Η viral εποχή έχει νέα θύματα. Όχι μεταφορικά, κυριολεκτικά. Δύο κορίτσια, 12 και 13 ετών, έχασαν τη ζωή τους στη Νέα Υόρκη προσπαθώντας να «σερφάρουν» πάνω σε κινούμενο συρμό του μετρό, μια επικίνδυνη τάση που εξαπλώνεται μέσω TikTok, Instagram και Snapchat. Το «Subway Surfing» έχει γίνει το νέο challenge της εποχής. Μόνο που αυτή τη φορά, δεν έχει φίλτρα, μουσική υπόκρουση και hashtags. Έχει θανάτους.
Το περιστατικό σημειώθηκε στις 4 Οκτωβρίου στη γραμμή J, όταν τα δύο κορίτσια ανέβηκαν στην οροφή του τρένου, ενώ αυτό διέσχιζε τη γέφυρα Williamsburg με κατεύθυνση προς το Μπρούκλιν. Την ίδια ημέρα, ένας 14χρονος τραυματίστηκε σοβαρά στο Κουίνς, σε παρόμοια προσπάθεια.
Σύμφωνα με την MTA (Αρχή Μητροπολιτικών Μεταφορών), τα τελευταία δύο χρόνια τουλάχιστον 16 νέοι έχουν χάσει τη ζωή τους προσπαθώντας να κάνουν «το viral της ζωής τους», κυριολεκτικά. Η MTA έχει ξεκινήσει καμπάνια με τίτλο «Subway Surfing Kills», συνοδευόμενη από το σλόγκαν «Μπείτε μέσα, μείνετε ζωντανοί», προσπαθώντας να βάλει φρένο στη φονική μόδα.
Από το street culture στο death culture
Το σέρφινγκ στο μετρό δεν είναι κάτι νέο. Υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά ήδη από το 1904, όταν το μετρό της Νέας Υόρκης έκανε τα πρώτα του δρομολόγια. Όμως, τότε ήταν μια πράξη ανυπακοής, σχεδόν punk, μια κίνηση ενάντια στο σύστημα. Σήμερα, η πράξη έχει αλλάξει νόημα. Δεν υπάρχει επανάσταση, υπάρχει αλγόριθμος. Δεν υπάρχει λόγος, υπάρχει προβολή. Οι νέοι δεν «εξεγείρονται» απέναντι σε κάτι, απλώς προσπαθούν να ανέβουν ψηλά για λίγα views. Κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Τι θα γινόταν στην Ελλάδα αν κυκλοφορούσαμε στο μετρό με τα εσώρουχα;
Η ευθύνη των πλατφορμών
Η MTA έχει ζητήσει από τις πλατφόρμες να αφαιρέσουν πάνω από 1.800 βίντεο που εξυμνούν το subway surfing, ενώ εξετάζονται τεχνικά μέτρα όπως αισθητήρες τεχνητής νοημοσύνης και κλείδωμα ενδιάμεσων θυρών. Όμως η μάχη δεν είναι μόνο τεχνολογική. Είναι βαθιά κοινωνική. Ο πρόεδρος της MTA, Demetrius Crichlow, το είπε ωμά: «Το να καβαλάς ένα κινούμενο τρένο δεν είναι διασκέδαση, είναι αυτοκτονία».
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η πρόκληση, είναι η κουλτούρα που τη γεννάει. Μια κουλτούρα που επιβραβεύει την επικινδυνότητα, που κάνει το θάρρος viral αλλά την επίγνωση “boring”. Μια κουλτούρα που διδάσκει στους νέους ότι το να ρισκάρεις τη ζωή σου αξίζει, αρκεί να καταγραφεί σε βίντεο.
Τελικά, τι σημαίνει να «ανεβαίνεις ψηλά»;
Ίσως το ερώτημα δεν είναι πώς θα σταματήσουν οι έφηβοι να σκαρφαλώνουν στα τρένα, αλλά πώς θα αρχίσουμε να τους διδάσκουμε να ανεβαίνουν αλλιώς. Να κυνηγούν την αδρεναλίνη της δημιουργίας, όχι της αυτοκαταστροφής. Να ζουν, όχι να ποστάρουν. Γιατί καμία τάση, κανένα challenge και κανένα like δεν αξίζει περισσότερο από τη ζωή.