Η Δανία βάζει φωτιά στην ευρωπαϊκή συζήτηση γύρω από την ψηφιακή ασφάλεια των ανηλίκων, παρουσιάζοντας ένα από τα πιο αυστηρά σχέδια ρύθμισης social media που έχουμε δει μέχρι σήμερα. Η κυβέρνηση της χώρας ανακοίνωσε ότι προχωρά σε νομοθετική πρωτοβουλία που θα απαγορεύει πλήρως τη χρήση κοινωνικών δικτύων σε παιδιά και εφήβους έως 15 ετών, με στόχο την προστασία της ψυχικής τους υγείας.
Το μέτρο έρχεται ως απάντηση στην ολοένα και εντονότερη ανησυχία γύρω από τον τρόπο που η συνεχής online έκθεση επηρεάζει τον εγκέφαλο, την αυτοεικόνα και τη συμπεριφορά των νεότερων χρηστών, από την τοξική σύγκριση μέχρι το cyberbullying και τη διαρκή ανάγκη για dopamine hits μέσω likes και notifications.
Πώς θα λειτουργεί ο νέος νόμος
Το δανικό σχέδιο είναι ξεκάθαρο και… high-tech:
Πλήρης απαγόρευση χρήσης social media για ηλικίες έως 15 ετών.
Ειδική “εξαίρεση” για παιδιά 13–14 ετών, αλλά μόνο με επίσημη αξιολόγηση και ρητή άδεια γονέα.
Υποχρεωτικός έλεγχος ηλικίας μέσω του εθνικού ψηφιακού συστήματος ταυτοποίησης, ώστε να μη γίνεται καμία παραπλάνηση.
Βαριά πρόστιμα στις πλατφόρμες που θα επιχειρήσουν να παρακάμψουν το νέο πλαίσιο.
Η εποχή των anti-social media είναι εδώ
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι δημοφιλέστερες πλατφόρμες (TikTok, Instagram, Snapchat, YouTube) θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν άμεσα τις διαδικασίες onboarding και moderation για να επιβιώσουν στη δανική αγορά.
Γιατί τώρα;
Η Δανία επικαλείται σειρά μελετών που δείχνουν ότι η πρώιμη, ανεξέλεγκτη χρήση social media συνδέεται με αυξημένα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης, διαταραγμένης εικόνας σώματος και μειωμένης συγκέντρωσης στους ανήλικους. Οι Δανοί αξιωματούχοι το λένε ξεκάθαρα: «Η ψυχική ευεξία των παιδιών προέχει από την ψηφιακή κατανάλωση».
Ταυτόχρονα, η χώρα φιλοδοξεί να γίνει “case study” για την Ευρώπη, σπρώχνοντας την ΕΕ προς πιο επιθετικές πολιτικές προστασίας των ανηλίκων online.
Είναι αυτή η αρχή του τέλους για την ανεξέλεγκτη ψηφιακή εφηβεία;
Αν εφαρμοστεί, ο δανικός νόμος θα αποτελέσει ιστορικό προηγούμενο. Το ερώτημα είναι αν θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες. Γιατί όταν ένα κράτος βάζει σοβαρά όρια στα social media, ανοίγει την πόρτα σε μια εντελώς νέα σχέση των νέων με την τεχνολογία: λιγότερο scroll, περισσότερο real life.
Το debate, φυσικά, μόλις ξεκίνησε. Είναι προστασία ή υπερβολική κρατική παρέμβαση; Θωρακίζει την ψυχική υγεία ή δημιουργεί μια “ψηφιακή ανισότητα” μεταξύ παιδιών που θα έχουν πρόσβαση και παιδιών που δεν θα έχουν;
Όποια κι αν είναι η απάντηση, ένα πράγμα είναι σίγουρο:
Η Δανία μόλις έριξε μια ψηφιακή βόμβα που θα συζητιέται για καιρό.
