Σε ευχαριστούμε, αερογέφυρα!

Τέλος, είναι ένας σχολιασμός που απλώς μεταθέτει το πρόβλημα κάπου άλλου, σε μια αφηρημένη και σχεδόν μεταφυσική (με τον τρόπο που γίνεται αντιληπτή) ιδιότητα της παιδείας ή του νόμου χωρίς να απαντάει σε βασικά ερωτήματα: παιδεία και νόμοι από ποιον για ποιον, με ποιο κίνητρο, υπό ποιες συνθήκες κτλ..

Ιδανικός σχολιασμός για να κάνει εκατοντάδες κεφάλια να κουνιόνται επιδοκιμαστικά μπροστά από κρεμασμένα πρωτοσέλιδα ή να γεμίζουν οι γραμμές στις νυχτερινές εκπομπές λόγου, αλλά, ξέρεις, δεν θίγουν την ουσία. Όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε μετάθεση στη ζωή σου, είτε αυτή αφορά την πολιτική σου στάση μέχρι τα ψώνια στο σπίτι, έτσι και αυτή αφήνει άθικτο τον πυρήνα το ζητήματος: πώς αντιλαμβάνεσαι το δικό σου ρόλο μέσα σε αυτό το πλαίσιο.

Όσο αντιμετωπίζουμε τη βία ως θέαμα, ως καθίσματα, καδρόνια και φωτιές τόσο αφήνουμε έξω εμάς τους ίδιους. Γιατί το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς θέλουμε εμείς να βιώνουμε και να μετέχουμε στο παιχνίδι, με ποιο τρόπο χτίζουμε τη δική μας ταυτότητα σε συνάρτηση με αυτό. Ένα τέτοιο παράδειγμα, είχαμε τη χαρά να παρακολουθήσουμε πριν μερικές εβδομάδες με τους οπαδούς της Ντόρτμουντ που φιλοξένησαν εκείνους της Μονακό.

Στην Ελλάδα ο αθλητισμός, και ειδικά το ποδόσφαιρο, είναι ένα πεδίο εξουσίας, το οποίο από κάποια στιγμή και μετά συνδέθηκε με πολύ υψηλά έσοδα. Είτε όμως έβλεπες μπάλα το ’80 είτε το ’90 είτε τώρα, η φύση της εξουσίας παραμένει αναλλοίωτη: τη θες για πάρτη σου μόνο. Και αν μπορείς να επιβληθείς ολοκληρωτικά, αν δηλαδή θες να αποδεχθείς αυτό παιχνίδι, γιατί αυτό σε συμφέρει ή αυτό γουστάρεις και σε φτιάχνει, θα το κάνεις. Θα γίνεις σωστός λύκος και ας κοιμόσουν μέχρι χθες βράδυ με τα λούτρινα κουκλάκια σου αγκαλιά. Πρόκειται για αυτή τη στάση που είχε σωματοποιήσει άψογα εντός αγωνιστικών χώρων ο Βασίλης Τοροσόδης ή ο Γιώργος Ανατολάκης. Θυμίσου λίγο τη φυσούνα της Ξάνθης πριν από μερικά χρόνια.

Και είναι αυτές ακριβώς οι σχέσεις εξουσίας που έχουν μεταθέσει σταδιακά το ίδιο το παιχνίδι από το γρασίδι και την κερκίδα στους διαδρόμους και τα γραφεία των ποδοσφαιρικών ενώσεων, εκεί όπου οι τοίχοι είναι ποτισμένοι από ρητές και άρρητες απειλές, εκεί όπου γεννιέται ο παράγοντας Μεσσίας. Αυτός που τόσο πολύ λατρεύουν τα Μέσα. Αυτός που για χάρη του εύκολα και με μηδαμινές αντιστάσεις ορκίζονται υποταγή  οι οπαδοί, και μεταθέτουν τη δική τους συμμετοχή, τη δική τους αυτενέργεια σε εκείνον. Αυτός, που ως μόνιμη απάντηση σε κάθε πιθανό και απίθανο ερώτημα έχει το κυνικό: Γιατί μπορώ.

Πολλοί έγραψαν μετά το τέλος του τελικού Κυπέλλου για τους οπαδούς του ΠΑΟΚ που τραγουδούσαν εν χορώ το όνομα του Ιβάν Σαββίδη, αναγνωρίζοντας και επιδοκιμάζοντας ουσιαστικά την διαιτητική εύνοια που είχε η ομάδα τους στον τελικό. Μα και οι οπαδοί του ΠΑΟΚ να μην ήταν, θα ήταν κάποιοι άλλοι: όταν είσαι εθισμένος στη νίκη ακόμα έτσι θα αντιδράς, αυτές τις εξουσιαστικές δομές θα αναπαράγεις είτε κρίνεται ένας τίτλος είτε μία απλή νίκη στα τοπικά.

Για να αντιμετωπίσεις τη βία μπορείς να ακολουθήσεις δύο δρόμους. Ο ένας είναι ο εύκολος. Να ξεκινήσεις από τα συμπτώματα και να ζητήσεις περισσότερο νόμο, περισσότερες τιμωρίες, περισσότερες διατάξεις, περισσότεροι επιτήρηση. Να φτιάξεις δηλαδή είναι δαιδαλώδες νομικό ιστό στον οποίο θα κινείται με μεγαλύτερη επιδεξιότητα ο εκάστοτε ισχυρός κάθε φορά, αυτός, που κινώντας τα νήματα μέσα στο σκοτάδι, θα γνέθει το ιστό κατά πώς τον βολεύει. Αυτός είναι ο δρόμος που ακολουθεί η Πολιτεία δεκαετίες τώρα.

Ο δύσκολος δρόμος είναι να προσπαθήσεις να ερμηνεύσεις τη βία, να προσπαθήσεις να καταλάβεις τι ακριβώς συμβαίνει και παίζουν ξύλο μέχρι και οι γονείς στους αγώνες των ακαδημιών και αφού το κάνεις αυτό να φτιάξεις ένα άλλο πλαίσιο, τελείως διαφορετικό από το σημερινό, όπου το μέσο δεν θα είναι η ανάθεση στον έναν, αλλά η συμμετόχή όλων.

Ναι, μην έχεις αυταπάτες. Το τελευταίο δεν πρόκειται να γίνει. Όσο η Πολιτεία έχει το προνόμιο να μοιράζει εξουσία, διευκολύνοντας/δυσκολεύοντας την πρόσβαση σε αυτή με βάση τα συμφέροντά και τις συμμαχίες της, τόσο θα έχει να περιμένει ανταλλάγματα. Και όσο εμείς, οπαδοί/φίλαθλοι κτλ  θέλουμε να έχουμε μεγαλύτερο ή μικρότερο κομμάτι από αυτή  την εξουσία, όσο μαθαίνουμε ότι είναι απαραίτητο και αναγκαίο να έχεις αυτό το κομμάτι εξουσίας, τόσο θα ρίχνουμε νερό σε αυτό τον κύκλο επιβολής.

Είναι νομίζω ξεκάθαρο και κρυστάλλινο: Σαν έναν επιθετικό που βρίσκεται δύο μέτρα πιο μπροστά από την ευθεία και παρόλα αυτά το σημαιάκι του βοηθού μένει κατεβασμένο.