δεν ήμουν εγώ... Η συγγνώμη μου είναι ειλικρινής και θα υποστώ τις συνέπειες». Θα μπορούσε να πει ότι τον έβριζαν εν χορώ, ότι έβριζαν τη μητέρα του ή την οικογένειά του ή οτιδήποτε άλλο. Δεν το είπε – και δεν με ενδιαφέρει αν αυτό τον συμβούλεψαν να κάνει οι δικηγόροι του, μια που πιθανότατα δεν υπήρχε περίπτωση να «πέσει» η ποινή και να τη γλιτώσει. Το παραδέχτηκε, ανέλαβε τις ευθύνες του, τιμωρήθηκε με μια αγωνιστική. Και τέλος.
Τι είπε ο Τσάβι Πασκουάλ στην «απολογία» του μετά την ήττα στη Γερμανία από τη Μπάγερν; «Η εικόνα είναι ξεκάθαρη. Δεν παίξαμε αρκετά καλά για να κερδίσουμε. Όταν δεν παίζεις καλά, χάνεις». Θα μπορούσε να μιλήσει για το Λαμόνικα, για το φάουλ πάνω στον Παππά που δεν δόθηκε λίγο πριν το τέλος, για το λάθος του Γκιστ, για οτιδήποτε. Δεν το έκανε. «Δεν παίξαμε αρκετά καλά για να κερδίσουμε». Τέλος. Υποψιάζομαι πως ακόμα κι αν είχε κερδίσει ο Παναθηναϊκός, πάνω – κάτω τα ίδια θα έλεγε ο κόουτς: «κερδίσαμε αλλά δεν παίξαμε καλά». Διότι έτσι είναι ο αθλητισμός και η ζωή και οι καθημερινές «μάχες»: άλλοτε κερδίζεις, άλλοτε χάνεις, συνήθως εσύ ευθύνεσαι είτε για το ένα είτε για το άλλο, κάτι έκανες καλά ή κάτι λάθος. Και η ζωή συνεχίζεται. Και συνεχίζεται πιο «έντιμα» και πιο ξεκάθαρα αν υπάρχει ειλικρίνεια.
Δεν είναι κακό να χάνεις
Κακό είναι να μην ξέρεις να χάνεις, διότι αυτό σημαίνει πως δεν ξέρεις ούτε να κερδίζεις. Αν δεν μπορείς να διαχειριστείς μια ήττα, μια αποτυχία, να τη διαχειριστείς ψυχολογικά και πνευματικά, να εντοπίσεις τα λάθη σου και να προσπαθήσεις να τα διορθώσεις, να πεισμώσεις για να γίνεις καλύτερος, αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπορέσεις να διαχειριστείς ούτε την επιτυχία: θα νομίζεις ότι είσαι ο καλύτερος, ότι τα έκανες όλα σωστά, ότι δεν έχεις να βελτιώσεις τίποτα. Ο κάθε Φορτούνης και ο κάθε Πασκουάλ, ο κάθε άνθρωπος που αποδέχεται και παραδέχεται τα λάθη του, αυτόματα κάνει και την αυτοκριτική του, κοιτάζει την επόμενη μέρα, δουλεύει περισσότερο το μυαλό και το σώμα του, μαθαίνει να συγκρατεί τα νεύρα του και προσπαθεί να γίνεται καλύτερος επαγγελματίας. Και το μέλλον τελικά θα μας φανερώσει αν η «συγνώμη» και η ανάληψη ευθύνης ήταν προσχηματικές ή ειλικρινείς.
Στον αντίποδα
Τα παραπάνω έρχονται σε αντιδιαστολή με κάθε φτηνή δικαιολογία ή «πέταγμα της μπάλας στην εξέδρα» που ακούμε σχεδόν καθημερινά, σε κάθε μικρή ή μεγαλύτερη «κρίση». Ο Σκίμπε μας είπε ότι για την ήττα στη Φινλανδία έφταιγε το πέναλτι στο 88’ που δεν μας έδωσαν και ο τραυματισμός του Σωκράτη. Η ΑΕΚ για την αφαίρεση βαθμών ότι δεν έγινε και τίποτα σπουδαίο και στη Νέα Σμύρνη ο ΠΑΟΚ δεν τιμωρήθηκε για τη φωτοβολίδα. Ο ΠΑΟΚ παλιότερα ότι δεν έγινε και τίποτα που μπούκαρε ο Σαββίδης με το όπλο στο γήπεδο διότι οι παίκτες της ΑΕΚ δεν το είδαν εκείνη τη στιγμή, αλλά το πληροφορήθηκαν όταν βρίσκονταν στα αποδυτήρια. Σε άλλους φταίει το ακούρευτο γκαζόν ή ότι το πότισαν υπερβολικά στο ημίχρονο - και πάει λέγοντας. Τυχαία τα παραδείγματα και μην αρχίσετε τώρα οι «αλλάδες» και οι «ισοαποστάκηδες» τους πύρινους λόγους, απλά προσπαθώ να πω πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας και η καθημερινότητά μας, πόσα λιγότερα επιχειρήματα καφρίλας και πεδία αντιπαραθέσεων θα είχαμε, αν υπήρχε λίγο πιο συχνά η «συγνώμη» και η ανάληψη ευθυνών σε όσα γίνονται γύρω μας, αντί για δικαιολογίες, νομικά τεχνάσματα, παράθυρα του νόμου και κουβέντες που υποτιμούν τη νοημοσύνη μας, για καρέκλες που τις πήρε ο αέρας και παίκτες που έδειχναν το σκορ εκείνη τη στιγμή, που τους συνέλαβε ο φακός να κάνουν κωλοδάχτυλα.
Αν οι ομάδες, οι παράγοντές τους, οι παίκτες τους και οι άνθρωποι γύρω τους, αποφασίσουν να επενδύσουν στην ειλικρίνεια, χωρίς «ναι μεν, αλλά», χωρίς αστερίσκους και ψιλά γράμματα, χωρίς «τότε που εσείς κάνατε αυτό» και «δεν έγιναν ακριβώς έτσι τα πράγματα», είναι εντελώς βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο και οι περισσότεροι οπαδοί των ομάδων. Αν δεις την ΠΑΕ ή την ΚΑΕ ή τον Πρόεδρο ή τον Διευθυντή Επικοινωνίας ή τον αθλητή να ζητάει μια ανθρώπινη «συγνώμη» γι’ αυτό που έγινε, γι’ αυτό που είπε ή έκανε, ο οπαδός θα κατέβει από τα κιγκλιδώματα κάποια στιγμή και θα καθίσει στην καρέκλα του. Θα καταλάβει ότι δεν τον πολεμάει πάντα το σύστημα, η Παράγκα, το Κράτος της Αθήνας, η ΚΕΔ, η ΕΠΟ ή η Μασονική Στοά, αλλά μπορεί να έχασε επειδή ο αντίπαλος ήταν καλύτερος ή πιο τυχερός κι ότι στον αθλητισμό, όπως και στη ζωή γενικότερα, υπάρχουν οι καλές και οι κακές μέρες, τα καλά και τα κακά αποτελέσματα, οι νίκες και οι ήττες. Και η ζωή συνεχίζεται.
