Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε ένα μικρό, προσωπικό «χρονοτοπείο» μέσα στο μυαλό μας: Μια συλλογή από παλιές εικόνες, στιγμές και συναισθήματα που -όταν επιστρέφουμε σε αυτά, μοιάζουν πάντα πιο γλυκά απ’ ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Η νοσταλγία λειτουργεί σαν Instagram φίλτρο: Φτιάχνει τις γωνίες, φωτίζει τις δύσκολες στιγμές και αφήνει πίσω της μόνο το συναίσθημα. Και φαίνεται πως η Gen Z λατρεύει αυτό το φίλτρο. Το vintage lifestyle, είτε μιλάμε για τα 90s, τα 00s ή τα early 2010s, έχει γίνει νέος τρόπος έκφρασης, αισθητικής και ταυτότητας. Η επιστροφή στο παρελθόν δεν είναι απλώς τάση είναι ψυχικό safe space.
Η Gen Z επιστρέφει στο παρελθόν και το κάνει πιο vintage από ποτέ
Η «αισιοδοξία των millennials» και η σκοτεινή της πλευρά
Η νοσταλγία για τα τέλη των 2000s και τις αρχές των 2010s έχει πλέον επίσημο όνομα: «millennial optimism era». Ένα ολόκληρο αισθητικό σύμπαν γεμάτο ukuleles, μουστάκια-τατουάζ, indie-folk, Polaroids και την αίσθηση πως «η ζωή είναι μπροστά μας». Και η Gen Z δείχνει έτοιμη να τηλεμεταφερθεί εκεί.
Στο TikTok, millennials ξεδιπλώνουν αναμνήσεις από τότε που ζούσαν στο Williamsburg- το απόλυτο hipster hotspot της εποχής. Το feed γεμίζει με εικόνες που θυμίζουν ζωή πριν από το Instagram, πριν τις dating apps, τότε που βγαίναμε από το σπίτι χωρίς τελικό προορισμό και αφήναμε τη βραδιά να αποφασίσει για εμάς.
Όμως, κάτω από αυτό το ροζ σύννεφο, υπήρχε και μια πιο δύσκολη πραγματικότητα.
Πολλοί millennials θυμούνται πως η εποχή κάθε άλλο παρά ανέμελη ήταν. «Δεν ήμασταν ρομαντικοί -ήμασταν απλώς καταθλιπτικοί», λέει ένας δημιουργός. «Η μουσική ήταν εκπληκτική, αλλά οι στίχοι… μαχαίρι».
Οι ίδιοι παραδέχονται πως δεν ένιωθαν «αισιόδοξοι» στο παρελθόν αλλά εγκλωβισμένοι σε μια αβεβαιότητα: οικονομική, πολιτική, ψυχική. «Δεν πίστευα ότι θα φτάσω τα 30», αναφέρει ένας άλλος, τη στιγμή που τα TikTok βίντεο χρησιμοποιούν το «Blood» ένα κατά βάση θλιμμένο τραγούδι που κόβεται πριν ακουστούν οι στίχοι.
Η ερωτική ζωή των ανδρών της Gen Z
Για πολλούς, η πραγματικότητα της εποχής ήταν:
Σύμφωνα με το Pew Research Center (2014), οι millennials ήταν η πρώτη γενιά στη σύγχρονη εποχή με αυξημένο χρέος σπουδών, περισσότερη φτώχεια, υψηλότερη ανεργία και χαμηλότερο εισόδημα σε σχέση με τους προηγούμενους.
Με λίγα λόγια: Η εποχή ήταν όμορφη εξωτερικά -αλλά δύσκολη εκ των έσω.
Γιατί η Gen Ζ ρομαντικοποιεί αυτή την περίοδο;
Δεν είναι ότι η Gen Z νομίζει πως όλα ήταν τέλεια τότε.
Είναι όμως εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι εικόνες εκείνης της εποχής μοιάζουν τόσο ελκυστικές.
Σήμερα, οι νέοι μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με βορβαρδισμό από τα social media, όπου χάνεται η αξία της στιγμής. Μέσα σε όλα αυτά, το παρελθόν -είτε είναι τα 90s των γονιών μας είτε τα 2010s των millennials- μοιάζει με έναν εναλλακτικό κόσμο όπου τα πράγματα ίσως ήταν πιο απλά. Και πιο ανθρώπινα.
Οι περισσότεροι από εμάς στη Gen Z ήμασταν πολύ μικροί για να καταλάβουμε τα κοινωνικοοικονομικά βάρη της εποχής. Αυτό που βλέπουμε σήμερα μέσω TikTok είναι το όμορφο, το αισθητικό, το ανάλαφρο -η version των millennials που θα θέλαμε να έχουμε ζήσει.
Και κάπως έτσι, η νοσταλγία γίνεται όχι μόνο μόδα, αλλά ψυχική ανάγκη: Μια απόδραση σε μια εποχή που μοιάζει πιο αθώα, πιο παιχνιδιάρικη, πιο… «όπως θα έπρεπε να είναι η ζωή».