Τα ταξίδια που οργανώνονται από influencers είναι αυτή τη στιγμή στην κορυφή της δημοφιλίας τους. Σύμφωνα με τους Times, αυτά τα ομαδικά ταξίδια, τα οποία συχνά οργανώνονται από δημιουργούς περιεχομένου σε συνεργασία με εταιρείες όπως οι TrovaTrip και Plotpackers, γνωρίζουν άνθηση. Το μοντέλο είναι απλό: οι influencers επιλέγουν το ταξιδιωτικό πρόγραμμα, το προωθούν στους ακολούθους τους και πουλούν θέσεις για το ταξίδι. Και φυσικά, ο Instagrammer, YouTuber ή TikToker είναι παρών. Αυτά τα ταξίδια πωλούνται με το αφήγημα της «κοινότητας», της «σύνδεσης» και της «μοναδικής εμπειρίας». Στην πραγματικότητα, αποτελούν ένα ακόμη εργαλείο εμπορευματοποίησης, μια νέα πηγή εσόδων στη βιομηχανία των influencers.
Αυτή η τάση δεν εμφανίστηκε ξαφνικά. Οι travel influencers άρχισαν να κερδίζουν πραγματική δυναμική πριν από περίπου μία δεκαετία και, από τότε, έχουν αποκτήσει ισχυρή παρουσία στη βιομηχανία, ιδιαίτερα ανάμεσα στη Gen Z. Και ποιος μπορεί να κατηγορήσει αυτούς τους νέους ταξιδιώτες; Πρόκειται για μια γενιά που μεγάλωσε με τα smartphones και τα social media, διαμορφώθηκε από online προσωπικότητες όσο οι Boomers επηρεάστηκαν από τον John Kennedy. Τώρα που ενηλικιώνονται και αρχίζουν να οργανώνουν τα δικά τους «bucket list» ταξίδια, είναι λογικό να απευθύνονται σε αυτά τα ίδια πρόσωπα και να τα εμπιστεύονται αρκετά ώστε να ξοδέψουν πραγματικά χρήματα. Εδώ όμως αρχίζω να έχω ενστάσεις.
Πάντα ήμουν επιφυλακτικός απέναντι στους περισσότερους travel influencers. Πολλοί, όχι όλοι, αλλά πολλοί, δείχνουν στην καλύτερη περίπτωση επιφανειακοί και στη χειρότερη ανεύθυνοι, και αυτές οι τάσεις φαίνεται να επεκτείνονται και στα ταξίδια που οργανώνουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: τον Ιούλιο του 2024, η influencer Molly Thompson οδήγησε ένα γκρουπ 16 ατόμων στο Μπαλί, χρεώνοντας 1890 ευρώ το άτομο, όπως ανέφεραν οι Times. Δεν γνωρίζω πολλά για την Thompson προσωπικά και δε θα κάνω εικασίες για την πλατφόρμα ή τις προθέσεις της. Αυτό που μπορώ να πω, όμως, είναι ότι εκείνη την περίοδο το Μπαλί ήδη «γονάτιζε» από την πίεση του υπερτουρισμού. Η αύξηση τόσο των διεθνών όσο και των εγχώριων αφίξεων ασκούσε ασφυκτική πίεση στις υποδομές, τους φυσικούς πόρους και την τοπική κουλτούρα του νησιού, μια πραγματικότητα γνωστή σε όποιον έχει έστω και ελάχιστη σχέση με τη βιομηχανία του τουρισμού.
Δεν υπάρχει κάτι εγγενώς κακό με τα οργανωμένα group trips. Ο όρος regenerative tourism (τουρισμός που αφήνει τον τόπο καλύτερο απ’ ό,τι τον βρήκε) κερδίζει έδαφος, και κάποιες influencer όπως η Thompson θα μπορούσαν, θεωρητικά, να συμβάλλουν σε αυτή την αλλαγή. Όμως, σύμφωνα με τους Times, το πρόγραμμά της περιελάμβανε καταδύσεις, επισκέψεις σε ναούς και σε ιερά δάση με μαϊμούδες, με «άπειρες φωτογραφικές ευκαιρίες». Αυτό δε φωνάζει ακριβώς «βιωσιμότητα».
Αυτά είναι τα καλύτερα μέρη για διακοπές στην Ελλάδα σύμφωνα με το ChatGPT
Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι οι influencers που νοιάζονται για περιβαλλοντικά ζητήματα μπορούν να ενθαρρύνουν το κοινό τους να ταξιδεύει με περισσότερη υπευθυνότητα. Μια πρόσφατη μελέτη από τη Σχολή Διαχείρισης Φιλοξενίας του Penn State βρήκε ότι οι influencers μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στην προώθηση περιβαλλοντικά θετικών συμπεριφορών. Όμως, αυτό δεν φαίνεται να είναι ο κύριος στόχος αυτών των influencer trips. Ο στόχος, απ’ όσο μπορώ να δω, είναι το περιεχόμενο και η εμπορευματοποίηση.
Έχω επισκεφθεί υπερτουριστικούς προορισμούς και έχω ανεβάσει πολλές φωτογραφίες του εαυτού μου. Αλλά προσπαθώ να είμαι προσεκτικός με το αποτύπωμά μου και το πού πηγαίνουν τα χρήματά μου. Αν κλείσω μια ξενάγηση ή πάω με έναν ξεναγό, κάνω την έρευνά μου. Αν τα χρήματά μου καταλήγουν κατευθείαν στην τσέπη κάποιου άλλου, θέλω να νιώθω ότι είναι θετική η συνεισφορά μου στον προορισμό που επισκέπτομαι.
Για μένα, τα ταξίδια που οργανώνονται από influencers μοιάζουν με έναν εξαιρετικό τρόπο να «ρίξεις λάδι στη φωτιά» του υπερτουρισμού. Ναι, όλοι βγάζουν τη φωτογραφία για το Instagram, αλλά είναι ο προορισμός που πληρώνει το τίμημα.
