CULTURE | 20/03/2017

5 ταινίες γεμάτες Νέα Υόρκη και γκέτο από τον μεγάλο Σπάικ Λι

Μίνι αφιέρωμα, σα δώρο γενεθλίων, στον αγαπημένο σκηνοθέτη (που τα τελευταία χρόνια μας έχει κρεμάσει).

Ξέρω ότι δεν είναι πολύ ωραίο να ξεκινάς οποιαδήποτε συζήτηση, άρθρο, post ή θρεντ με γκρίνια αλλά με πνίγει το δίκιο και δε μπορώ να κάνω αλλιώς. Για πάμε λοιπόν: Σπάικ Λι χρόνια σου πολλά ρε παικταρά αλλά μπορείς να μου πεις γιατί μας έχεις απογοητεύσει έτσι άσχημα τα τελευταία χρόνια; Μπορείς να μου πεις γιατί δεν έχεις καταφέρει να γυρίσεις μισή ταινία της προκοπής; Τι έχεις πάθει ειλικρινά; Πες σε μένα τον πιστό οπαδό σου που σε υποστήριξα και στις χειρότερες σου στιγμές.

spike lee small

Πριν την τελευταία δεκαετία, κατά την οποία ο αγαπημένος Αφροαμερικανός σκηνοθέτης δεν έχει καταφέρει να σταυρώσει καλλιτεχνική επιτυχία, υπήρξε ένα από τα πιο «καυτά ονόματα» του αμερικανικού σινεμά. Στυλ κινηματογραφικό γεμάτο τρομερά πλάνα εκεί που δεν το περιμένεις, πολιτική σκοπιά χωρίς ηθικοδιδαχτισμούς, storyline διασκεδαστικά και ψυχαγωγικά μαζί, λατρεία για τη Νέα Υόρκη, underground χιούμορ και μία τρομερή εμμονή με τις υψηλές θερμοκρασίες και τον καύσωνα. Και πάνω από όλα: χρειαζόσουν μερικά λεπτά για να καταλάβεις ότι βλέπεις Σπάικ Λι, ακόμα και αν δεν ήξερες ότι ήταν δικιά του η ταινία –τόσο δυνατό προσωπικό στυλ.

Μετά τη γκρίνια, λοιπόν, ας κάνουμε ένα δώρο στους εαυτούς μας και να θυμηθούμε μερικές μεγάλες στιγμές του γεννημένου σα σήμερα σκηνοθέτη.

1. Do the Right Thing (1989)

Το φιλμ που τον έβαλε στα μεγάλα σαλόνια και του χάρισε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ –αν και δεν το κέρδισε ποτέ. Καύσωνας στη Νέα Υόρκη και ο ίδιος στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Μαύρη και Ιταλική κοινότητα της πόλης σε δύσκολη συμβίωση με την εικόνα του πελώριου hip hoper με το κασετόφωνο στον ώμο να μένει χαραγμένη βαθιά στο μυαλό. Όλα βαίνουν καλώς μέχρι να ξεσπάσει το φυλετικό μίσος –fight the power, ρατσισμός και αντίστροφος ρατσισμός σε μια ταινία που μοιάζει κωμωδία αλλά καταλήγει δράμα.

2. Malcolm X (1992)

Το πιο πολιτικό φιλμ του σκηνοθέτη για ευνόητους λόγους. Η πορεία της ζωής του «σκληροπυρηνικού ακτιβιστή» ζωντανεύει με τα πιο ζωντανά χρώματα. Ο Ντένζελ Γουάσινγκτον σε μία από τις ερμηνείες της ζωής του, σε μια ταινία ιστορική που καταφέρνει να μην είναι «ακαδημαϊκή» ούτε για ένα λεπτό.

3. He Got Game (1998)

Το φιλμ που έδωσε την ευκαιρία στον Ρέι Άλλεν, εκτός από αγαπημένη παικτούρα του NBA, να γίνει και κινηματογραφικός αστέρας. Και μόνο το γεγονός πως ο Σπάικ Λι κατάφερε να κάνει έναν νεαρό μπασκετμπολίστα άσχετο με την υποκριτική να παίζει τόσο ικανοποιητικά αρκεί. Κατά τα άλλα, η πορεία της ζωής στην Αμερική, από το ναδίρ στο ζενίθ και πάλι πίσω, πολύ μπάσκετ, πολύ χρώμα από τα γκέτο, πολύ δυνατές στιγμές παρά τις όποιες σεναριακές αδυναμίες. Είπαμε. Αγαπάμε.

4. 25th Hour (2005)

To πιο σημαντικό φιλμ του κινηματογραφιστή μαζί με το νο1 που αναφέραμε ήδη. Ξανά εδώ η ζωή από την καλή και την ανάποδη. H ζωή του «νυχτόβιου» Έντουαρντ Νόρτον ρολάρει σα ρολόι και τα πάντα αλλάζουν σε μία μέρα. Η πιο καυτή Ροζάριο Ντόουσον που έχουμε δει ποτέ, τρομερές σκηνές στα κλαμπ και η σεκάνς με «το τι θα γίνει στο μέλλον», μία από τις καλύτερες σεκάνς του σινεμά των 00s. Ένα αριστούργημα που (λογικά) θα διδάσκεται στις σχολές σινεμά του μέλλοντος.

5. Summer of Sam (1999)

Προσωπικά το αγαπημένο μου φιλμ του σκηνοθέτη –και πραγματικά δεν καταλαβαίνω κάποιους εκεί στο imdb για τη βαθμολογία. Μια ταινία γεμάτη ντίσκο σκηνικά, γεμάτη από τα «καυτά» τέλη των 70s στη Νέα Υόρκη, ένας τρομερός καύσωνας (πάλι), ιταλοί και αφροαμερικάνοι σε δύσκολη συμβίωση (πάλι), ένα πανκιό που δεν το καταλαβαίνει κανείς, ροκ μουσικάρες στο soundtrack, φριχτή οικογενειακή παθολογία και όλα αυτά στη σκιά ενός μανιακού δολοφόνου που τρομοκράτησε την πόλη για ένα καλοκαίρι ολόκληρο. Ταινιάρα!