Δεν νομίζω ότι είδα το Sleepers το 1996 όπου και κυκλοφόρησε. Ήταν, μάλλον, μερικά χρόνια αργότερα στις ταινίες εκείνες που τα κανάλια έπαιζαν αργά τη νύχτα. Ήμουν βέβαια ακόμη σε μία ηλικία που δεν μπορούσα να διαχωρίσω αυτό που λέμε «αστική ιστορία» στο σενάριο μίας καλής ταινίας, αλλά αν κοιτάξει κανείς σήμερα πίσω στο χρόνο, θα καταλάβει πως η ταινία του Barry Levinson κατάφερε να κάνει ακριβώς αυτό. Και μάλιστα σε μία δεκαετία που όπως έχω ξαναγράψει σε άλλο κείμενο, κατάφερε να επικρατήσει το σκοτεινό και ατμοσφαιρικό σινεμά.
Το πιο βασικό που θυμάμαι ήταν το πόσο μισούσα, κάθε φορά μέχρι και σήμερα, τον Kevin Bacon. Είναι πραγματικά τόσο κακός που είναι υπέροχος. Το σενάριο είναι βασισμένο στο βιβλίο του Lorenzo Carcaterra, αλλά ο Levinson που το διαμόρφωσε για την ταινία, ήθελε ο Bacon να είναι η ενσάρκωση του απόλυτου Κακού. Και το κατάφερε.
Και αυτές τις μέρες περιμένουμε ξανά την ελληνική έκδοσή του σε ταινία.
Μέχρι και σήμερα παραμένει ένας από τους πιο ανατριχιαστικούς κακούς του σινεμά χάρη στο ρόλο του παιδόφιλου και βασανιστή δεσμοφύλακα Nokes, σε σημείο που σε ακόμα και οι πιτσιρικάδες που έπαιζαν μαζί του στην ταινία αισθανόντουσαν αμήχανα τριγύρω του – ο ίδιος ο Bacon είχε αναφέρει ότι εξαιτίας του ρόλου του, δυσκολευόταν να κάνει πλάκα με το υπόλοιπο καστ.
Και τι καστ μιας και το είπαμε. Έχουμε τον Jason Patric στα καλύτερα του, ένα Brad Pitt που μοιάζει με έναν John Constantine σε ρόλο δημοσίου κατήγορου, τον Robert De Niro σε ρόλο ιερέα που είχε τα πιτσιρίκια ως παπαδοπαίδια στην ενορία του και τον Dustin Hoffman ως έναν αποτυχημένο δικηγόρο που χρειάστηκε…σκονάκι για να κερδίσει την δίκη – όσοι έχετε δει την ταινία, καταλαβαίνετε τι εννοώ. Η ταινία ακροβατεί ανάμεσα στο θρίλερ και το δικαστικό δράμα. Οι Jason Patric και Brad Pitt προσπαθούν να γλιτώσουν τους δύο φίλους τους από την καταδίκη με την βοήθεια του capo τους και βετεράνου του σινεμά Vittorio Gassman, αλλά ο πραγματικός τρόμος έρχεται ξεκάθαρα από τα flashbacks που έχουν ζήσει οι πιτσιρικάδες στο αναμορφωτήριο. Κάποιες είναι τόσο σκληρές, που ακόμη και σήμερα τις αντικρίζεις με δυσκολία.
Εκεί ακριβώς είναι που κερδίζει μέχρι και σήμερα το Sleepers. Κάθε φορά σου είναι δύσκολο να δεις την ταινία. Και πώς να ήταν εύκολο άλλωστε, όταν ο Nokes βιάζει και δέρνει τέσσερα αθώα παιδιά, τα οποία δεν είναι εγκληματίες. Οι δύο ωστόσο, εξαιτίας των όσων βίωσαν στο αναμορφωτήριο, κατέληξαν να γίνουν και οι ίδιοι εγκληματίες και δολοφόνοι, με τους υπόλοιπους δύο να μην μπόρεσαν ποτέ να ξεπεράσουν αυτό το αδιανόητο βίωμα. Και μετά είναι όλοι οι τριγύρω χαρακτήρες με κορυφαίο όλων τον Dustin Hoffman, που υποδύεται έναν άλλοτε κορυφαίο δικηγόρο υπεράσπισης, με πρόβλημα αλκοολισμού και εθισμού στα ναρκωτικά. Καταφέρνει ωστόσο να ακολουθήσει το πλάνο και να στριμώξει ακόμη και τους ανθρώπους που υπήρξαν συνένοχοι στην όλη ιστορία. Παρότι η ιστορία γίνεται στη συνέχεια ένα παιχνίδι αντεπίθεσης και εκδίκησης, οι σκηνές που δείχνουν τους άλλοτε πιτσιρικάδες να πέφτουν θύματα κακοποίησης με τα ουρλιαχτά τους να κυριαρχούν στο σκοτάδι, είναι από εκείνες τις ιστορίες που δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι είναι αληθινές.
Διάβασε επίσης: Γιατί το σινεμά της δεκαετίας του '90 ήταν το καλύτερο
Όλα αυτά με αποκορύφωμα τον Robert De Niro και τον ρόλο του ως ιερέας, εκεί που η ηθική έρχεται σε προστριβή με το καθήκον. Που βάζει σε δίλημμα τόσο τον ίδιο όσο και εμάς και που αποδεικνύει την σκληρή αλήθεια. Ότι ακόμη και αν αργήσει η δικαίωση, ίσως να μην έχει μείνει τίποτε από σένα όταν θα καταφθάσει. Και αυτό είναι από τις πιο τραγικές αλήθειες της ταινίας και ειδικά με βάση τον επίλογό της και την κατάληξη των χαρακτήρων.
Σε κάθε περίπτωση, είναι από τις ταινίες-ορόσημο της δεκαετίας του ’90. Με όλο το ατμοσφαιρικό σκότος που πλαισίωνε εκείνη την εποχή του σινεμά και που υπενθυμίζει, ότι το υπερφυσικό δεν είναι σώνει και ντε το μοναδικό στοιχείο για να νιώσεις τον τρόμο. Τις περισσότερες φορές αρκεί μία αστική ιστορία και ένας αρκετά μισητός χαρακτήρας, που σου δίνει κορυφαίες ερμηνείες και αυτό το μυρμήγκιασμα στην πλάτη.
Συμφωνείς ότι παραμένει μία από τις καλύτερες ταινίες του ’90;
