Η σαμπάνια, αυτό το ποτό που έχει ταυτιστεί με τη χαρά, τη γιορτή και τις προπόσεις, είναι αναμφίβολα ο πιο δημοφιλής τρόπος να σηματοδοτήσεις μια επιτυχία στον δυτικό κόσμο. Σε κάθε σημαντική στιγμή, από μια γαμήλια δεξίωση μέχρι μια επαγγελματική νίκη, ένα μπουκάλι σαμπάνιας βρίσκεται κάπου κοντά σου. Κι όμως, πίσω από τις λαμπερές φυσαλίδες της, κρύβονται μερικά ενδιαφέροντα και άγνωστα στοιχεία.
Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, πέντε πράγματα που ίσως δεν ήξερες για τη σαμπάνια.
1. Η σαμπάνια είχε πάντα βασιλική σύνδεση
Μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Καμπανίας, η Ρενς, υπήρξε έδρα ισχυρών καθολικών αξιωματούχων στη Γαλατία (όπως λεγόταν η Γαλλία εκείνη την εποχή). Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο ότι κρασί από την Καμπανία χρησιμοποιήθηκε στη βάπτιση του πρώτου βασιλιά των Φράγκων, Κλόβις Α΄, το 496 μ.Χ. Αυτό ήταν μόνο η αρχή μιας μακράς παράδοσης: Η σαμπάνια έγινε το επίσημο ποτό των βασιλικών τελετών. Συνολικά, 25 Γάλλοι μονάρχες στέφθηκαν στη Ρενς, ξεκινώντας από τον Λουδοβίκο Η΄ το 1223.
2. Τα σταφύλια της σαμπάνιας που ίσως δεν έχεις ακούσει ποτέ
Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι τα τρία βασικά σταφύλια της Καμπανίας είναι το Chardonnay, το Pinot Noir και το Pinot Meunier. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη τρεις λιγότερο γνωστές ποικιλίες που επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν: το Pinot Blanc, το Petit Meslier και το Arbane.
Αν και αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 1% των καλλιεργειών της περιοχής, κάποιοι οίκοι -όπως ο Duval-Leroy- παράγουν μονοποικιλιακές σαμπάνιες από αυτές τις σπάνιες ποικιλίες, προσφέροντας μοναδικές γευστικές εμπειρίες.
Υπάρχει, επίσης, μια ακόμη πιο σπάνια ποικιλία, το Enfariné Noir (γνωστή τοπικά ως Gouais Noir), ένα ανοιχτό κόκκινο σταφύλι που δεν είναι κατάλληλο για αφρώδη κρασιά, αλλά χρησιμοποιείται ευρέως για επιτραπέζια κρασιά της περιοχής.
Δεν χρειαζόμαστε την Ημέρα Σαμπάνιας για να απολαύσουμε το πολυτές αυτό ποτό
3. Η Καμπανία δεν παράγει μόνο σαμπάνια
Η περιοχή είναι γνωστή για τις φυσαλίδες της, αλλά παράγει και δύο είδη ήρεμων κρασιών: Το Coteaux Champenois και το Rosé des Riceys. Τα Coteaux Champenois είναι λευκά ή κόκκινα κρασιά, μερικά από τα οποία ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους -όπως εκείνα του οίκου Bérêche et Fils- ενώ άλλα προορίζονται για τοπική κατανάλωση.
Τα Rosé des Riceys παράγονται στην περιοχή Côte des Bar. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η περιοχή Les Riceys είναι η μόνη στη Γαλλία με τρεις επίσημα αναγνωρισμένες ονομασίες προέλευσης (AOC): Champagne, Coteaux Champenois (κόκκινο κρασί) και Rosé des Riceys.
4. Το vintage δεν είναι πάντα καλύτερο από το non-vintage
Οι σαμπάνιες που συναντάς πιο συχνά στα ράφια -όπως η Moët & Chandon Impérial ή η Veuve Clicquot Yellow Label- ανήκουν στην κατηγορία Brut Sans Année (BSA) ή Non Vintage (NV) και αντιπροσωπεύουν το χαρακτηριστικό στυλ κάθε οινοποιείου.
Οι περισσότεροι παραγωγοί θεωρούν τη non-vintage σαμπάνια τους ως τη «ναυαρχίδα» του οίκου τους, αφού αποτυπώνει τη σταθερή ταυτότητά του. Για να πετύχουν αυτή τη συνέπεια, οι οινοποιοί αναμειγνύουν κρασιά από πολλές διαφορετικές εσοδείες -μερικές φορές ακόμη και 20 ετών- ώστε κάθε cuvée να έχει την ίδια γεύση κάθε χρονιά.
Οι κύριες διαφορές μεταξύ vintage και non-vintage σαμπάνιας είναι δύο: Η προέλευση των σταφυλιών και η διάρκεια παλαίωσης.
• Η vintage σαμπάνια παράγεται αποκλειστικά από σταφύλια μιας συγκεκριμένης χρονιάς και παλαιώνει τουλάχιστον 3 χρόνια.
• Η non-vintage παλαιώνει τουλάχιστον 15 μήνες, αλλά προέρχεται από μείγμα σοδειών.
Η vintage σαμπάνια μπορεί να είναι πιο σύνθετη και εκλεπτυσμένη, ωστόσο κάποιες non-vintage εκδοχές κορυφαίων οίκων στέκονται επάξια δίπλα της.
5. Γιατί οι φελλοί της σαμπάνιας έχουν αυτό το παράξενο σχήμα
Ο φελλός είναι αναπόσπαστο μέρος της εμπειρίας της σαμπάνιας. Πριν τοποθετηθεί στο μπουκάλι, έχει το ίδιο κυλινδρικό σχήμα με τους φελλούς των άλλων κρασιών· αποκτά το χαρακτηριστικό «μανιταροειδές» σχήμα του εξαιτίας της πίεσης μέσα στο μπουκάλι. Αν κρατήσεις τον φελλό μετά το άνοιγμα, θα δεις ότι σταδιακά επανέρχεται στο αρχικό του σχήμα.
Το συρμάτινο κλουβί (muselet) που τον συγκρατεί είναι απολύτως απαραίτητο, καθώς η πίεση μέσα σε ένα μπουκάλι σαμπάνιας αγγίζει τα 6 bars. Ένας ακόμη λόγος να διατηρείς τη σαμπάνια σου καλά παγωμένη: Tο κρύο μειώνει την πίεση και τον κίνδυνο εκρηκτικού ανοίγματος.
Και κάτι που λίγοι γνωρίζουν: Τα διακοσμητικά καπάκια πάνω από τον φελλό (plaques de muselet) έχουν ιστορική καταγωγή. Τον 19ο αιώνα, όταν οι σαμπάνιες περιείχαν περισσότερη ζάχαρη, οι αρουραίοι στα κελάρια τσιμπολογούσαν τους γλυκούς φελλούς, προκαλώντας ζημιές. Τα μεταλλικά καπάκια εισήχθησαν για να τους αποτρέψουν και έκτοτε έμειναν, πλέον μόνο για διακοσμητικούς λόγους.
Η σαμπάνια είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα αφρώδες κρασί. Είναι ιστορία, παράδοση, επιστήμη και τέχνη μαζί, ένα σύμβολο χαράς που κουβαλά αιώνες πολιτισμού σε κάθε φυσαλίδα.
