Υπάρχει πάντα μία κινηματογραφική συζήτηση για εκείνες τις ταινίες που είναι 100% από την δεκαετία του ’80. Όπου δεν χωράει αμφιβολία για τίποτα. Που υπάρχουν όλα εκείνα τα μικρά ή μεγάλα στοιχεία, που σου μαρτυρούν κατάμουτρα πως αυτή η ταινία δεν θα μπορούσε να έχει γυρίσει μια άλλη δεκαετία για κανένα λόγο. Από τα μαλλιά και τη μουσική, μέχρι τις ατάκες, τις ψεύτικες μπουνιές και τις macho ατάκες που εκείνη την εποχή έδιναν και έπαιρναν. Το Απόδραση από τη Νέα Υόρκη, δεν είναι απλά μία ταινία των 80s. Είναι εκείνη που γέννησε όλες τις περιπέτειες που ήρθαν μετά.
Βγαλμένη από τα σπλάχνα του John Carpenter -για να μαθαίνουν οι νεότεροι που τη βλέπουν ως ρετρό- το Απόδραση από τη Νέα Υόρκη είναι η ιστορία ενός πρώην στρατιωτικού και μετά κακοποιού, του Gruff ‘‘Snake’’ Plissken, που ενώ βρίσκεται ισόβια στη φυλακή, του δίνεται η ευκαιρία για απονομή χάρης αν καταφέρει να σώσει τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Μιλάμε φυσικά για το -τότε- μακρινό 1997, όπου η εγκληματικότητα έχει αυξηθεί κατακόρυφα και οι ΗΠΑ έχουν μετατρέψει ολόκληρο το Μανχάταν σε μία φυλακή. Κανείς δεν βγαίνει και κανείς δεν μπαίνει. Και μόνο αυτό το σενάριο, μυρίζει δεκαετία του ’80 από την κορυφή μέχρι τα νύχια.
Ποιος ξέρει βέβαια, μπορεί οι νεότεροι αυτή τη στιγμή να βλέπουν τον Kurt Russell με τον μονόφθαλμο Snake να κυκλοφορεί βαρύς και ασήκωτος και να τους φαίνεται τόσο παλιακός που να ξεκαρδίζονται στα γέλια. Όμως πίσω σε εκείνη την εποχή όπου τα μπάτζετ ήταν μόλις έξι εκατομμύρια, σίγουρα δεν γελούσε κανένας. Για τον Russell αυτός ήταν ένας ρόλος ζωής και παραμένει μέχρι και σήμερα ο αγαπημένος του, παρότι εκείνη την περίοδο έχει να μετράει ταινίες που ξεκινούν από το Thing μέχρι τον Χαμό στην Τσάιναταουν. Ωραία χρόνια. Σίγουρα πάντως, αυτό που σήμερα ακούγεται ως ένα σενάριο για ακόμη μία sci-fi dystopian movie, ήταν ξεκάθαρα η ταινία που ξεκίνησε τα πάντα. Ή που τουλάχιστον, αν δεν τα ξεκίνησε, τα έβαλε 100% στον mainstream χάρτη.
Αρχικά το στήσιμο του ίδιου του Russell. Το γεγονός ότι είχε συμπρωταγωνιστή του τον τεράστιο Lee van Cleef, του έδωσε την ιδέα να αντιμετωπίσει τον ρόλο σαν ένας νεότερος Clint Eastwood. Ένα χαρακτήρα και ένα τουπέ που θα το βλέπαμε αργότερα στο Metal Gear Solid – και όποιος δεν ξέρει τι είναι καλύτερα να σταματήσει να διαβάζει. Όλη αυτή η φαγωμάρα που βλέπουμε σήμερα παγκόσμια, με τα πολιτικά παιχνίδια, τις ίντριγκες και την αντίληψη των κυβερνήσεων για τους πολίτες β’ κατηγορίας, την είδαμε στον εκδικητικό Snake Plissken που είχε μπόλικο τσαμπουκά και καλό σημάδι για να τα βάλει με τον Isaac Hayes, τον Duke για όσους θυμούνται καλύτερα. Ακόμη και ο Keanu Reeves που ενσάρκωσε τον Johnny Silverhand για το παιχνίδι Cyberpunk 2077, χρησιμοποίησε πολλά από τα στοιχεία και την φιλοσοφία που είχε ο Snake στην Απόδραση από τη Νέα Υόρκη. Και αυτά δεν ξεχνιούνται. Πόσο μάλλον όταν ένα χρόνο μετά, το 1982, ο Ridley Scott που είχε ξετρελαθεί με την φωτογραφία της ταινίας, χρησιμοποίησε τα ίδια σκηνικά, αλλαγμένα στα σημεία, για να γυρίσει το Blade Runner.
Ό,τι έχεις δει που ακολούθησε την ίδια δεκαετία μέχρι και το 1989, το πιο πιθανό είναι να συνέβη στο πλατό του Carpenter. Ενδεχομένως ο μοναδικός πιονέρος χαρακτήρας της δεκαετίας εκείνης, να είναι μονάχα ο Mad Max του Mel Gibson. Για κάθε σενάριο που δείχνει ένα κόσμο καμένο, κατεστραμμένο και τους χωρίς ελπίδα ανθρώπους του, το Απόδραση στη Νέα Υόρκη το έκανε τόσο φαντασμαγορικά, που παρότι οι διάλογοι δεν ήταν σπουδαίοι και το σενάριο έμπαζε σε κάποια σημεία, κατάφερε να κερδίσει τον τίτλο της ταινίας, που ξεκινούσε έναν ολόκληρο action κινηματογράφο. Οι ήρωες που γράφτηκαν για τις μετέπειτα action ταινίες έγιναν με βάση στοιχεία του Snake ή τέλος πάντων θέλησαν να του μοιάσουν. Όλα ξεκίνησαν από τον Russell και την φαεινή του ιδέα να εμφανιστεί στο πλατό σαν τον πειρατή – ναι, ήταν δική του ιδέα.
Βέβαια κάθε μεγάλη στιγμή έχει και τις μεγάλες αποτυχίες της. Θα θέλαμε να ξεχάσουμε το Απόδραση από το Λος Άντζελες, αλλά δεν είναι εύκολο. Για την ακρίβεια, το σίκουελ είναι τόσο κακό που μεγάλοι σινεφίλ σαν τον Χρήστο Κάβουρα, το ονομάζουν «Το Highlander 2 του Snake Plissken». Αν το θες, σκέψου πως είναι και μία από τις πρώιμες περιπτώσεις που αποδεικνύουν, ότι κάποιες ταινίες δεν πρέπει να έχουν δεύτερα φιλμ. Ή τριλογίες.
Πόσο εύκολα ωστόσο, ξαναβλέπεις το Απόδραση από τη Νέα Υόρκη;
